هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، نمایندگان کشورهای حاضر در نشست "دوستان سوریه" در پاریس را ترغیب کرده است تا از روسیه و چین بخواهند به حمایت خود از رژیم بشار اسد پایان دهند. نشست "دوستان سوریه" با حضور نمایندگان ۱۰۷ کشور جهان به منظور یافتن راه‌هایی جدید برای پایان دادن به خشونت‌ها در سوریه، امروز جمعه، ششم ژوئیه (۱۶ تیر) در پاریس برگزار شد.
آنها در بیانیه پایانی خود بار دیگر خواهان کناره‌گیری بشار اسد از قدرت، اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه دولت سوریه و نیز افزایش کمک‌های مالی به مخالفان آقای اسد شدند. در پایان نشست پاریس، خانم کلینتون گفت که اکنون تمام دنیا نظاره‌گر چند کشور معدودی است که هنوز روی آقای اسد نفوذ دارند تا خیلی قاطعانه به او اخطار دهند اوضاع به مرحله‌ای حساس رسیده و دیگر جایی برای انعطاف‌پذیری باقی نمانده است. او گفت که روسیه و چین باید متوجه شوند که حمایت از آقای اسد برایشان هزینه خواهد داشت. دولت روسیه اظهارات خانم کلینتون را نامناسب توصیف کرده است. نمایندگان روسیه و چین در نشست "دوستان سوریه" در پاریس حضور نداشتند.
هیلاری کلینتون صبح امروز در ابتدای این نشست گفت که چین و روسیه با حمایت از آقای اسد چیزی به دست نمی‌آورند و اقدامات این دو کشور غیرقابل تحمل است. او گفت: "دیگر قابل تحمل نیست که این دو کشور (روسیه و چین) مانع اقداماتی شوند که برای توقف خشونت‌ها در سوریه در پیش گرفته می‌شود." خانم کلینتون همچنین خواهان تصویب قطعنامه‌ای از سوی سازمان ملل متحد برای برقراری روند انتقال قدرت در سوریه شد.

'فرار یک حامی'

روز پنجشنبه گزارش شد که یکی از اعضای ارشد حکومت سوریه به ترکیه گریخته است. یک وبسایت طرفدار دولت سوریه نوشت که ژنرال مناف طلاس "فرار" کرده است، ولی این اقدام او "اهمیت چندانی" ندارد. وزیر امور خارجه فرانسه گفته است که آقای طلاس با خروج از سوریه، راهی پاریس، محل برگزاری نشست دوستان سوریه، شده است. در صورتی که مناف طلاس از دولت سوریه بریده و به مخالفان پیوسته باشد، عالی‌ترین مقام سوری خواهد بود که از زمان آغاز اعتراضات علیه بشار اسد در ۱۶ ماه گذشته، دست از حمایت از او می‌کشد.
هرچند در ماه مارس هم گزارش‌هایی از پیوستن آقای طلاس به مخالفان بشار اسد منتشر شد که بعدا تکذیب شدند.

فشار برای تحریم بیشتر

حاضران در کنفرانس "دوستان سوریه" در نشست‌های پیشین خود در تونس و استانبول، خواهان اقداماتی سختگیرانه علیه رژیم بشار اسد شدند. انتظار می‌رود آمریکا و متحدانش، کشورهای حاشیه خلیج فارس را ترغیب کنند تا خواهان اعمال تحریم‌هایی جهانی علیه سوریه شوند.
اما روسیه و چین که هر دو در شورای امنیت سازمان ملل متحد حق وتو دارند، در نشست دوستان سوریه شرکت نکرده‌اند. فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه در مراسم آغاز به کار نشست پاریس گفت که توقف درگیری‌ها (در سوریه) یک "ضرورت انسانی و سیاسی" است.
او گفت: "بحران به یک تهدید برای صلح و امنیت جهان تبدیل شده است" و باید در این باره اقدامی انجام شود. این اظهارات، اشاره به فصل هفت منشور سازمان ملل متحد است که به احتمال استفاده از نیروی نظامی می‌پردازد. در عین حال، دیپلمات‌های سازمان ملل متحد در حال تنظیم اسنادی هستند که براساس آنها، در صورتی که بشار اسد نتواند به طرح صلح پیشنهادی کوفی عنان، نماینده ویژه سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب و نیز نقشه راه انتقال قدرت سیاسی در سوریه پایبند بماند، محدودیت‌های بیشتری بر فعالیت‌های تجاری سوریه اعمال می‌شود.
مفاد نقشه راه انتقال قدرت سیاسی در سوریه هفته گذشته از سوی کوفی عنان و بعد از نشست او با نمایندگان قدرت‌های جهان در ژنو منتشر شد. این طرح شامل تشکیل یک دولت موقت است که مردم سوریه را قادر می‌کند به طور "مستقل و دموکراتیک" زندگی کنند.کشورهای غربی معتقدند که آقای اسد نباید در آینده سوریه ایفای نقش کند، اما در طرح پیشنهادی، این اجازه به او داده شده است که بتواند در صورت مخالفت با هر یک از نامزدهای تشکیل دولت موقت سوریه، او را وتو کند. در عین حال، انتظار می‌رود بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد گزارشی را درباره ماموریت ناظران این سازمان در سوریه ارائه کند.مخالفان بشار اسد گفته‌اند که از زمان آغاز اعتراضات در سوریه در نزدیک به ۱۶ ماه گذشته، حدود ۱۵ هزار و ۸۰۰ نفر جان خود را از دست داده‌اند.

