زۆر ده‌یهێنم و ده‌یبه‌م، تا هه‌نووكه له نهێنیی ئه‌م لێشاوی كۆچه‌ی ئێستای خه‌ڵكی وڵاتانی سووریا و لیبیا و سوماڵ و عێراق و ئه‌فغانستان و ئێران و… هتد، تێ نه‌گه‌یشتووم، كه ده‌ڵیم تێ ناگه‌م، مه‌به‌ستم هۆكاری كۆچكردنه‌كه نییه، چونكه له هه‌ر یه‌كێك له‌م وڵاتانه، ساڵانێكه، سه‌دان هۆكار هه‌ن كه وا له هاووڵاتییانیان ده‌كات، بیر له به‌جێهێشتنی نیشتمانی خۆیان و گه‌یشتن به نیشتمانێكی دی بكه‌نه‌وه. به‌ڵام له‌وه تێناگه‌م، بۆچی له هێكڕا و له ماوه‌ی مانگ و نیوێكدا، ده‌یان هه‌زار كه‌س بوونه قاچاخچی و، سنووری ده‌ریایی و وشكایی وڵاتانی وه‌ك توركیا، یۆنان، هه‌نگاریا، سربیا، مه‌كه‌دۆنیا، ئیتاڵیا، ئاوڵا بوون و شه‌مه‌نده‌فه‌ره كۆن و كلاسیكییه‌كان و به‌له‌مه رزیوه‌كان و تڕێله سه‌رقه‌پاته‌كان، بوونه پردی گه‌یشتن به (به‌هه‌شت) و وه‌دیهێنه‌ری خه‌وه‌نی ئاره‌زوومه‌ندانی كۆچی یه‌كجاره‌كی! خۆ خه‌ڵكی ئه‌و وڵاتانه‌ی ناوم هێنان، ساڵانێكه، جه‌نگ و كوشتار و توندوتیژی و برسێتی و قاتوقڕی، بڕستی لێ بڕیون، ئیتر بۆچی له ماوه‌ی ئه‌م مانگ و نیوه‌دا، له‌پڕ یاسا توندوڵه‌كانی پاراستنی سنوور و وه‌رگرتنی په‌ناهه‌نده، كه‌وتنه ژێر پێ و هه‌موان ده‌ڵێن: ”ئێمه باوه‌شی پڕ سۆز بۆ په‌نابه‌ران ده‌كه‌ینه‌وه“!
منیش وه‌ك زۆربه‌ی ئه‌و ئینسانانه‌ی تر، كه بۆ یه‌كه‌مین جار، وێنه‌ی ته‌رمی (ئالان كوردی – منداڵه ته‌مه‌ن سێ ساڵانه‌كه‌ی كۆبانێ)م بینی، له سه‌رده‌م و بێناز، له كه‌نار ده‌ریای سپیی ناوه‌ڕاست، كه‌وتبوو، گریام، به‌ڕاستی زۆر گریام، به‌ڵام ببوورن هه‌رگیز باوه‌ڕ به‌و درۆیانه‌ی به‌رپرسه ئه‌وروپییه‌كان ناكه‌م، كه دوای بڵاوبوونه‌وه‌ی وێنه‌ی ته‌رمی ئالان، گوتیان: ”ئه‌و وێنه‌یه وای له ئێمه كرد به خۆمان و بڕیاره‌كانمان و یاساكانی وڵاته‌كانمان هه‌مبه‌ر به په‌نابه‌راندا، بچینه‌وه“. ئه‌مه ئه‌و درۆیه‌یه كه له داهاتوودا ئاشكرا ده‌بێ، هاوكات ئه‌و نهێنییه‌شه كه من و ئێوه جارێ تێی ناگه‌ین!
با له‌وه‌یان گه‌ڕێین بۆ زه‌مه‌ن و بێینه سه‌ر هۆكاره‌كانی كۆچی یه‌كجاره‌كیی به‌شێك له خه‌ڵكی هه‌رێمی كوردستان، به له‌به‌رچاوگرتنی ئه‌و راستییه‌ی كه لێشاوی كۆچی ئه‌مجاره، ته‌نیا گه‌نجان نین، به‌ڵكوو ژماره‌یه‌كی زۆریش خێزان و ژن و منداڵ سه‌رهه‌ڵده‌گرن.
ئه‌وه چه‌ند رۆژێكه گوێ بۆ مێزگرد و گفتوگۆ میدیاییه‌كان له‌باره‌ی كۆچی خه‌ڵكی ئه‌م هه‌رێمه ده‌گرم، خه‌ڵكانێكی زۆر له‌مباره‌یه‌وه نووسییان و قسه‌یان كرد، به خودی ئه‌و كه‌سانه‌شه‌وه كه كۆچ ده‌كه‌ن، ره‌نگه زۆربه‌ی هه‌ره زۆری ئه‌و هۆكارانه‌ی باس كران، له جێی خۆیدا بن، به‌ڵام به‌لای منه‌وه هۆكارێكی گرنگ هه‌یه، زۆر به كه‌می تیشكی ده‌خرێته سه‌ر، ئه‌ویش بابه‌تی (جووت جنسیه‌یی) یان دوو ره‌گه‌زنامه‌یی به‌رپرسان و بڕیاربه‌ده‌ستان و یاساداڕێژه‌رانی هه‌رێمی كوردستانه.
