^{ڕێبوار سیوەیلی}

^{1. توركیا توانیویەتی لە ئاست كوردا، وڵات و كولتوورەكەش یەك بخات و كولتوورێكی دژە كورد لەسەراپای وڵاتەكەدا دابمەزرێنێت، بە جۆرێ كە زۆر زەحمەتە ڕەخنەگرتن لە سیاسەتی توركیا لە ڕقی تورك لە كورد جیا بكەینەوە. بەمجۆرەش، ئەو تێورە ئازارشكێنەی كە دەیگوت: سیاسەتی فەرمی دەوڵەت لە ڕای گشتی خەڵك جیابكەینەوە، بۆ دۆخی توركیا ناخوات: خەڵك و حوكوومەت، دەستیان خستۆتە ناو دەستی یەكتر و بە هەمان ئاستی فاشیانە لە دژی كورد كار دەكەن. ئەمە یەك.}

^{2. دەستەبژێرێك لە ئەمەریكا هەن كە كورد دەناسن و هەموویان تەمەنیان لەسەرە، ئەمانە دوایین نەوەی ئەو وڵاتەن كە پشتگیریی لە كورد و مافەكانی دەكەن. بەڵام هەموو خەڵكی ئەمەریكا نە ئەوەندە كورد دەناسن و نە ئەوەندەش كێشەكەی شارازان، كە ئەم خۆشەویستییە بۆیان ببێتە شتێكی میراتی و لە ساڵانی داهاتوودا بمێنێتەوە. بۆیە ئەگەر دۆخەكە بەمجۆرە بڕوات، ئەم نەوەیەی ئێستای ئەمەریكا لە سیاسەتدا، دوایین نەوە دەبن كە قسەی خێر بۆ كورد بكەن و لە ساڵانی داهاتوودا كورد بیر دەچێتەوە. ئەوەش دوو.}

^{3. سێ: كتێبەكەی جۆن بۆڵتن مژدەی مەسیحایی بۆ ڕزگاركردنی كورد نییە و بۆخۆشی ڕزگاركەرێك نییە بیەوێت كورد لە میحنەتەكانی پەیوەندی نێوان ترەمپ و ئەردۆگان دەربهێنێت. ئەوە كتێبێكی پەرچەكرداریانەی موحافیزەكارێكە، كە لە ئەنجامی دوورخستنەوەی لە (ماڵە سپییەكە)، نووسیویەتی. بەرهەمی پەرچەكردار ئەوەندەی ڕووە دەروونییەكەی لێدەخوێندرێتەوە، ئەوەندە ستراتیژ و بۆچوونی داهاتوویی لەسەرەوە بینا ناكرێت. بۆیە ئەو چاودێرە سیاسییە كورد و مامۆستایانەی لە ئێستادا وەك شەپۆلێكی نوێ قسان لەسەر ئەم كتێبە دەكەن، پێویستە ئەم ڕاستییەیان لەبەر چاو بێت. بە بڕوای من كتێبەكە زۆر لە پەراوێزدا باسی كورد دەكات و هیچ كاریگەرییەكیشی لەسەر داهاتوو و تەنانەت سیاسەتی حوكوومەتی ترەمپیش بەرامبەر كورد نابێت. لە ئێستادا كتێبەكە لە ئەمەریكادا ئەوەندەی بۆتە دیاردەیەكی میدیایی بۆ ئاشكرابوونی نەزانیی و ئاستیی سیاسیی ترەمپ و هەڵەكانی، ئەوەندە نەبۆتە دیاردەیەكی فیكری و كاریگەریی لەسەر سیاسەتی ئەمەریكا لە ئاست كورددا جێبهێڵێت. هیچكەسیش بە بە جەختكرنەوە لەو وڵاتە و لەسەر ئەو قسانەی بە كورد گوتراون، نەهاتۆتە دەنگ. بۆ دواڕۆژیش، پێشبینی ئەوە دەكەم لە نێو بگرەوبەردەی هەڵبژاردنەكانی ئەمەریكادا، دیسانەوە ڕەهەندی كوردیی لە نێوكتێبەكەدا ئەوەندەی تریش كاڵ ببێتەوە.}

^{4. كە هەموو ئەمانە بیر لێدەكەمەوە، بەخۆم دەڵێم خوێندنەوەی كتێبێكی لەمجۆرە چ سوودێكی هەیە بۆ كورد تا بیكاتە دیاردەیەكی ئەوتۆ و لە نێو ئەم هەموو كێژاوەی تیایدا دەژی، گێژاوێكی بۆڵتنیانەش بۆخۆی دروستبكات، یان دەزگایەك بێت و كتێبەكە بكاتە كوردی، كە ئەگەری هەیە زیاتر لە پێنسەد دانەی لێنەفرۆشرێت..}