حیدر مصلحی وزیر اطلاعات ایران می گوید که "دو شبکه تروریستی کشف کرده ایم که با هماهنگی سرویس های اطلاعاتی بزرگ دنیا، یعنی آلمان، فرانسه، انگلیس، اسرائیل و آمریکا" به وجود آمده و فعالیت می کردند. آقای مصلحی که به عنوان سخنران پیش از خطبه های نماز جمعه در تهران سخن می گفت، اضافه کرده که "در این دو شبکه، ارتباط میان دستگاه های اطلاعاتی آلمان، فرانسه، انگلیس، اسرائیل و آمریکا و سرویس های اطلاعاتی منطقه ای را می دیدیم اما طی یک مدت شش ماهه با اقدامات داخلی و خارجی سربازان گمنام امام زمان(عج) سردرگمی میان سرویس های اطلاعاتی بوجود آمده و نمی دانند که چه طور این دو شبکه لو رفت." حدود سه هفته پیش وزارت اطلاعات اعلام کرد که دست‌کم ۲۰ نفر از افرادی را که گفته شده است در ترور متخصصان هسته‌ای ایران دست داشته‌اند، دستگیر کرده است.
وزارت اطلاعات تاکید کرده بود که عوامل اصلی ترور مجید شهریاری، مصطفی احمدی‌روشن و رضا قشقایی، سه نفر از کارشناسان هسته‌ای ایران را شناسایی و در مناطق مختلف ایران بازداشت کرده است و این افراد "با تعقیب و مراقبت‌های شبانه‌روزی و رهگیری سوژه‌ها و سرنخ‌ها در داخل و خارج از کشور" شناسایی شده‌اند. آقای مصلحی مشخص نکرده که منظور وی از "دو شبکه تروریستی" که از آنها به عنوان شبکه "ترور و بمبگذاری" نام برده، همین افرادی هستند که پیشتر خبر دستگیری آنها را وزارت اطلاعات منتشر کرده بود و یا کسان دیگری را در نظر داشته است.
در سه سال گذشته چهار نفر از متخصصانی که گفته شده است با فعالیت‌های هسته‌ای ایران در ارتباط بوده‌اند، ترور شده‌اند و مقامات جمهوری اسلامی ترور آنان را به عوامل خارجی و دستگاه اطلاعاتی اسرائیل نسبت داده اند. حکم اعدام مجید جمالی فشی، فردی که در ارتباط با اتهام ترور مسعود علی‌محمدی، یکی از استادان فیزیک دانشگاه تهران، مجرم شناخته شده بود، در اردیبهشت ماه امسال در تهران اجرا شد. دادستان تهران در اطلاعیه‌ای مجید جمالی فشی را "جاسوس موساد و عامل ترور مسعود علی‌محمدی، از دانشمندان هسته‌ای" خواند که در جریان سفر به خارج، با عوامل سرویس امنیتی اسرائیل ارتباط برقرار کرده بود.
وزیر اطلاعات ایران پیشتر گفته بود که در ترور آقای علی‌محمدی، "فقط عامل اصلی بمبگذاری بازداشت شده بود و در آن زمان تیم همکاران او اعم از عناصر شناسایی و پشتیبانی را دستگیر نکردیم"، اما با پیگیری‌های بعدی تعدادی از افرادی که گفته شده است همکار او بودند، بازداشت شده‌اند. آقای مصلحی با اشاره به بازداشت افرادی در فروردین ماه امسال که از سوی ایران به عنوان اعضای "یک شبکه تروریستی" مرتبط با اسرائیل معرفی شده‌اند، گفته بود: "به طور قطع این دو شبکه با یکدیگر تماس داشتند." پیش از این آقای مصلحی گفته بود که اسرائیل "فقط نقش یک نقاب را ایفا کرده و آنها (بازداشت شدگان) از اطلاعات، امکانات آموزش و ارتباط دو سرویس سی‌آی‌ای (سرویس اطلاعاتی آمریکا) و ام‌آی۶ (سرویس اطلاعاتی بریتانیا) در چند عملیات گذشته بهره برده‌اند."

رئیس جمهوری سوریه با انتقاد شدید از موضع دولت ترکیه در قبال بحران سیاسی کشور خود، نخست وزیر آن کشور را به فرقه گرایی مذهبی متهم کرده است. خبرگزاری دولتی سوریه - سانا - در گزارشی پیرامون مصاحبه اخیر بشار اسد، رئیس جمهوری این کشور با یک روزنامه ترکیه، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر این کشور را به داشتن "مواضع متناقض" نسبت به بحران های منطقه ای متهم کرده و در مورد علت آن گفته است آقای اردوغان "ذهنیت فرقه گرای خود را نشان می دهد."
به گزارش این خبرگزاری، این مصاحبه با روزنامه جمهوریت ترکیه انجام شد که همراه با چهار رسانه خبری دیگر ترکیه خواستار مصاحبه با رئیس جمهوری سوریه شده بودند اما "پس از آنکه رئیس دفتر رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، با آن چهار رسانه تماس گرفت و خواست این مصاحبه صورت نگیرد، آنها نتوانستند به سوریه بیایند."
براساس متنی از مصاحبه که توسط خبرگزاری دولتی سوریه انتشار یافته، خبرنگار جمهوریت از آقای اسد سئوال کرد: "آیا همانطور که رهبران ترکیه گفته اند، سرنگونی هواپیمای ترکیه توسط پدافند هوایی سوریه می تواند به رویارویی بین دو کشور منجر شود؟" آقای اسد در پاسخ گفته است که در حال حاضر، وضعیت منطقه بسیار متشنج و متحول و "مشابه وقایع یکصد سال پیش است که در جریان آن، امپراتوری عثمانی تضعیف شد و سقوط کرد" و افزوده است که در آن زمان هم یکی از عوامل تضعیف امپراتوری عثمانی، اختلاف بین اعراب و ترک ها بود.
به گفته بشار اسد، سوریه از دوازده سال پیش و سفر رئیس جمهوری وقت ترکیه به آن کشور، روابط دوستانه ای با ترکیه برقرار کرد اما از زمان آغاز بحران سیاسی در سوریه در پانزده ماه پیش، دولت او در دو جبهه درگیر بوده است: "اول، حل بحران سیاسی داخلی و مقابله با تروریست ها، دوم تلاش برای حفظ دستاوردهایی که در روابط دوجانبه با ترکیه داشته ایم." بشار اسد: در پانزده ماه پیش در دو جبهه درگیر بوده ایم؛ اول حل بحران سیاسی و مقابله با تروریست‌ها و دوم حفظ دستاورد روابط با ترکیه
بشار اسد دولت آقای اردوغان را متهم کرد که تلاش داشته تا این روابط را تخریب کند و افزود در حال حاضر، "آنچه که از این روابط باقی مانده، صرفا روابط دوستانه بین دو ملت است و در نتیجه، ما می کوشیم تا از بروز رویارویی بین دو کشور جلوگیری شود." آقای اسد این نظر دولت ترکیه را رد کرد که پدافند هوایی سوریه عمدا هواپیمای نظامی ترکیه را هدف قرار داد و گفت که سودی از چنین اقدامی نصیب سوریه نمی شد. در مورد تیراندازی به سوی این هواپیما بدون هشدار قبلی، رئیس جمهوری سوریه گفت که سربازی که مامور تیراندازی به سوی هواپیماهای غیرخودی بود، در عرض چند ثانیه و بدون هماهنگی با فرماندهان بالاتر به سوی آن تیراندازی کرد و این عملی تصادفی بوده است.
خبرنگار جمهوریت گفت که منابع نظامی ترکیه اظهار داشته اند که مدارکی از تماس بین مقامات ارشد دولت سوریه و مسئولان رادار هوایی این کشور در ارتباط با تصمیم به سرنگونی هواپیمای ترکیه در دست دارند و از کشورهای دیگر هم خواسته اند مدارکی را که از طریق استراق سمع به دست آورده اند در اختیار ترکیه قرار دهند اما رئیس جمهوری سوریه گفت که اظهارات این منابع "دروغ است." در بخش دیگری از این مصاحبه، بشار اسد بین دولت و ملت ترکیه تفاوت قایل شد و گفت: "با وجود اینکه سیاست اردوغان برای مردم سوریه تنها خون و ویرانی به ارمغان آورده و بدون توجه به اینکه دولت کنونی ترکیه خواستار مرگ مردم ماست، من برای ملت ترکیه، که ملت برادر ماست، آرزوی بهروزی دارم."

