د. حوسێن خەلێقی 

کەس نیە نەزانێ کە نەتەوەی کورد لە هەرچوار پارچەکەی، لەلایەن داگیرکەرانەوە دەچەوسێتەوە. گوندو شاری وەبەر تۆپ‌و فڕۆکەی جەنگی دەکەوێ‌و خەڵکەکەی بەناوی جۆراجۆرەوە، ئەکەوێتە بەر بەزەیی، فتوای جیهادو ئەنفال‌و شیمیابارانی دوژمن‌و وەڵامی داخوازەرەواکانی بە ئاورو ئاسن دەدریتەوە! زیندان‌و ئەشکەنجەو گرتن‌و راونان‌و تاڵانکردنی سامانی‌و بێبەشکردن لە پلەی دەسەڵات‌و باری ئابووری‌و بژیوی ژیان، بۆحاشالێکردن نابێ. ئەمەش دیارە کە لە هەرشوینێک، ستەم هەبێ، بەرخۆدانیش هەیە. وەڵامی بەرخۆدانی ئێمەی ستەملیکراو، وەک باسمکرد، ئاوروئاسن و ئەشکەنجە وسێدارەیە! لەو پێوەندییەدا، رۆڵەکانی نەتەوەکەمان، لە سەرەتای شەڕی یەکەمی جیهانی تاهەنووکە بە درێژایی نزیک سەدساڵ لە تورکییە، لە مەیدانی خەبات و بەرخۆداندا بووگن. سەرەرای ئەوە ئورووپاییەکان لە دابەشکردنی دووبارەی کوردستاندا، دەوری کاریگەریان گێڕاوە وباش لە دەردورەنجی خەڵکی ئێمە ئاگادرن، بەڵام لە رەوتی ئاڵووگۆرەکانی ناوچەکەدا، نەک تەنیا بۆچارەسەرکردنی بێمافی و ژێردەستی ئێمە هەنگاوێکیان نەنیا، بەڵکوو، دەستی داگیرکەرانیان ئاوەڵا هێشتوە تا ئەوجۆرە پیان خۆشە ولە زاتی ناپاکیاندایە، ئێمە بچەوسیننەوە.
وەک دەزانین چەندرۆژێکە لە تورکییە و زیاتر تورکەکان، لە بەرانبەر دەسەڵاتی ئەردۆغانەوە هەڵوێستیان گرتووە وهاتوونەتەسەرجادەکان و باسی ئەوە دەکەن کە رەوتی ئیدارەی وڵات بە پێجەوانەی پرەنسیپە دێموکراتیکەکان کە گۆیا دەسەڵاتی تورکیە بەرعۆدەی بەڕێوەبردنیانە، رێگای گرتووەتەبەر وخەریکە دەسکەوتگەلی لەوچەشنە لەگەڵ کونەپەرستی، جێگوڕکێ بکەن! لەوپێوەندییەدا چەندجار هەم ئەمریکا وهەم یەکیەتی ئورووپا، رەخنەیان لە حکوومەتی تورکییە گرتووە کە رەفتاری لەگەڵ بەرهەڵستکاراندا، دژی مرۆڤیی ونادیموکراتیانەیە.
