على زير ه ك
(كاتەكان وەك (با) دێن و دەچن و ئێمەش لەم كاتە هەستیارەدا، وەكو داهۆڵێك لە شوێنی خۆماندا وەستاوین و بیر لەوە ناكەینەوە، ئیتر هیچ داڵاشێك... هیچ قەلەباچكەیەك حەسێب بۆ داهۆڵ ناكات... مەگەر لە شوێنی خۆی بجووڵێ و ئەو تەكانە مێژوویییە بەخۆی بدات و ئەو گومانە لە دەوروبەری خۆی بڕەوێنێتەوە كە پێیان دەگوت: رۆحی تێدا نییە و مردووە!؟)
كورتەیەك لە باتی پێشەكی:
بۆ ئێمەی كورد وەكو هەوا چەند لە ژیاندا بۆ بوونەوەرەكان گرنگە ، بەو شێوەیەش، یەكڕیزی و تەبایی و یەكهەڵوێستی و بە گشتی كۆك بوون لەسەر پاراستنی بەرژەوەندییە باڵاكان گرنگە. بەداخەوە سەركردایەتی كورد بە گشتی لە ئێستادا پێش لەوەی خەریكی یەكخستنی ماڵی خۆیان بن، پێش لەوەی كێشەكانی ماڵی خۆیان چارەسەر بكەن، خەریكن ناكۆكییەكانی ماڵی بێگانە دەسڕنەوەو تەوری ئەوان بۆ بڕینی ملی خۆمان بۆ – جارێكیتر چونكا ئەمە یەكەم جار نییە – ئامادە دەكەن. لە هەمانكاتیشدا هیوایەتەكانی خۆمان بە سڕوساردی دەهێڵنەوە.
هەر نەتەوەیەك بۆ كۆكردنەوەی دەنگەكانی ماڵی خۆی پێویستی بە كۆنگرەو ئۆرگانێكی باڵای نەتەوەیی هەیە و كوردیش بۆی هەیە ئەم ئەزموونە دواخراوە تاقی بكاتەوە.
بە پێویستم زانی ئاوڕێك لە كۆنفرانس یان كۆنگرەی نەتەوەیی بدەمەوەو بەم شێوازەی خوارەوە روانگە و بۆچوونەكانی خۆم سەبارەت بەو دۆسیە دواخراوەی ماڵی كورد دەرببڕم.
لە روانگەی منەوە ئەم كۆنفرانسە بۆ ئاسانكاری، ئەگەر لە دوو ئاستی جیاوازدا كار لەسەر دۆسیە دواخراوەكان بكات، ئەوا كاریگەری زیاتری دەبێت.
بەشی یەكەم : تێڕوانینی كوردستانییانە "دروستكردنی ئەنجومەنی سەركردایەتی نەتەوەیی"
بەشی دووهەم : تێڕوانینی ئێمە بۆ چارەسەریی كێشەی كوردى رۆژهەڵاتی كوردستان "ئەنجومەنی كاتی بۆ رۆژهەڵاتی كوردستان"
...............................................................
بەشی یەكەم : تێڕوانینی كوردستانییانە
"دروستكردنی ئەنجومەنی باڵای سەركردایەتی نەتەوەیی"
دەسپێك:
كۆنفرانسی نەتەوەیی یان كۆنگرەیەكی كوردستانییانە یەكێك لە خەونە دێرینەكانی گەلی كورد بۆ یەكخستنەوەی ماڵی لەتكراوی خۆی و دروستكردنی گوتارێكی فرەرەهەند و فرەكاراكتەر و لە هەمانكاتیشدا یەكپارچە، بۆ گرێدانەوەی دابڕانەكانی خۆی بە مەبەستی بەهێزكردنی پێگەی ناوچەیی و جیهانیی خۆیەتی.
تەوەرەكانی باسكردن لە كۆنفرانسی نەتەوەییدا
بە كورتی چەندین تەوەر دەستنیشان دەكەم كە لەم كۆنفرانسەدا شیاوی باسكردن بن.
1- جوغرافیای كوردستان و دەستنیشانكردنی سنوورەكانی بە گوێرەی ئەو پێوەرە راستەقینە كوردییانەی خۆمان هەمانە. نەك بە گوێرەی پێوەرە نامۆكان بە رۆحی داخوازە رەواكانی نەتەوەكەمان.