"فرقه گرایی" اردوغان

رئیس جمهوری سوریه گفت که دولت ترکیه بدون توجه به "روابط برادرانه با سوریه" به مداخله در امور داخلی این کشور پرداخت که برای او قابل قبول نیست و "در مراحل بعدی، با حمایت تدارکاتی از تروریست هایی که مردم بیگناه ما را می کشند، در حوادث خونین در این کشور درگیر شد" و با حمله لفظی مستقیم به نخست وزیر ترکیه افزود: "نمی خواهم در مورد شخصیت فردی صحبت کنم که در اظهارات خود، تمام ارزش های اخلاقی و معنوی را زیر پا گذاشته است، ارزش هایی را که باید مشخصه هر سیاستمدار، بلکه هر انسانی در جهان باشد."
خبرنگار جمهوریت سخنان نخست وزیر ترکیه را یادآور شد که بارها گفته است که بشار اسد در گفتگوی با او، قول داده بود تا دست به اصلاحات بزند و از سرکوب مردم خودداری ورزد، اما رئیس جمهوری سوریه گفت که اینگونه اظهارات نشان می دهد که آقای اردوغان در صدد مداخله در امور داخلی سوریه است و پرسید: "چگونه می توانم به او در این مورد قولی داده باشم؟ این دروغی آشکار است. برعکس، این او بود که از من راهنمایی می خواست و من هم دیدگاهم نسبت به مسایل را در سخنرانی هایم مطرح می کردم."
در ادامه مصاحبه، این سئوال مطرح شد که آیا از نظر رئیس جمهوری سوریه، دولت ترکیه حامی گروه اسلامگرای اخوان المسلمین است؟ بشار اسد گفت که از سال ها پیش "اردوغان همیشه به اخوان المسلمین توجه داشت، حتی بیش از توجه به روابط ترکیه و سوریه، و تردیدی نیست که می خواهد از آنها حمایت و به آنها کمک کند، اما ما چنین اجازه ای را به هیچکس در جهان نمی دهیم."
اخوان المسلمین سوریه، که گفته می شود با گروهی به همین نام در مصر نیز نا مرتبط نیست، مهمترین تشکل سیاسی - مذهبی سنی در سوریه محسوب می شود و در اوایل دهه ١٩٨٠، علیه حکومت حافظ اسد، رئیس جمهوری وقت، دست به شورش زد اما با حملات شدید ارتش به حما، مرکز اصلی شورش مواجه شد و گفته می شود در جریان این حملات، بین ده تا سی هزار تن به دست نیروهای دولتی کشته شدند و این شورش خاتمه یافت. هنگام آغاز اعتراضات ضد حکومتی در سوریه و اعزام واحدهای ارتش برای مقابله با معترضان، برخی ناظران گفتند که بشار اسد در صدد است همان راه حل پدرش را برای حفظ قدرت به اجرا بگذارد اما ظاهرا تحولات دهه های اخیر در فضای بین المللی چنین امکانی را به او نداده است.
رئیس جمهوری سوریه گفت که نخست وزیر ترکیه به جای توجه به منافع ملت خود، در صدد "پیشبرد علایق محدود شخصی است" و با متهم کردن تلویحی آقای اردوغان به جهت گیری به نفع مسلمانان سنی در برابر سایر فرقه ها گفت: "وقتی اسرائیل در سال ٢٠٠٨ به فلسطینیان در غزه حمله کرد، اردوغان سرو صدای زیادی به راه انداخت اما دو سال و نیم قبل از آن، وقتی اسرائیل به لبنان حمله کرده بود، چیزی از او شنیده نشد در حالیکه در هر دو مورد، حرکت مقاومت، هدف حمله اسرائیل قرار گرفته بود." اکثر فلسطینیان از جمله ساکنان غزه سنی هستند و جنبش حماس نیز یک گروه اسلامگرای سنی است در حالیکه در جنگ سال ٢٠٠٦ اسرائیل با لبنان، هدف اصلی حملات اسرائیل گروه شیعه حزب الله لبنان بود.
آقای اسد در پاسخ به این سئوال که دلیل این تفاوت در برخورد آقای رجب طیب اردوغان را در چه می داند، گفت: "زیرا او در این ماجرا ذهنیت فرقه گرای خود را به نمایش گذاشت، زیرا تفاوت بین این دو مورد فقط جنبه فرقه ای آنها بود، او برای مردم سوریه اشک تمساح می ریزد اما چرا برای مردم برخی کشورهای خلیج [فارس] گریه نمی کند که مردمی بی گناه و غیر مسلح هستند؟" و به عنوان مثال، مردم قطر را ذکر کرد.
حدود هفتاد و پنج درصد مردم سوریه را مسلمانان سنی تشکیل می دهند و حدود دوازده درصد از آنان تحت عنوان شیعیان طبقه بندی شده اند که شامل شیعیان دوازده امامی، اسماعیلیان و پیروان مذهب علوی هستند که گفته می شود برخی از عقایدشان وجوه تشابهی با عقاید شیعی دارد. خانواده اسد که از چهار دهه پیش به طور موروثی قدرت را در سوریه در دست داشته از پیروان آئین علوی است و به گفته منتقدان حکومت سوریه، در این مدت مواضع مهم سیاسی، نظامی، امنیتی و اقتصادی را به هم کیشان خود سپرده است.

