فرزەند شێرکۆ/ لێکولەری ستراتیژی
سەرەتا: دوو ساڵ لەمەوبەر سکوڵی سیاسی زانکۆی هارڤارد پرۆژەیەکی پێشنیارکرد بۆ داهاتوی کوردستان: هەولێر ببێت بە چەقی سیاسیی هەرێمی کوردستان و ئەو کاتە یان هەرێمی کوردستان بخرێتە سەر تورکیا و سیاسەتی کوردی لە تورکیا بەڕێوەبەرێت. یاخود کوردستانی رۆژئاوا و هەرێمی کوردستان - بە لەتبونی سوریا و عێراق- ببنە سیستمێکی کۆنفدراڵی و کاریگەرییش لەسەر کوردستانی رۆژهەڵات دابنێن. تا ئێستا ئەمانە روینەداوە. 1. ساڵی 2014 هەرێمی کوردستان کاریگەریی ستراتیژیی خۆی لەدەستدا: -پێگەی هەرێم وەکو چەقی سیاسیەتی ئیقلیمیی تایبەت بە مەسەلەی کورد، لاواز بو. قەندیل و ئیمرالی و کۆبانی بەهێزتر لەجاران هاتنە ناو هاوکێشەی دروستکردنی سیاسەتی کوردستانییەوە. -پێگەی هەرێم لەسەر ئاستی دروستکردنی سیاسەتی عێراقیی لاواز بوو. حکومەتی حەیدری عیبادی، بێ رەچاوکردنی داواکانی کورد پێکهێنرا. پێشتر کورد بە "شادروستکەر"ی ناو دەوڵەتی عێراق تەماشا دەکرا.
-پێگەی هەرێم لەسەر ئاستی پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئەمریکا و ئێران تێکچو. ئەمریکا رازی نەبو هەرێم لە بازنەی عێراق بچێتە دەرەوە و ئێران رازی نەبو هەرێم بە تەواویی بچێتە خولگەی تورکیاوە. ئەم ناکۆکییانە ستراتیژی وزە، ژێرخانی ئابوری و ئەمنیی و پێکەوەژیانیی سیاسیی لە هەرێمی کوردستاندا خستەبەر پرسیاری جدی. "دەوڵەتی ئیسلامی" بە گۆڕینی ئاراستەی خۆی رووەوە کوردستان، هەڕەشەی مان و نەمانی لە کیانی کوردی کرد لە باکوری عێراقدا. ئەمریکا و ئێران هاتنە سەر خەت. هەرێم و هەژمونی خۆیان پاراست بەڵام تورکیا هەر بە سلبی مایەوە.
-پێکەوە ژیانی سیاسی لەناوخۆی هەرێم، کەوتۆتە بەرمەترسی. بەشێک لە ناکۆکییەکانی نێوان (ی.ن.ک) و (پ.د.ک) دەربارەی پەیوەندییە ناوچەیی و ناوخۆییەکان، بێ چارەسەر لە لوتکەدا ماونەتەوە و لەسەر ئاستی کادر و ئەندامانیش بون بە بورکانێک لە رق و ئامادە بۆ تەقینەوە. بزوتنەوەی گۆڕان، پەیام و کاریگەرییەکی رونی نییە و چاوی لەسەر لە سیاسەتی لۆکاڵیی ناو شاری سلێمانییە. هاودەنگێکی بێدەنگە لەگەڵ کۆی بارودۆخەکەدا رێدەکات. نەمانی کاریگەریی راستەوخۆی لەسەر گۆڕەپانی سیاسی، لە ناوەندمەودادا، بزوتنەوەکە بەرەو پەراوێز دەبات. بەتایبەت لەگەڵ هەڵکشانی ئەستێرەی یەپەگە و پەکەکەدا. پارتە ئیسلامییەکان بەڵام بە دوو ئاراستە کار ئەکەن:
ئەلف. لەگەڵ هاتنی دەوڵەتی ئیسلامی بۆ عێراق، کۆمەڵ و یەکگرتووی ئیسلامی یەکیانگرت و لیستی خزمەتیان دروست کرد لە سلێمانی و لە پەرلەمانیش فراکسیۆنەکانیان چونە پاڵ یەکتر. بە واتای ئەوەی ئەم دوو حزبە سیاسییە ئیسلامییە، قەوارەیەکییان لەسەر بنەمای "ئیسلامیبوون" دروست کرد وەک ئامادەکارییەک بۆ پێشوازی کردن لە قۆناغی نوێی ئیقلیمی کە پێشبینی دەکرا، دەوڵەتی ئیسلامی، دراوسێیەکی درێژخایەن دەبێت.