2- زمانی كوردی: ئێمەی كورد بە هۆی بوونی بارگرژی و ئاڵۆزییەكی تایبەتی مێژوویییەوە كە هەموو خاك و شوناسی ئێمەی لەت لەت كردووە، خاوەنی زمان و خەتی یەكگرتوو بۆ دەربڕینی خواستەكانمان و پێوەندیگرتن بە خۆمانەوە و دنیای دەرەوەمان نین.
كوردستان خاوەنی چوار زاراوەی سەرەكی (كرمانجی باكوور، كرمانجی ناوەڕاست، گۆران و كرمانجی باشوور و كۆمەڵە بن زاراوەیەكین) كە هەموویان بە ئاستێك لێك دووركەوتوونەتەوە، كە كێشەیەكی گەورەی بۆ پێوەندیگرتن لەگەڵ خۆماندا و لە هەمانكاتیشدا لە پەروەردەدا دروست كردووە. هەر چوار زاراوەكە وەكو زمانی رەسمی لە قۆناغ و ناوچەی تایبەتدا بەكارهاتوون و بە خەتی جیاوازیش نووسراون. ئەمانەش كێشەیەكن كە دەبێ چارەسەریی پلە بە پلەی بۆ دابنێین و هەر لە یەكەم رۆژانی كۆنفرانسەوە كاری لەسەر بكەین.
3- نەتەوایەتی و شوناسێكی مۆدێرن و دەرچوون لە گوتاری پەرتەوازەیی : كاركردن بۆ بەدەوڵەتبوون و یەكڕیزی.
4- كلتوور و شوناسی جیاوازی كوردی و دیاریكردنی هێڵەگشتییەكانی شوناسی ئێمە بۆ جیاكردنەوەمان لەگەڵ شوناسی بێگانەدا.
5- مافەكانی مرۆڤ و دەرهاویشتنی كورد بۆ دەرەوەی بازنەی مرۆڤ – بوون
6- پێداچوونەوەیەك بە جاڕنامەی گەردوونیی مافەكانی مرۆڤدا بۆ چەسپاندنی كۆمەڵێك بەهای تازە، كە كورد بتوانێ بەو دەستەواژە و ماددە و بەندانە خۆی و شوناسی جیاوازی خۆی لە هەموو دنیادا بسەلمێنێ.
7- لۆژیك و پرەنسیپەكانی كوردایەتی بۆ هەزارەی تازە
8- دیپلۆماسیی كوردی
9- دروستكردنی رۆحی نەتەوەیی بە گوێرەی شەرعییەت وەرگرتن لە ناوخۆی كۆمەڵگا و بە كاركردن بۆ چەسپاندنی كۆمەڵە بەهایەكی شارستانییانە لە هاتنەدەنگی كورد لەسەر مافەكانی خۆی.
10- سوپای كوردستان و لینكردنی بە ناتۆو هێزە جیهانییەكانەوە و بەدەستهێنانی پاڵپشتیی زلهێزەكان بۆ تەیاركردنی ئەم سوپایە بە ئامرازەكانی شەڕی تازە.
11- سامانی كوردستان و نەوت بە تایبەتی و رۆڵی ئەو لە وەرگرتنی شوناس و وەرگرتنی مافەكانماندا.
12- خەبات لە هەزارەی تازەدا بە یەك فەرمان و چەند ئوسلووبی جیاواز.
13- یەكلاییكردنەوەی بایەخە مێژوویی و ئەخلاقی و مرۆیییەكانمان، بۆ دروستكردنی ویژدانێكی تازە.
14- چونییەتی راكێشانی سەرنجی ناوەندە جیهانییەكان و نەتەوەیەكگرتووەكان و زلهێزەكان بۆ گرنگیدان بە پێگە و توانای كورد لە چارەسەریی كێشە هەڵپەسێردراوە جیهانییەكاندا.
15- بەرزكردنەوەی ئاستی بەرپرسیارێتیی نەتەوەیی لە جیاتی شوناسە نانەتەوەیییەكان و گێڕاندنەوەی شوناسە تۆراوەكان وەك (لوڕ و هاوشێوەكانی) بۆ باوەشی نەتەوەكەمان و دروستكردنی گوتارێكی كوردیی تایبەت بە ناوی: عەداڵەتی نیشتمانی و سڕینەوەی جیازیی نێوان پێكهاتەكان لەژێر دروشمی : "نەتەوە یانی یەك پەیكەر"دا.