روسیه اخباری را که از نیت مسکو برای دادن پناهندگی سیاسی به بشار اسد حکایت می‌کرد را تکذیب کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه که پنجشنبه ۱۵ تیر در کنفرانسی خبری سخن می‌گفت، خاطرنشان کرد: «این اخبار یا تلاشی است برای گمراه کردن کسانی که در تعامل با مسائل سیاسی خارجی جدی هستند یا از سوی کسانی منتشر می‌شود که موضع روسیه را نفهمیده‌اند.»

لاوروف گفت که مساله پناهندگی سیاسی بشار اسد برای نخستین بار در گفت‌و‌گوهای ماه گذشته آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان با ولادیمر پوتین در برلین مطرح شد و طرف آلمانی آن را پیشنهاد داد. وزیر امور خارجه روسیه ادامه داد که ما این سخن را به عنوان یک «شوخی» تلقی کردیم و به شوخی هم آنها گفتیم: «چرا خود شما به اسد در آلمان پناهندگی نمی‌دهید اگر می‌خواهد جایی برود.» او افزود: «بسیار شگفت زده شدم هنگامی که در جریان تماس‌هایم با همکاران خارجی‌ام برای بررسی بحران سوریه دریافتم آن‌ها باور کردند که ما به اسد پناهندگی خواهیم داد و در پی آن همه مشکلات مردم سوریه حل خواهد شد..» لاوروف یادآور شد که عبدالباسط سیدا رئیس جدید شورای ملی سوریه، هفته آینده برای گفت‌و‌گو با مقام‌های روس، به مسکو خواهد رفت. شورای ملی سوریه گروهی است که در آن طیف وسیعی از معترضان سوریه عضو هستند.

اسد: همچون شاه ایران نیستم

از سوی دیگر بشار اسد رئیس جمهور سوریه، در سومین بخش از مصاحبه خود با روزنامه جمهوریت ترکیه که پنجشنبه منتشر شد، وضعیت خود را با وضعیت شاه پیشین ایران مقایسه کرد. او در این باره گفت: «شاه پیشین ایران، مهم‌ترین کشور منطقه را رهبری می‌کرد. او ارتشی نیرومند داشت و همه جهان از او حمایت می‌کرد. اما آیا توانست با مردم خود مقابله کند؟ خیر» رئیس جمهور سوریه ادامه داد: «اگر من در وضعیت مشابهی بودم، یا به عبارتی اگر مردمم از من پشیتبانی نمی‌کردند، توان مقاومت نداشتم و سرنگون می‌شدم. چگونه توانستم تا الان مقاومت کنم؟» او تاکید کرد: «هیچ قدرتی توانایی سرکوب یک انقلاب حقیقی مردمی را ندارد. اما ما اکنون در حال مبارزه با گروه‌های تروریستی هستیم نه با مردم. ما می‌جنگیم چون باید از خود و مردم خود حمایت کنیم.» بنا بر آخرین آمار سازمان ملل متحد، تعداد کشته‌شدگان در سوریه تا کنون از مرز ۱۳هزار نفر گذشته است. بسیاری هم در زندان هستند.

بشار اسد ۴۶ ساله این سخن را که سوری‌ها خواستار کناره گیری او از قدرت هستند، به سخره گرفت و گفت: «به وضعیت نگاه کنید، آمریکا دشمن من است، تمام کشورهای عربی دشمن من هستند، کشورهای منطقه دشمن من هستند، اما من به پشتوانه مردمم همچنان ایستادگی می‌کنم. چرا مردمم که در کنار من ایستاده‌اند را بکشم؟» او ادامه داد: «همه گمان می‌کردند که من در زمان مشخصی سرنگون خواهم شد. اما همه در حساب‌های خود اشتباه کردند.» او با تاکید بر اینکه سوریه در معرض حمله بنیادگرایان اسلامگرا قرار دارد که دولت‌های عربی آنها را فرستاده‌اند، اظهار داشت: «توطئه بسیار بزرگ‌تر از آن چیزی بود که انتظار داشتیم. هدف تکه تکه کردن سوریه یا ایجاد جنگ داخلی در آن است. جنگ علیه تروریسم با قاطعیت ادامه خواهد داشت تا به این بحران پایان دهیم. علیه تروریسم پیروز خواهیم شد.»

عراق: نیروهای القاعده وارد سوریه شده‌اند

در همین حال هوشیار زیباری وزیر امور خارجه عراق گفت که اطلاعاتی در خصوص نیروهای القاعده از مرزهای این کشور به منظور انجام عملیات وارد سوریه می‌شوند، در اختیار دارد. به گزارش خبرگزاری اصوات العراق، زیباری که پنجشنبه در کنفرانسی خبری در بغداد سخن می‌گفت، افزود: «نیروهای امنیتی عراق تاکنون چند عملیات عبور نیروهای مسلح القاعده به خاک سوریه را با شکست مواجه کردند.» او خاطرنشان کرد: «اطلاعات موثقی داریم مبنی بر اینکه اعضایی در شبکه القاعده از عراق وارد سوریه شده‌اند تا در آنجا دست به عملیات تروریستی بزنند.» او یادآور شد که عراق شمار نیروهای مستقر در مرز ۶۸۰ کیلومتری‌اش با سوریه را افزایش داده است.

زیباری در ادامه گفت: «پیشتر اکثر انتحاری‌ها و نیروهای شبه نظامی خارجی که عضو القاعده هستند، از سوریه وارد عراق می‌شدند. به همین دلیل راه‌های ارتباطی را می‌شناسند. اما این به این معنی نیست که روند ورود این نیرو‌ها به سوریه، به شکل منظم صورت می‌گیرد.» او افزود: «این مسئله ما را نگران کرده است. ما نگران آن هستیم که گروه‌های بنیادگرا حضوری نیرومند و پایگاه در کشورهای همسایه داشته باشند.» این تحولات در حالی صورت می‌گیرد که درگیری میان نیروهای دولتی و مخالفان در مناطق مختلف سوریه ادامه دارد. شدید‌ترین درگیری‌ها از بامداد پنجشنبه در منطقه خان شیخون واقع در استان ادلب بوده است.