بالێرەدا ئاماژە بەوە بکەین کە بە تایبەت وگەرم وگوڕتر لە جاران، لە دەیەکانی هەشتاکاندا هەتاهەنووکە، رۆڵەکانی نەتەوەکەمان لەو وڵاتە، بۆ سڕینەوەی شوێنەواری ستەمی نەتەوایەتی و کۆمەڵایەتی و وەدەستهێنانی ناسنامەی نەتوایەتی، خەباتی لەوچەشنە بەڕێوەدەبەن وهەرکاتەش، هاتوونەتە مەیدان، تووشی لێدان وئەشکەنجەو دەسبادان و گرتن ولە سێدارەدان بووگن و جیهانی مرۆڤایەتی وبە تایبەت لافلیدەرانی پاراستنی مافی مرۆڤ وهەوڵدان بۆ جێگیرکردنی دیموکراسی وەک ئەمریکاو ئورووپا، تەنی جاریک، رەخنەیان لە حکوومەتی تورکییە نەگرتووە! ئەوە لە کاتێکدایە کە هەزاران کورد بە تاوانی مافخوازی لە بەندیخانەدان و لەوکاتەوە بە نهێنی و ئاشکرا، سەدانیان لە سێدارەداوەو هەر ئێستا کۆمەڵێک شارەداری ناوچە کوردنشینەکان کە بەشێوە دێموکراتیکی گویا جێی پەسندی ئەوان هەڵبژێردراون، لە بەندیخانەدان و بە سەدان کادری رێکخراوە کوردییەکان، بەتاوانی ئەنجامدانی چالاکی مەدەنی و تێکۆشان بۆ دیموکراتیزەکردنی وڵات، بە دەست میت و دادگا بێدادەکانی تورکییە، لە چاڵە رەشەکانی بەندیخانەکانی رژیمدان وسەرەرای ئەوە ئەو دوو زلهێزە (ئورووپا و ئەمریکا)، لەوپێوەندییەدا، بچووکترین، رەخنەیان لە هاوپەیمانی خۆیان نەگرتووە!
گەلۆ، هۆی ئەم دووبل موراڵییە یان یەک بان و دوو هەوایە چییە؟ ئەگەر بێژین، لە پێناسەی ئەواندا بۆ مرۆڤ، لەو وڵاتە، تەنیا تورک، جێدەگرێ و بە هەرهۆیەک، کورد ناچێتە نێو ئەوپیناسەوە! راستی دەرەوەی زەین و قەڵافەت‌و بیرو تێڕامان و هەڵسوکەوتی هەردووک نەتەوە، ئەمە پەسند ناکەن. ئەگەر بیژین، کورد، بێوڵاتە و لە خانەی بەرژەوەندی ئەواندا، جێی نەگرتووە، ویژدانی مردووی بەرژەوەندیخوازی، ئەمە پەسند دەکا! کەوابوو، ئەوانەی خۆیان بە داشداری پاراستنی مافی مرۆڤ لە قە ڵەم دەدەن، دەبێ ئەوە پەسند بکەن کە، ئەمە" لافی درۆیە" نەک"مافی مرۆڤ"! باشتر وایە لە باتی ئەوەی خۆیان بە لاینگری مافی مرۆڤ پێناسە دەکەن، بێژن" ئێمە لایەنگری بەرژەوەندی پەسەندکراوی ویژدانی مردووین".
درێژە کێشانی ئەم رەوتە چەوتە و بەرێوەبردنی ئەم سیاسەتە نامرۆڤانە، بە لەبەرچاوگرتنی دەوری کاریگەری ئەوانە لە گوڕانکارییەکاندا لە ناوچەی رۆژهەڵاتی نێوەراست، کارەساتە. ئەگەر بێتوو، ئێمە خەڵکی بێماف و چەوساوەی کورد، ژیرانەو بوێرانە نەچینە مەیدان وچاوەروانی سۆزی بێهیزی ئەوان بین و بە پروپاگەندەکانیان لە بواری پاراستنی مافی مرۆڤ بڕوا بکەین، ئەوا دەبێ بۆ هەتاهەتایە، چاوەروان نەبین کە رۆژێک لە رۆژان ئێمەش وەک هەموو نەتەوە خاوەن دەسەڵاتەکان، دەبینە خاوەن ئاو و خاکی خۆمان و ئازادانە، چارەنووسی خۆمان بە دەستی خۆمان دیاری دەکەین.
لە کۆتاییدا، ئەوەی بۆ من، جێی سەرسووڕمانە ئەوەیە، ئەمانە کە"تیر"دەهاویژن و"کەوان" دەشارنەوە، واتا تیدەکۆشن بە زەقی، سیاسەتە چەوتەکانیان، ئاشکرا نەبی، چۆنە ئەوهەڵویستە زەقەیان، بە پێچەوانی ناهەلوێستییان سەبارەت بە دۆخی کورد، بە جۆریک نەشاردەوە وپاساویشیان بۆ نەهینایەوە!؟
١٤-٦-٢٠١٣، سوید