^{5. ئەوەی لە ئێستادا كاریگەریی لەسەر ڕای گشتی ئەمەریكی و لەوێشەوە بۆی هەیە لەسەر ترەمپ و سیاسەتە چەوتەكانی دروستبكات، بریتیە لە ناڕەزایەتییەكی مەدەنیانەی ناتووندوتیژانەی كورد، كە خۆی لە هاشتاگی ملیۆنی و واژووی چەندین ملیۆن لە ئاست ئەو قسانەی ترەمپ بە كوردی گوتوون، ببینێتەوە تا پێداچوونەوەیەك بۆ بۆچوونەكانی لەسەر كورد بكات، كە ڕەهەندێكی كەرامەتشكێنانەشیان تێدایە و دژی مافەكانی مرۆڤ و سوكایەتین بە بوونی نەتەوەییانەی كوردەكاندا. ئەمڕۆ تۆڕی كۆمەڵایەتی مینبەرێكی باشە بۆ سیاسەتێك، كە چیدی لەسەر بنەمای فەلسەفەی سیاسییەوە بەڕێوە ناچێت. كوردیش، لە ئەمەریكاوە بیگرە تا هەموو بەشەكانی كوردستان و لە ئەورووپاوە بیگرە تا خۆرهەلاتی ناوین، سوپایەكی زۆر گەورەی بەكاربەری تۆڕی كۆمەڵایەتی هەیە، كە بەپێی هەندێ زانیاری، ڕۆژانە كەمتر لە هەژدە كاتژمێر لەسەر تۆڕی كۆمەڵایەتی نییە!.. هیچ خوێندەواریی و فەلسەفەیەكی ناوێت، تەنیا بڕیارێكی دەوێت و كەسانێك ئەم هاشتاگە بەڕێخەن و لێگەڕێن ئەنجامەكەی ببینین. ئەم سیاسەتە بۆ دەستدرێژییە فاشییانەكەی ئەردۆگانیش هەر ڕاستە. نە سوپامان هەیە و نە توانای بەرەنگاربوونەوەی، وەلێ دەتوانیت لە دنیای مەجازییدا وێنەیەكی دڕندانەی ئەوتۆی بۆ دروستبكەیت، كە هیچ بوودجەیەكی زەبەلاحیش نەتوانێت ئەو وێنەیەی بۆ ڕاستبكاتەوە..}

^{6. ئێمە لە سەدەكانی پێشوودا تووشی چەند شپرزەیی كولتووری و دەروونیی بووین و ئەمەش كەڵەكەبوونێكی سایكۆلۆی لەسەر دەروونمان داناوە. شەڕی چاڵدێران، شۆڕی شێخی نەهری، شۆڕشی شێخ مەحموودی حەفید، كۆماری كوردستان، شۆڕشی ئاگری داخ، نسكۆی ئەیلوول، ئەنفال، ڕاپەڕین، شەڕی داعش و ڕیفراندۆم و ئێستاش كێشەمان لەگەڵ بەغدا.، هەموویان بەشێكی پێكهێنەری نەستی هاوبەشی ئێمەن و برینی قوڵیان لە ڕۆحماندا دروستكردووە. هەریەكە لەمانە ڕەهەندێكی سەرنەكەوتنی ئێمەیان لە خۆیان گرتووە و ئەمەش وایكردووە كۆمەڵگەیەكی خەمگین و كەسایەتییەكی شكستخواردوومان هەبێت.}

^{نەبوونی پڕۆژەیەكی سیاسیش بۆ هەستانەوە و خۆڕاستكردنەوە وایكردووە لە ئێستادا هیچ نەوەیەك نەبێت بیەوێت ببێتە زامنكەری دواڕۆژ.. نەبوونی پڕۆژەیەكی هزرییش بۆ ئومێد بە داهاتوو، بەتەواوی مرۆڤی ئێمەی داڕزاندووە. ئێمە لە ئێستادا یەكێكین لە كۆمەڵگە خەمگین و نائومێد و ئەفسووردەكان. كاراكتەری خەمگینی و نەبوونی دڵنیایی و ویست و ئومێد بە ڕەفتار و جەستە و ڕۆحی ئێمەوە دیارە.. هەڵبەتە ئەگەر مرۆڤ لەسەر ئاستی تاكەكەسی تووشی ئەفسووردەیی ببێت دەچێتە لای دەروونناس و پزیشكی دەروونی، وەلێ كاتێك تەواوی كۆمەڵگە هەمان كێشەی هەبێت، كارەكە لە چوونە لای پزیشكدا چارەسەر نابێت. ئێمە پێویستە بچینەوە لای یەكتر و ویستی خۆمان لە هاوئامانجیدا بەرجەستە بكەین. وەڵامێكی بەكۆمەڵیی ئەو دنیایە بدەینەوە كە بەردەوام دەمانهاوێتە دەرەوەی خۆی و تفمان دەكاتەوە.. دەكرێت بۆ ئەم سیاسەتە لە دەرەوەی سیاسەت خۆمان ڕێكبخەینەوە.. بۆ ئەمەش پێویستیمان بە یەكگرتوویی سووپا ئینتەرنێتی و تۆڕەكۆمەڵایەتییەكەمان هەیە. لە جیاتی ئەوەی ئەم سووپایە خۆی و یەكتری بكاتە ئامانج، ببێتە سوپایەك وەڵامی ناحەقییەكانی جیهان بداتەوە لەسەر كورد.. ئەمە زۆر ئاسانە..}

^{7. لە تەمسیلیی (خولەی چەخماخە)دا (حاجی) قسەیەك دەكات و دەڵێت: "ئەم كوردە پیاوی بەجەرگی گەلێ هاتیا، بەڵام داخەكەم خۆخۆرین".. (تەهافەنی) یەكسەر قسەكەی لەدەم وەردەگرێتەوە و بەدەم دۆمینەكردنەوە چەندین جار وشەی "خۆخۆرین" دووبارە دەكاتەوە و بەمەش حاجی وەڕس و تووڕە دەبێت.. هیوادارم كەس تووڕە نەبێت.. كاتێك سیاسەت بەپێی پرانسیپەكانی هزری سیاسی و فەلسەفەی سیاسی ناكرێت، مرۆڤ ئازادە بەشێوازی دیكە سیاسەت بكات.. خۆ دەبێت ئێمە ڕۆژگارێكیش بزانین ئەم سووپا گەورەیەی كورد لەسەر تۆڕی كۆمەڵایەتی هەیەتی، چیی پێدەكرێت؟!}

٢٩/٦/٢٠٢٠