دولت سوریه از نتیجه نشست ژنو برای خاتمه دادن به بحران سیاسی آن کشور استقبال کرده و یک مقام ایرانی بار دیگر بر حمایت از "ملت و دولت سوریه" تاکید نهاده است. به گزارش خبرگزاری دولتی سوریه - سانا - وزارت امور خارجه آن کشور با صدور بیانیه ای یاز نتیجه اجلاس اخیر کشورهای عضو دایم شورای امنیت و چند کشور منطقه ای دیگر برای یافتن راه حلی جهت بحران سیاسی در سوریه استقبال کرده است.
روز شنبه، جلسه ای یک روزه با شرکت وزیران خارجه و نمایندگان اعزامی کشورهای آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، قطر، ترکیه، عراق و کویت و همچنین دبیران کل سازمان ملل و اتحادیه عرب و مسئول سیاست خارجی اتحادثه اروپا به منظور یافتن راه حلی برای بحران سوریه در ژنو برگزار شد و بررسی طرح پیشنهادی کوفی عنان، نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب برای پایان دادن به خشونت در سوریه نیز در دستور کار قرار داشت.
این طرح، که در اصول مورد توافق شرکت کنندگان قرار گرفت، شامل پیشنهاد تشکیل دولت انتقالی وحدت ملی با شرکت نمایندگان حکومت فعلی و مخالفان بود تا زمینه مناسب برای برگزاری انتخابات آزاد و قرار دادن سوریه در مسیر دستیابی به یک نظام دموکراتیک را فراهم آورد.
وزارت خارجه سوریه با اشاره به بخش هایی از بیانیه نهایی نشست ژنو، گفته است: "سوریه بیانیه نهایی کنفرانس ژنو را به خصوص نکات اساسی آن در مورد احترام به حق حاکمیت، استقلال، امنیت و تمامیت ارضی این کشور را کاملا مورد قبول قرار می دهد." یکی از موارد نگران کننده برای دولت سوریه به ویژه با شدت گرفتن خشونت در این کشور، به کارگیری "راه حل لیبیایی" برای حمایت از غیرنظامیان در برابر حملات ارتش این کشور بوده است.
در جریان حرکت اعتراضی علیه حکومت معمر قذافی، رهبر سابق لیبی، شورای امنیت با تصویب قطعنامه ای، بر فراز آن کشور حریم "پرواز ممنوع" برقرار کرد و در پی آن، هواپیماهای غربی با عملیاتی علیه واحدهای ارتشی، مانع از ادامه حملات آنها به غیرنظامیان و مقابله موثر نیروهای دولتی با مخالفان مسلح شدند. اگرچه کشورهای غربی تاکید داشته اند که با "راه حل لیبیایی" در مورد سوریه موافق نیستند، وزارت خارجه سوریه، بیانیه نهایی اجلاس ژنو را مایه اطمینان بیشتر در این مورد تلقی کرده است.

جهاد المقدسی، سخنگوی وزارت خارجه سوریه بدون اشاره مستقیم به تشکیل دولت وحدت ملی، از محتوای بیانیه ژنو در مورد "به جریان انداختن روند سیاسی با شرکت تمامی نیروهای فعال در کشور به منظور ایجاد نظام دموکراتیک چند حزبی" نیز استقبال کرده است. چند ماه پس از آغاز حرکت اعتراضی در سوریه، بشار اسد، رئیس جمهوری آن کشور، وعده داد که با آزاد سازی فضای سیاسی، امکان مشارکت گسترده تر مردم در تعیین سرنوشت خود را فراهم خواهد آورد و در این راستا، انتخابات جدید پارلمانی بر اساس قانون جدید انتخابات برگزار شده اما ظاهرا نتیجه انتخابات، کسب اکثریت توسط طرفداران حکومت بوده است.
خلع سلاح مخالفان
سخنگوی وزارت خارجه سوریه همچنین از تلاش های کوفی عنان "برای خاتمه دادن به خشونت از سوی هر دو طرف از طریق خلع سلاح گروه های مسلح تروریستی" را مورد تقدیر قرار داده و آن را مقدمه به جریان افتادن روند مطلوب سیاسی دانسته است. دولت سوریه همواره بر "خلع سلاح گروه های تروریستی" به عنوان مقدمه اجرای طرح کوفی عنان تاکید داشته در حالی گروه های مخالف حکومت سوریه گفته اند که هدف دولت این است که با خاتمه دادن به مقاومت مسلحانه مخالفان، بتواند با دست باز به سرکوب مسلحانه معترضان و بازداشت آنان مبادرت کند و به این ترتیب، به حرکت اعتراضی خاتمه دهد.
آقای المقدسی اتهام دولت سوریه علیه برخی کشورهای منطقه در مورد کمک مالی و تسلیحاتی به گروه های مخالف را تلویحا تکرار کرده و گفته است: "سوریه امیدوار است شرکت کنندگان در اجلاس ژنو به بیانیه نهایی پایبند بوده و برای یافتن راه حل سیاسی برای بحران کنونی و خاتمه خشنوت ها تلاش کنند و دست از تامین نیازهای مالی و تسلیحاتی و پناه دادن به گروه های مسلح خودداری ورزند." اظهارات سخنگوی وزارت خارجه سوریه در حمایت از طرح کوفی عنان جهت تشکیل دولت انتقالی وحدت ملی در حالی انتشار می یابد که در آستانه اجلاس ژنو، بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، در مصاحبه با تلویزیون دولتی ایران تاکید کرد که هیچ راه حل "خارجی" برای بحران سوریه را نمی پذیرد و افزود که اقدامات اصلاحی او زمینه لازم برای حل و فصل این بحران را ایجاد کرده است.
به گفته ناظران، اظهارات رئیس جمهوری سوریه احتمالا به این معنی بوده است که آقای با هر راه حلی که مستلزم کناره گیری او از این مقام، ولو از طریق انتقال قدرت به افراد نزدیک به خود را مردود می داند. با توجه به این موضعگیری، احتمالا نظر حکومت سوریه در حمایت از نتیجه اجلاس ژنو و طرح جدید کوفی عنان این است که "دولت وحدت ملی" شامل کابینه ای متشکل از مقامات کنونی و احتمالا برخی از شخصیت های منتقد اما وفادار به حکومت باشد بی آنکه بشار اسد از "سمت انتخابی" ریاست جمهوری کنار گیری کند.
در اجلاس ژنو؛ روسیه با مجبور کردن بشار اسد به کناره گیری از قدرت مخالفت کرد در حالیکه مخالفان حکومت آقای اسد و کشورهای غربی تاکید داشته اند که وی مسئول اصلی برخورد خشونت آمیز با حرکت اعتراضی است که گفته می شود تا کنون بیش از پانزده هزار کشته برجای گذاشته است. بسیاری از مخالفان حکومت سوریه، نتیجه اجلاس ژنو را مورد انتقاد قرار داده و آن را فاقد راه حلی عملی برای پایان دادن به سرکوب مردم سوریه توسط نیروهای دولتی دانسته اند.
حمایت ایران
در خبری دیگر در مورد سوریه، رئیس قوه قضاییه ایران بار دیگر حمایت جمهوری اسلامی از حکومت بشار اسد را مورد تاکید قرار داده است. به گزارش خبرگزاری دولتی ایران - ایرنا - صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه، در ملاقات با رئیس مجلس سوریه که به تهران سفر کرده، گفته است که "در جلسات مسئولان قوا و هم در محضر رهبر معظم انقلاب، به طور مکرر حمایت خود را از دولت و ملت سوریه اعلام کرده ایم." حکومت سوریه به دلیل ادامه اشغال بخشی از اراضی این کشور توسط اسرائیل، با روند برقراری صلح بین فلسطینیان و اسرائیل مخالف است و به همین دلیل هم، مقامات جمهوری اسلامی همواره سوریه را عضوی از "جبهه مقاومت" در برابر اسرائیل دانسته اند.
جمهوری اسلامی تاکید داشته که از آنجا که مخالفت با اسرائیل مهمترین موضوع برای تمامی مسلمانان است، ملت سوریه و سایر ملت های مسلمان باید از حکومت سوریه حمایت کنند و مانع از سقوط آن شوند. به گزارش ایرنا، آقای لاریجانی در مورد حرکت اعتراضی علیه حکومت بشار اسد گفته است که "همه می دانیم که آنچه که امروز برای سوریه رخ داده بر اثر مقاومت در مقابل رژیم صهیونیستی است" و از "پیشرفت هایی در سوریه مانند تغییر قانون اساسی و انتخابات جدید" ابراز خرسندی کرده است.
رئیس قوه قضاییه ایران همزمان منتقدان منطقه ای حکومت سوریه را مورد انتقاد قرار داده و گفته است: "برخی کشورهای همسایه در حالی مدافع مخالفان در سوریه هستند که حتی یکبار هم انتخابات برگزار نکرده اند و این همه در سایه حمایت های بی دریغ کشورهای غربی انجام می شود." اشاره آقای لاریجانی به کشورهایی مانند عربستان سعودی و قطر است که دارای پارلمان های انتخابی نیستند در حالیکه در ایران و سوریه، انتخاباتی برگزار می شود.
در مقابل، منتقدان حکومت سوریه گفته اند که برگزاری انتخابات، به خصوص انتخاباتی که همه افراد و گروه ها اجازه و امکان رقابت در آن را نداشته باشند، به تنهایی نشانه دموکراسی نیست بلکه جنبه های دیگری مانند آزادی بیان و اجتماعات، آزادی تشکیل احزاب، آزادی رسانه ای، حکومت قانون و حاکمیت مطلق مردم ضرورت دارد.
آقای لاریجانی از "تلاش مسئولان کشور سوریه برای جذب حداکثری موافقان" ابراز خرسندی کرد و گفت "این مساله سبب می شود که سوریه بیش از گذشته در مسیر رشد و موفقیت قرار گیرد."