16- بەجیهانیكردنی دۆزی كورد و بەرزكردنەوەی ئاستی لۆبیی كوردی بۆ لێژكردنی پێگەی لەرزۆكی دراوسێ ناحەزەكانمان.
ئەمانەو دەیان تەوەری دیكە دەتوانن بەشێكی گرنگی باسەكانی یەكەمین كۆنفرانسی نەتەوەیی كوردان بن.
كۆنفرانسی نەتەوەیی و ئاراستەكانی:
1- ئاراستەی ناوخۆیی كە ئەویش بە چەند بەش دابەش دەبێت:
أ. ئاشتی نیشتمانی
ب. ئاسایشی نەتەوەیی
ت. پاراستنی بەرژەوەندییە باڵاكان بەپاراستنی قەوارەكان
پ. شوناسەجیاوازەكانی ماڵی كورد وەك شیعە لەبیركراوە كوردەكان، كەمایەتییەكوردەكان: كاكەیی و ئەهلی حەق و جوولەكە و ئێزدی و زەردەشتی و شوناسە غەیری كوردە میوانەكانی ناوماڵی كورد وەك : تورك و فارس و عەرەب و ئەرمەنی و بە یەكسانی هەڵسوكەوت كردنلەگەڵیان.
2- ئاراستەی دەرەكی
أ. ئاراستەیەك بەرەوماڵی دوژمنانی كورد
ب. ئاراستەیەك بەرەو سەمپات و دۆستانی دوژمنانی كورد
ت. ئاراستەیەك بەرەو ئەو نەتەوانەی لە كێشەی كورد تێنەگەییون.
پ. ئاراستەیەك بەرەو ئەو نەتەوانەی كێشەی كورد باش دەناسن و خۆیان لەئاستی كێشەكانی ئێمەدا گێل كردووە.
ج. ئاراستەیەك بەرەو لای ئەو دەوڵەت و نەتەوانەی ئامادەیی هەر چەشنەهاوكاری و پشتگیرییەكیان بۆ كورد و خەباتە رەواكەی دەربڕیوە: دۆستانی كورد.
ئەنجومەنی باڵای نەتەوەیی كوردستان
سەركردایەتیكردنی رۆحی و ویژدانیی كورد لەنەبوونی دەوڵەتی كوردی بۆ هەر چوارپارچەی كوردستان و یەكڕیزی و تەبایی نەتەوەیی ئامانجی هەمووكوردێكە و ئەم ئەنجومەنە دەتوانن یەكەمین سەركردایەتیی مەعنەویی كورد بن، كە بە یەكگرتوویی هەڵبژێردرابن.
پێویستە لە دانشتنی یەكەمی ئەنجومەنی باڵادا "لێژنەی ئاشتیی نیشتمانی" دابمەزرێنن و لەو كێشە و ناكۆكییە دێرینانە بكۆڵنەوە كە نەیهێشتووە زۆریەك لە قەوارە و لایەنە كوردییەكان پێكەوە بە شێوەیەكی گونجاو هەڵسوكەوت بكەن.لە یەكەم كۆنفرانسدا كۆمەڵێك كەسایەتیی هەر چوارپارچەی كوردستان لە لایەن پارت و رێكخراوو كەسایەتییەكانەوە دەستنیشان دەكرێن و بە چەند ئاستی جیاوازدا دەستەچن دەكرێن و لە نوێنەرانی هەر چوارپارچەی كوردستان و پارت و رێكخراوو لایەنەكان، كەسایەتی و لۆبیكاران و ئابووریناس و خاوەن سامانە كوردەگەورەكان دروست دەبن. دواتر ئەمانیش دوو بەشی سەرەكیی پێكهێنەری "مەجلیسی "سەنا" ی كوردستان" بەدەنگدان دادەنێن.