ئه‌وێ رۆژێ له كه‌ناڵێكه‌وه گه‌نجێكم بینی كه به‌نیازی كۆچكردن بوو گوتی: ”چۆن ناڕۆم؟ به‌رپرسه باڵاكانی ئه‌م وڵاته هه‌موویان خۆیان و ماڵ و منداڵیان ره‌گه‌زنامه‌ی وڵاتێكی ئه‌وروپی و پاسپۆرتیان له گیرفاندایه، هه‌ر كاتێ بیانه‌وێ تێی ده‌ته‌قێنن!”.
ئه‌گه‌ر به‌قووڵی بیر له قسه‌ی ئه‌م گه‌نجه كورده بكه‌ینه‌وه، هۆكارێكی گرنگی كۆچكردنمان بۆ روون ده‌بێته‌وه.
ده‌زانم، به‌رپرسانێكی زۆر، ئه‌گه‌ر ئه‌م وتاره بخوێننه‌وه، ده‌ماری رقیان هه‌ڵده‌ستێ و دوور نییه له‌به‌رخۆیانه‌وه جنێویشم پێ بده‌ن، ره‌نگه هه‌ندێكیان گاڵته‌یان به عه‌قَلم بێ و بڵێن له وڵاتانی تر، ئه‌مه پرسێكی زۆر نۆرماڵ و ئاساییه.
به‌ڵام من ده‌ڵێم، راسته، زۆر ئاساییه كوردێكی خۆمان له وڵاتێكی ئه‌وروپیی پێشكه‌وتوو و دیموكرات و سیستماتیك، وێڕای (ره‌گه‌زنامه عێراقییه‌كه‌ی) ره‌گه‌زنامه‌ی ئه‌و وڵاته ئه‌وروپییه‌شی وه‌رگرتبێت و خۆی له قه‌ره‌ی سیاسه‌ت دابێ و گه‌یشتبێته پۆستێكی حكوومیی گرنگ و باڵا، ئه‌م دوو ره‌گه‌زنامه‌ییه هاوشێوه‌ی كورده‌كه‌ی خۆمان، بۆ كه‌سێكی هندی، یان به‌رازیلی، یان چینی، یان میسری، یان تایله‌ندیش، له وڵاتێكی ئارام و پێشكه‌وتووی رۆژئاوادا ئاساییه.
به‌ڵام ئه‌م پرسه بۆ شوێنێكی وه‌كو هه‌رێمی كوردستان، كه حاڵی حازر له شه‌ڕێكی سه‌ختدایه دژی تیرۆریستانی داعش و به‌رده‌وام هه‌ڕه‌شه‌ی ئه‌ملاولای له‌سه‌ره و له سه‌روبه‌ندی دروستبوون و به‌قه‌واره‌بووندایه، هیچ ئاسایی نییه، ده‌بێ به‌رپرسانی باڵا و بڕیاربه‌ده‌ستان و یاساداڕێژه‌رانی ئه‌م كوردستانه‌ی خۆمان، ئه‌گه‌ر بڕوایان به‌م ئه‌زموونه هه‌یه و كوردستانیان خۆش ده‌وێ و ده‌یانه‌وێ وڵاتێكی جوانی لێ دروست بكه‌ن، ده‌ستبه‌رداری ره‌گه‌زنامه ئه‌وروپی و ئه‌مریكییه‌كانیان بن، تا خه‌ڵكی ره‌ش و ڕووتیش بڕوا به بڕیار و یاساكانیان بكات و دڵی به‌م وڵاته خۆش بێت.
من به‌رپرسانێكی كورد ده‌ناسم، كه هه‌ڵگری دوو ره‌گه‌زنامه‌شن و ئێستا له پێشی پێشه‌وه‌ی سه‌نگه‌ره‌كانی پێشمه‌رگه‌دان، بێ گومان جێگه‌ی رێز و ته‌قدیرن، به‌ڵام ده‌بێ ئه‌وه‌شیان له‌بێر بێ كه پێشمه‌رگه هه‌ژاره هاوسه‌نگه‌ره‌كانیان، ده‌زانن ئه‌وان پاسپۆرت و ره‌گه‌زنامه‌ی وڵاتێكی ئه‌وروپییان پێیه!
ئیتر كاتی ئه‌وه هاتووه، حكوومه‌ت و په‌رله‌مان، یاسایه‌ك بۆ ئه‌م پرسه دابڕێژن و (هیچ نه‌بێ له‌م بارودۆخه‌دا) له سێ سه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌وه تا ئاستی وه‌زیر و بریكار و دادوه‌ر و په‌رله‌مانتار فه‌رمانده سه‌ربازی و به‌ڕێوه‌به‌ره گشتی و قایمقامه‌كان، ده‌ستبه‌رداری (ره‌گه‌زنامه بیانییه‌كانیان) یاخود (پۆسته‌كانیان) بن.
خۆ ئه‌گه‌ر یاسا و بڕیاریش نه‌بێ، زۆر جوان و گرنگ ده‌بێ ئه‌گه‌ر خودان ئه‌و پۆست و پله‌باڵایانه، خۆیان ده‌ستپێشخه‌ری بكه‌ن و به به‌رچاوی میدیا و خه‌ڵكه‌وه، ده‌ستبه‌رداری یه‌كێك له‌وانه بن، پۆسته‌كان یان ره‌گه‌زنامه بیانییه‌كان!
ئه‌گه‌ر هیچ له‌مانه‌ش نه‌كرا، ئیدی پێویسته رێكخراوه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌نی، بۆ ئه‌م پرسه، قسه‌ی خۆیان هه‌بێ.
11/9/2015