سرگئی ريابکوف، معاون وزير امور خارجه روسيه روز چهارشنبه از «پيشرفت مشخص» در مذاکرات در سطح فنی و کارشناسی بين ايران و گروه ۱+۵ در استانبول خبر داده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، سرگئی ريابکوف گفته است که به رغم اين که هنوز اختلافاتی وجود دارد، مسکو از نتايج اين مذاکرات راضی است.مذاکرات ايران و گروه ۱+۵ در سطح فنی و کارشناسی روز سه‌شنبه ۱۳ تير در استانبول آغاز شد و ساعات اوليه (به وقت محلی) روز چهارشنبه به پايان رسيد. در اين مذاکرات معاون سعيد جليلی، مذاکره کننده ارشد هسته ايران، و معاون کاترين اشتون، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا، حضور داشتند.

معاون وزير امور خارجه روسيه به خبرگزاری اينترفکس گفته است:«نمی توانم بگويم به نوعی پيشرفت مهم و يا قطعی دست يافته ايم.» سرگئی ريابکوف با اين حال تصريح کرده است که نمی توان از «شکست» در مذاکرات فنی و کارشناسی در استانبول نیز سخن گفت. معاون وزير امور خارجه روسيه اضافه کرده است:«بلکه برعکس، زمينه هايی وجود دارد که می توان از پيشرفت مشخص صحبت کرد.» سرگئی ریابکوف توضیح بیشتری در خصوص این پیشرفت در مذاکرات هسته ای ارائه نکرده است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، دفتر کاترين اشتون، که نمايندگی کشورهای آمريکا، فرانسه، بريتانيا، چين و روسيه به همراه آلمان، کشورهای موسوم به گره ۱+۵، را در مذاکرات هسته ای با ایران برعهده دارد، در بيانيه ای اعلام کرده است که مذاکرات استانبول بر «مسايل فنی» متمرکز بوده است. در اين بيانيه همچنين آمده است که مذاکرات بین علی باقری، معاون سعيد جليلی و هلگا اشميد، معاون کاترين اشتون، ادامه خواهد يافت. ولی اين بيانيه زمان و مکانی را برای برگزاری دور بعدی اين مذاکرات مشخص نکرده است. مذاکره کنندگان ارشد هسته ای ايران و گروه ۱+۵ تا کنون سه دور مذاکره در استانبول، بغداد و مسکو برگزار کرده اند. که در مذاکرات مسکو موافقت شد تا مذاکرات در سطح کارشناسان در استانبول ادامه يابد.

حق غنی سازی

سرگئی ريابکوف در ادامه گفته است، درصورتی که ايران اجازه دهد که جامعه بين المللی بر برنامه هسته ای اين کشور نظارت و کنترل داشته باشد، مسکو تمایل دارد از حق ايران برای غنی سازی اورانيوم حمايت کند. معاون وزير خارجه روسيه گفته است:«حق غنی سازی اورانيوم و به رسميت شناخته شدن اين حق، می بايست در مقابل کنترل کامل جامعه بین المللی بر برنامه هسته ای ايران داده شود.»