لێژنەكان:
1- لێژنەی یاسایی بۆ نووسین و داڕشتنی یاسا و پڕەنسیپە نەتەوەیییە نەنووسراوەكانی كورد
2- لێژنەی دیپلۆماتیك بۆ كاروباری پێوەندییەناوخۆیی و دەرەكییەكان
3- لێژنەی كلتووری و رۆشنبیری بۆ گەشەپێدان بە كلتوور و بڵاوكردنەوەی شوناسی ونكراوی كورد لەناوەندەرۆشنبیرییە جیهانییەكان و ناوخۆشماندا
4- لێژنەی ماڵی و دارایی وەك سندووقی دراوو هاوكاریی نەتەوەیی و دروستكردن و رەواج پێدانی هێندێك بابەتی بە نرخی وەك پارەی سیمبۆلیك و پوول و سكە.
5- لێژنەی كۆمەڵایەتی بۆ چارەسەریی كێشە چارەسەرنەكراوو هەڵپەسێردراوەكانی ناوخۆمان و قەوارەكانمان كە یەكڕیزیی ماڵی كورد تێك ئەدەن.
6- لێژنەی سەربازی وەك سەرەتایەكی رێكوپێك بۆ دروستكردنی سوپای میللیی كوردستانی گەورە.
7- لێژنەی لوردەكان، كە لە خاوەن ئەزموونە سیاسییە دەسەڵات بەدەست و دەوڵەمەندەكانی كورد دروست دەبن.
ئەنجومەنی هەرێمەكان:
1- ئەنجومەنی هەرێمی باكوور
2- ئەنجومەنی هەرێمی باشوور
3- ئەنجومەنی هەرێمی رۆژهەڵات
4- ئەنجومەنی هەرێمی رۆژئاوا
5- ئەنجومەنی هەرێم و ناوچەو قەوارە دابڕاوەكان
لە كۆتاییشدا دەبێ بگوترێ، ئەنجومەنی باڵای نەتەوەیی لە نوێنەری پاڵێوراوی هەرێمەكان، حیزب و رێكخراوەكانی هەر چوارپارچەی كوردستان و دەرەوەی وڵات و پاڵێوراوی لۆبیكاران و كەسایەتییە مەزنەكانی كوردستان دروست دەبێت.
ئەركی سەرەكیی ئەم ئەنجومەنە داڕشتنی پێوەرە ناوخۆیی و دەرەكییەكانە كە بتوانین لەمەو بەدوا بە گوێرەی ئەو یاسا و رێسایانە یەكیەتیی ریزەكان و بە گشتیی یەكیەتیی نەتەوەیی پێناسە و فۆرموولە بكەین. یانی ئەمە ئەو پرەنسیپانە بن كە كورد لە ناوخۆدا پێناسەی خۆیانی پێبكەن و دنیای دەرەوەش بەو فاكتەرانە لەگەڵمان بجووڵێنەوە. یانی ئێمە لە ئاستی كوردستانیدا لانیكەم بە خاڵی یەكلاییكەرەوە و ستانداردی خۆمان بگەین، كە ئیتر كەس نەتوانێ بێجگە لەم رێچكەیە رێبازێكی ناسازی نەتەوەیی بدۆزێتەوە.
(كۆتایی بەشی یەكەم)
............................................................................
كۆنفرانسی نەتەوەیی" لە دوو بواری جیاوازدا
بەشی دووهەم : تێڕوانینی ئێمە بۆ چارەسەریی كێشەی كوردى رۆژهەڵاتی كوردستان "ئەنجومەنی كاتی بۆ رۆژهەڵاتی كوردستان"
پێش بەرایی:
بە مەبەستی یەكخستنی ماڵی كورد و پاراستنی هێزەكان و ئاگاداركردنەوەی رای گشتی، بەشێك لە پلاتفۆرمە تازەكانی خۆم دەخەمە بەردەمی رای گشتی كوردستان. بەو هیوایەی بتوانین بە بیرۆكەی نەتەوەیییانەی خۆمان بەشێك لە بۆشایییەكانی سیاسەتی كوردى بۆ رۆژهەڵاتی كوردستان پڕبكەینەوە ، و هیوام وایە پێشوازییەكی گەرمی لە لایەن هێز و لایەنە سیاسییەكانەوە لێبكرێت. بەو مەبەستەش دامەزراندنی ئەنجومەنێكی كاتی بەپێویست دەزانم.