ب. پارتە ئیسلامییەکانی کوردستان، هەم کارئەکەن بۆ رێگرتن لە نفوزی ئایدیۆلۆژیانی (تەکفیری) لەناو ریزەکانی خوارەوەی رێکخستن دا و هەمیش تا بکرێت خۆیان دەپارێزن لەوەی بەئاشکرا لەو "دەوڵەتە ئیسلامییە" بچنە سەنگەرەوە.
2. "کوردستانی گەورە"، چاندنی خەیاڵێک بو لەناو زەینی بەشێک لە منەوەرەکانی کوردستانی عێراقدا لە سەردەمی ئینگلیزدا بۆ رێگرتن لە دروستبونی دەوڵەتی کوردستان. بەو واتایەی کە هەوڵدان بۆ کوردستانی گەروە، دەبێت بە رێگر لە دروستبونی دەوڵەتی کوردستانی جیاجیا. بەڵام بەهاری عەرەبی لە سوریا و دروستبونی کانتۆنەکان لە هەرێمی جزیرە و عفرین و کۆبانی لەلایەک و لەلایەکیش پەڕینەوەی "دەوڵەتی ئیسلامی" بۆ داگیرکردنی کوردستان، و بەشداریی "گەریلا" لە شەڕەکانی جەلەولا- کەرکوک-مەخمور- رەبیعە- چیای شنگال سەردەمێکی نوێی دروست کرد
- ئێستا لاوی کوردستانی عێراق، هاوتا و هاوئاست لەگەڵ ناوی پێشمەرگە، ناوی گەریلا و یەپەگە بەکار ئەهێنێت
- ئێستا سنور رێگر نییە لەوەی پێشمەرگە و گەریلا لە قەندیل بن یان لە گەرمیان یان کۆبانی.
- ئێستا لە دیاربەکر و سلێمانی و ستۆکهۆڵم، بۆ پشتیوانیی لە کۆبانی و شنگال، پێکەوە خۆپیشاندان ئەکرێت.
3. بەم پێوەرانە "کوردستانی گەورە"، بوە بە دیفاکتۆ. رۆڵی پێشمەرگە و گەریلا، لەسەر ئاستی کۆمەڵایەتی نیشتمانیی، لەیەک ئاست تەماشا دەکرێت. نەوەی نوێی کوردستان، ناوی شار و شەهیدەکانیمەندەلی تا باقرتە و تا تەل حەمیس دەزانن. چیتر کوردستان، سێ کانتۆن، سێ پارێزگا یان چەند شارەوانییەک نییە. چیتر بڕیاردان لە چارەنوسی کورد، تەنها هەولێر، یان کۆبانی، یان قەندیل ئاراستەی ناکات. بەڵکو سیستمێکی فرە جەمسەریی هاتۆتە ئاراوە کە هاوکێشەی کوردستانی ئاراستە دەکات. ئەم گۆڕانکارییە قوڵ و خێرا و نوێیانە، پێویستیان بە لێبڕاوی و پێکەوە کارکردن هەیە. مۆدێلی ئێستای کارکردن لەسەر قوڵکردنەوەی جیاوازی و پشت بەستن بە تیۆری پیلانگێڕی بۆ شکاندنی یەکتری، ناتوانێت شەپۆلی گەورەی کۆمەڵایەتی بەڕێوە بەرێت. ناتوانێت بەرگەی هوتاف و ناڕەزایەتییە سیاسییەکان بگرێت. ناشتوانێت وەڵامی قۆناغەکە و پرسیاری مێژوو بداتەوە.
4. گرنگترین هەنگاو، کۆبونەوەی سەرکردایەتی سیاسیی کوردستان، داڕشتنی پرۆژەیەکی بەڕێوەبردن بۆ قۆناغەکە و ئامادەکارییە بۆ کۆبونەوەیەکی فراوانتری نەتەوەیی. بە رەچاوکردنی روداوەکانی ساڵی 2014 و پۆلێنکردنەوەی "دۆست و دوژمنەکان".
8/10/2014