شورای امنيت سازمان ملل متحد تاکنون طی چهار قطعنامه تحريمی از ايران خواسته است تا فعاليت های مربوط به غنی سازی اورانيوم را متوقف کند. ايران می گويد که غنی سازی اورانيوم «خط قرمز» اين کشور محسوب می شود و طی اين سال ها با ناديده گرفتن قعطنامه های شورای امنيت برنامه غنی سازی خود را توسعه داده است.

اتحادیه اروپا می‌گوید گفت‌و‌گوهای ایران و گروه ۵+۱ که از روز سه شنبه در سطح فنی و کارشناسی در استانبول آغاز شده بود، ساعات اولیه روز چهارشنبه به پایان رسید و قرار بر این است که این گفت‌وگوها میان معاون سعید جلیلی و معاون کاترین اشتون ادامه پیدا کند. به گزارش روز چهارشنبه، ۱۴ تیرماه، خبرگزاری آسوشیتد پرس، اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرده است در جریان این مذاکرات که میان طرف ایرانی و هیاتی از کارشناسان فنی بین‌المللی برگزار شد، درباره برخی مسائل فنی گفت‌و‌گو شد. این اتحادیه تاکید کرده است که قرار است این مذاکرات میان علی باقری، معاون سعید جلیلی و هلگا اشمید، معاون کاترین اشتون ادامه پیدا کند، با این‌حال هنوز زمان و مکان برگزاری دور بعدی این مذاکرات اعلام نشده است. در همین زمینه خبرگزاری آلمان از امکان برگزاری این نشست در ژنو سخن به میان آورده است.

نشست استانبول، چهارمین دور مذاکرات میان دو طرف طی چهار ماه اخیر بود و مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون، پیشتر در پاسخ ایمیلی به پرسش‌های رادیو فردا در مورد نشست کارشناسی استانبول، گفته بود که این نشست، «نشستی کاملاً فنی» است که با هدف «شفاف‌سازی محورهای مذاکرات مسکو و بغداد» انجام می‌شود. سه دور مذاکرات پیشین هسته‌ای میان ایران و ۵+۱، در استانبول، بغداد و مسکو برگزار شد و در آن نمایندگان ارشد دو طرف حضور داشتند. این مذاکرات تاکنون موفق به پر کردن شکاف موجود میان دو طرف نشده‌‌ است.

در آخرین دور این مذاکرات که اوایل ماه جاری در مسکو برگزار شد طرفین توافق کردند تا برای جلوگیری از پایان یافتن روند گفت‌وگو، مذاکره‌ای در سطح پایین‌تر و فنی در استانبول برگزار کنند. این گفت و گوها در حالی ادامه پیدا می‌کند که طرفین یکدیگر را متهم می کنند که در پی «طولانی کردن مذاکرات» هستند. قدرت‌های غربی که نمایندگان آنها در قالب گروهی موسوم به ۱+۵ با ایران مذاکره می‌کنند از احتمال وجود ابعاد نظامی در برنامه هسته‌ای ایران ابراز نگرانی می‌کنند و خواستار شفاف‌سازی جمهوری اسلامی در این زمینه هستند. اما ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را صلح آمیز دانسته و دستیابی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را حق خود می‌داند.

دمیتری مدودف، نخست وزیر روسیه از جزایر کوریل که بر سر آن با ژاپن مناقشه دارد، بازدید کرده که با واکنش تند این کشور همراه شده است. آقای مدودف در راس یک هیات پرشمار به جزیره کوناشیر در شمال جزیره هوکایدو ژاپن رفت. وزارت امور خارجه ژاپن این سفر را مایه تاسف عمیق خوانده است.
ژاپن و روسیه پس از جنگ جهانی دوم اگرچه بیشتر مواقع روابط دوستانه‌ای داشته‌اند، اما هیچ موقع پیمان صلحی را امضا نکرده‌اند. دلیل عدم امضای پیمان صلح، اختلاف نظر دو کشور بر سر مالکیت جزایر کوریل است. ارتش شوروی سابق در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم این جزایر را اشغال کرد. چهار جزیره مرود مناقشه در کوریل، در ژاپن به قلمرو شمالی مشهورند.
دولت روسیه امروز سفر نخست وزیر این کشور به جزیره کوناشیر را رسما اعلام کرد. این جزیره، دومین جزیره بزرگ از مجموعه جزایر کوریل به شمار می رود و نزدیک ترین جزیره به خاک ژاپن (با فاصله‌ای کمتر از ۲۵ کیلومتر) به حساب می آید.
دو سال پیش آقای مدودف به عنوان رئیس‌جمهوری روسیه از جزایر کوریل بازدید کرد که نخست وزیر ژاپن در واکنش، این بازدید را "اهانتی غیر قایل بخشش" خوانده بود. وزارت امور خارجه ژاپن امروز سه شنبه سوم ژوئیه از سفر نخست وزیر روسیه به جزایر مورد مناقشه عمیقا ابراز تاسف کرده و گفته است این بر روی روابط میان دو کشور تاثیر منفی می‌گذارد.
آقای مدودف در سفر خود وعده بهبود وضعیت زندگی ساکنان کوناشیر را داد. آقای مدودف در سخنانی که از تلویزیون این کشوز پخش شد، گفت: "دور افتاده ترین منطقه کشورمان نباید محروم‌ترین منطقه در کشور باشد." نخست وزیر روسیه به وزرای دولت خود دستور داده تا شخصا بر روند بهبود اوضاع اقتصادی این جزایر نظارت کنند.