لەگەل ئەوەیدا"ئەنجومەنی كاتی" مڵكی هەموو نەتەوە بندەستەكانی ئێران و ئەو لایەنانەی نەتەوەی باڵادەستە كە باوەڕی تەواویان بە مافی یەكلاییكەرەوەی كێشەی نەتەوەكانی بندەست لە ئێراندایە و دەتوانێ ئاڵتێرناتیڤی بێ كێشە و یەكجاریی دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی بێت، كەچی بۆ پاراستنی یەكڕیزیی ماڵی كوردیش بوونی ئەم ئەنجومەنە دەتوانێ كاریگەریی ئەرێنی ببێ و رێگا لە دووپاتبوونەوەی هەڵەكانی رابردوومان بگرێت. واتە هێنانەبەرباسی كێشەكان لە تاراوگە و لە ناوەندێكی سیاسیی رۆڵگێڕدا، دەبێتە هۆی دووپاتنەبوونەوەی شەڕی سوێنەرو بەفێڕۆدەری هێزەكانی كورد و دەستی بەرژەوەندكارانی ماڵی دوژمن لە ناوماندا كورت دەكاتەوە. یانی ئێمە دەتوانین هەم پێگە و ئایدیاو رەوشی حیزبیی خۆمان بپارێزین و هەم كێشە هەڵپەسێردراوەكانیشمان چارەسەر بكەین.
بەرایی:
لە ئەگەری دروستبوونی هەر چەشنە ئاڵوگۆڕێكی بنەڕەتیدا لە ئێران، كورد دەبێ دەستپێشخەری بكات و ئەم هەنگاوە گەورەیەش بە مانای ئەوە دێت كە خۆمان توندوتۆڵ بكەینەوە، مەبا دیسان وەكو ساڵانی 1357-1358 مان لێ بەسەر بێتەوە.
كورد ئەتوانێ لە ئەزموونەكانی رابردووی خۆی كەڵك وەربگرێ و هەڵەی كوشندەی رابردوویش دووپات نەكاتەوە.
سێ نموونەی زۆر ئاشكرای رۆژئاوا و باشوور و باكوور بۆ بەرچاوڕوونیی ئێمەی كوردی رۆژهەڵات گرنگن.
1- كاتێك ئەنجومەنی نیشتمانی لە سووریا دروست بوو، بەدیتنی یەكگرتوویی ریزەكانی كورد وبوونی ئەنجومەنێكی كوردیی یەكگرتووی پێكهاتوو لە 11 پارت و لایەنی جیاواز، ئیتر گومانی بۆ رای گشتی كورد و ئۆپۆزیسیۆنی سووریا و تەنانەت دنیای دەرەوەش نەهێشتەوە و لە هەمانكاتیشدا بەشار ئەسەدیش بەو بابەتە هەستیارەی زانی كە كورد قورسایی خۆی هەیە، بۆیە كورد و مافەكانی هاتە ناو ریزبەندیی بەرنامەكانەوە.
2- لە باشووری كوردستان و لە دوو قۆناغی جیاوازدا ئێمە هێزی كوردمان بینی و ئاستەكەیمان تاقی كردەوە.
لە قۆناغی یەكەمدا كە قۆناغی شەڕی ناوخۆ بوو، هێزەكانمان لەگەڵ یەكتردا و لە بەرانبەركێیەكی خراپتردا بە خۆمان دۆڕان. واتە ئێمە لە جێگەی بەكارهێنانی هێز لە بەرانبەر هێرشی بێگانەدا و پاراستنی ئاسایشی خۆمان، ئاسایشی خۆمان بە هێزی خۆیی تێك دا و لە هەمانكاتیشدا متمانەدەرەكییەكانمان لە كورد و بەدەستی خۆمان ئەستاندەوە. ئەوە بوو ئاوەدانییەك لە قۆناغی یەكەمدا زۆر بە چڕی نەكرا.
لە قۆناغی دووهەمدا كە قۆناغی "ئاشتی نیشتمانی و دیالۆگ و خەباتی شارستانییانە" بوو، پێشكەوتنی بەرچاو هاتە كایەوە. لە ئاستی جیهانی و ناوچەییشدا كورد بوو بە كاراكتەرێكی یەكلاییكەرەوە و ئیتر گوێیان لەداخوازەكانمان گرت.
3- لە باكووری كوردستان هەتا ساڵەكانی سەرەتای ئەم سەدەیەش حەسێبی ئەوتۆ بۆ كورد نەدەكرا. سیاسەتی تورك بەرانبەر بەكورد، كوشتنی هێزی گەریلا و ئۆپەراسیۆن كردن بۆ ناوچە سنوورییەكان و لە هەمانكاتیشدا سەپاندنی كەشێكی دژوار و ناخۆش بەسەر ناوچەكوردییەكاندا بوو.
بە پێویستی دەزانم لەم كاتە هەستیارەدا كێشە ناوخۆیییەكان وەلابنرێن و بەم شێوازەی خوارەوە ئەنجومەنێكی كاتی بۆ چارەسەریی كێشەكان دروست ببێت. چونكا هەر لە سەرەتای سەدەی تازەوە و دروستبوونی گۆڕانكارییە مەزنە جیهانییەكان، لەو حیكمەتە سیاسییەی وڵاتانی دەرەوە تێگەیشتووم كە ئەوان حەسێب بۆ تاكە لایەن وهێزێك و دوان ناكەن، بەڵكو حەسێب بۆ كورد و رێكخەرانی دەنگەكانی دەكەن.
پێنج جۆری كاراكتەری بەشدار لە ئەنجومەنی نیشتمانیدا:
پێنج جۆری كاراكتەری بەشدار كە لە كۆمیسیۆنەكانی ئەنجومەندا كار دەكەن و لێژنەكان دروست دەكەن، دەتوانن ئەمانە بن:
1- كۆمیسیۆنی پارت و لایەنە سیاسییەكان.
2- كۆمیسیۆنی كەسایەتییە سیاسی - رۆشنبیرییە سەربەخۆكان.
3- كۆمیسیۆنی خاوەن پێگە و سامانە كوردەكانی دەسەڵاتدار لە رێكخراوە ئابوورییە جیهانییەكاندا.
4- كۆمیسیۆنی رێكخراوە مەدەنی و ژینگە و مرۆڤپارێزەكان
5- كۆمیسیۆنی سەربازی بۆ هەموو ئەو فەرماندەرە كارا و پسپۆڕانەی دەتوانن سوپای كوردستان چالاك بكەن.
لێژنە و ئەنجومەنەكانیش دەتوانن ئەمانە بن.
1- سەركردایەتیی ئەنجومەنی كاتی – كە بە گوێرەی یاسا و بە رێككەوتنی نێوان قەوارەكان دروست دەبێت.
2- لێژنەی دیپلۆماتیك – ئەم كەسانە دانوستانەكان سەرپەرشتی دەكەن و نوێنەری ئەنجومەنن بۆ كاروبارەكان لە دەرەوەی خۆمان.
3- لێژنەی ئایینی و رۆحی – بۆ دزەنەكردنی لایەنە دەرەكییە ناكۆكەكان لەگەڵ دۆزی كورددا، پێویستە لێژنەی فەتوا و رۆحیی ئەنجومەن دروست ببێت.
4- لێژنەی یاسایی – بۆ داڕشتنی یاساكانی هەرێمی رۆژهەڵات و یاساكانی بەڕێوەچوونی ئەنجومەن و لێژنەكانی
5- لێژنەی ئاشتی – بۆ پاراستنی یەكڕیزی نێوخۆمان ئەم كەسانە رۆڵ دەگێڕن.
دیارە بەمەبەستی سڕینەوەی تەمی نێوان قەوارەكان و دروستكردنی متمانە و دڵنیاكردنەوەی رای گشتی كوردستان و رۆژهەڵات بە تایبەتی لەوەی هەوڵەكان بەرەو ئاراستەیەكی باش دەڕۆن، چونكا پێش لەمەش دەیان هەوڵی چروپر دراوە و ئێمەش دەسخۆشی لەو هەوڵانەدەكەین و بۆ رێزگرتن لە هەوڵی ئەو كەس و لایەنە نەتەوەیییانەش، پێشنیار دەكەم، كۆمەڵە كەسایەتییەكی سەربەخۆ یان نوێنەری لایەنە سیاسییەكانی پارچەكانی تری كوردستانیش نێوبژیوانی بكەن و كورسیی جیاوازیش لەلێژنەكاندا بۆ ئەوان دابنرێت. بە تایبەت لە لێژنەی ئاشتیدا پێویستمان بەو كەسانە دەبێت و وەكو راوێژكاریش دەتوانین لەئەزموونەكانیان كەڵك وەربگرین.