هیات کرد حاضر در نشست مخالفان حکومت سوریه که در شهر قاهره پایتخت مصر برپا بود، در اعتراض به اینکه اصطلاح "ملت کرد" در قطعنامه نشست گنجانده نشد، این نشست را ترک کرد. گروه ها و شخصیت های سیاسی مخالف حکومت سوریه در نشستی به منظور اتحاد صفوف خود و برنامه ریزی برای پس از سقوط نظام سوریه در پایتخت مصر گرد آمده بودند. اختلاف نظر بر سر متن قطعنامه این نشست، باعث شد جلسه بیش از مدت پیش بینی شده طولانی شود و هم اختلافات میان گروه ها را بیش از پیش آشکار شود.
از جمله این اختلاف ها، گنجاندن دو عبارت "ملت کرد" و "ملت ترکمان" در قطعنامه نشست بود که به خواست گروه های کرد و ترکمان سوری مطرح شده بود اما بیشتر شرکت کنندگان نشست، این دو عبارت را مخالف یکپارچگی و تمامیت ارضی سوریه قلمداد و با گنجاندن آنها در قطعنامه اعلام مخالفت کردند.
هیات کرد در اعتراض به عدم ذکر عبارت "ملت کرد" نشست را ترک گفت اما ترکمان ها در نشست ماندند و عدم ذکر عبارت "ملت ترکمان" را در قطعنامه پذیرفتند. کردهای مخالف حکومت سوریه در ماه های نخست جنبشی که در این کشور به راه افتاده حضور بیشتری در حرکت های اعتراضی داشتند اما پس از آن از فعالیت شان در این جنبش کاسته شد.
از جمله دلایل این کاهش فعالیت، روشن نبودن موضع گروه های مخالف سوری در مورد جایگاه سیاسی اقلیت کرد در آینده سوریه اعلام شده است. نفوذ حزب کارگران کردستان ترکیه (پ ک ک) و همچنین دولت خودگردان کردستان عراق میان گروه های کرد سوری هم از دلائل کاهش حضور کردها در حرکت های اعتراضی در سوریه شد. گروه های کرد که در شورای ملی مخالفان سوریه گردآمده اند، تنها بخش کوچکی از گروههای کرد سوریه را تشکیل می دهند.

رییس کمیسیون اقتصادی می‌گوید مجلس شورای اسلامی طرحی در دست بررسی دارد که بر اساس آن، ارز سه نرخی خواهد شد و این در حالی است که وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرده که دولت با سه نرخی شدن ارز مخالف است. بر اساس گزارشی که خبرگزاری مهر منتشر کرده است، ارسلان فتحی‌پور روز سه‌شنبه، ۱۳ تیرماه اعلام کرد که این کمیسیون در حال تهیه یک بسته اقتصادی است و با تاکید بر این‌که «تعیین نرخ ارز» نیز از مفاد این بسته است، افزود: «پیشنهاد اعضای کمیسیون در این بسته اقتصادی، سه نرخی شدن ارز است.»

وی در توضیح گفت: «بر اساس این طرح، کالاها را به سه دسته کالاهای اساسی، کالاهای واسطه‌ای و کالاهای لوکس تقسیم بندی کرده‌ایم، به طوری که برای واردات کالاهای اساسی نرخ مرجع ۱۲۲۶ تومان را در نظر گرفته‌ایم و برای سایر کالاها نرخ‌های دیگری را که هنوز به تصویب نرسیده‌است.» آقای فتحی‌پور کالاهایی مانند «گوشت و مرغ» را کالاهای اساسی، «تجهیزات و ماشین آلات کارخانه‌‌ای» را نمونه کالاهای واسطه‌ای و «برخی خودروها» را به عنوان کالاهای لوکس عنوان کرده است. به گفته این نماینده مجلس، احتمال می رود که برای ورود کالاهای لوکس نرخ ارز «پنج هزار تومانی» در نظر گرفته شود و افزوده است که «اگر نرخ ارز برای واردات کالای لوکس پنج هزار تومان در نظر گرفته شود، هیچ اهمیتی ندارد چون اولویت ما فراهم آوردن رفاه و تامین معیشت مردم است و نه واردات کالاهای لوکس».

بسته پیشنهادی مجلس برای سه نرخی کردن ارز در حالی مطرح شده است که وزیر امور اقتصادی و دارایی در واکنش به این تصمیم مجلس، با سه نرخی شدن ارز مخالفت کرده است. شمس‌الدین حسینی روز ۱۳ تیرماه در این زمینه گفت: «ما موافق این موضوع نیستیم، حتی با دو نرخی شدن ارز هم موافق نیستیم؛ چه برسد به چند نرخی شدن آن... سیاست‌های ما همیشه به دنبال تک نرخی شدن ارز بوده و هنوز هم به فکر ارز تک نرخی هستیم، ولی نه با این نرخ‌های موجود در بازار.» روز چهارشنبه، ۱۴ تیرماه، نیز محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران نسبت به رواج ارز چند نرخی در بازار هشدار داد و گفت: «سال‌های متمادی کشور تلاش کرده که ارز تک نرخی را در کشور نهادینه کند، بنابراین نباید به راحتی اجازه داد که ارز چند نرخی در بازار رواج یابد.» این عضو شورای پول و اعتبار با اشاره به این‌که تاکید قانون برنامه پنجم توسعه بر این است که «نرخ ارز در قالب نظام شناور مدیریت شود»، افزود: این قانون از سوی همه لازم‌الاجرا است.

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در حالی از سه نرخی کردن ارز بر اساس دسته بندی کالاها سخن به میان آورده است که پیش از این ارز بر اساس معیار دیگری چند نرخی شده بود که دلار آزاد، دلار مرجع، دلار بازار فرعی و همچنین دلار مداخله‌ای برای تنظیم و کنترل قیمت بازار آزاد، که هنوز نامی برای آن در نظر گرفته نشده است، از موارد دلار چند نرخی است. با این‌حال به دنبال نوسان شدید قیمت ارز در بازار ایران که به ویژه از اواخر سال ۱۳۹۰ آغاز شد، بانک مرکزی بهمن‌ماه سال گذشته دلار را تک نرخی و قیمت آن را ۱۲۲۶ تومان اعلام کرد، اگر چه بانک مرکزی چندی بعد گفت که دلار می‌تواند در صرافی‌های ایران با نرخ توافقی بازار ارز خرید و فروش شود.

در عین حال گزارش‌ها حاکی است که دستیابی به دلار با نرخ دولتی ۱۲۲۶ تومان نیز به راحتی امکان‌پذیر نیست. در حال حاضر قیمت دلار در بازار آزاد همچنان روند صعودی دارد و قیمت دلار در بازار آزاد تهران در روز نهم تیرماه به دو هزار و ۶۰ تومان رسید. بانک مرکزی جمهوری اسلامی اوایل تیرماه اعلام کرد که قيمت دلار در ايران ظرف سال ۱۳۹۰ حدود ۸۰ درصد رشد داشته است. اين در حالی است که نرخ دلار بين سال‌های ۸۱ تا ۸۹ تنها ۲۵ درصد افزايش يافته بود.