^{جدا کردن انسان‌ها و حیوانات هنگام شیوع بیماری مسری برای جلوگیری از سرایت آن به افراد سالم سابقه‌ای کهن دارد. اولین اشاره به قرنطینه به کتاب سفر لاویان برمی‌گردد که متعلق به دوران هخامنشی است. این روش هنوز از مهمترین راه‌های پیشگیری از شیوع بیماری‌های مسری است بخصوص وقتی بیماری واکسن و درمان نداشته باشد.}

^{قرنطینه از واژه‌ای ایتالیایی گرفته شده به معنای چهل روز. این چهل روز قرنطینه را ونیزی‌ها بر کشتی‌هایی که می‌خواستند وارد بندر امروزی دوبرونیک در کرواسی شوند اعمال کردند. شیوع طاعون که به "مرگ سیاه" معروف شد بین سال‌های ۱۳۴۸ و ۱۳۵۹ میلادی جان سی درصد جمعیت اروپا را گرفت.}

^{مدت قرنطینه بستگی دارد به نوع بیماری عفونی، دوره نهفتگی (فاصله بین آلودگی به عامل عفونی و ایجاد علائم) و مدت زمانی که فرد آلوده یا مبتلا می‌تواند دیگران را مبتلا کند. برای مثال قرنطینه ابولا ٢١ روز بود و قرنطینه بیماری "کروناویروس ٢٠١٩" دو هفته.}

^{بین قرنطینه و جداسازی (ایزوله کردن) تفاوت وجود دارد. ایزوله کردن برای جدا کردن مبتلایان به بیماری‌های عفونی از افراد سالم انجام می‌شود مثل جداکردن مبتلایان به یک بیماری عفونی خاص از دیگر بیماران در بیمارستان.}

^{قرنطینه در اساس به معنی محدود کردن تردد افرادی است که در معرض یا در تماس با مبتلایان به یک بیماری عفونی بوده‌اند تا روشن شود که آیا مبتلا شده‌اند یا نه. این افراد ممکن است سالم باشند، ممکن است خود ندانند که آلوده شده‌اند یا ممکن است علائم نداشته باشند.}

^{سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملل در موارد شیوع بیماری‌های عفونی از مقررات بین‌المللی سلامت و کنترل همه‌گیری تبعیت می‌کنند. اساس این قانون که در طول زمان تغییر کرده پیمانی است که در سال ١٨٥١ در پاریس امضا شد چون مقابله با همه‌گیری وبا در اروپا با شکست مواجه شده بود.}

^{بر اساس این قانون رفت و آمد مردم و کالا از مرزها سبب شیوع بیماری‌های مسری می‌شود و به همین دلیل کشورهای عضو باید موارد شیوع بیماری‌های عفونی را اعلام کنند و دیگر کشورها هم مجاز باشند حداکثر ممنوعیت‌ و محدودیت‌ها را برای محافظت خودشان از شیوع بیماری را اعمال کنند.}

^{این قانون همچنین می‌پذیرد که قرنطینه مانعی در تجارت آزاد ایجاد می‌کند و از ملاحظات بهداشتی می‌توان برای محدودیت‌های گمرکی استفاده نابجا کرد.}

^{بجز محدودیت برای تجارت آزاد، قرنطینه همیشه یکی از نگرانی‌های حامیان حقوق بشر و آزادی‌های فردی بوده چون می‌توان قرنطینه را بهانه‌ای کرد برای نادیده گرفتن یا محدود کردن حقوق و آزادی‌ها که سابقه تاریخی هم دارد.}

^{بر اساس اصول سیرکیوزا که الزام‌آور نیستند اما سازمان ملل آن را پذیرفته، قرنطینه باید بر اساس "ضرورت مطلق" و بر اساس یک نیاز اجتماعی واقعی و با رعایت ملاحظات زیر انجام شود:}

^{محدودیت‌ها متناسب و در حداقل ممکن و در چارچوب قانون باشند و اجباری یا تبعیض‌آمیز نباشند
برای تمام محدودیت‌ها شواهد و اطلاعات علمی کافی وجود داشته باشد
این اطلاعات در دسترس همگان باشند
تمام اقدامات و محدودیت حقوق و آزادی‌های برای کسانی که قرنطینه می‌شوند بروشنی توضیح داده شود
تمام اقدامات دائم بازنگری و بررسی شوند
دولت‌ها هم موظفند در صورت قرنطینه:}

^{مراقب باشند که بیماران تهدید و آزار داده نشوند
نیازهای اساسی آنها مثل آب، غذا و دارو و مراقبت‌های پزشکی برای آنها شود
محدودیت‌های یکسان و بدون توجه به موقعیت یا شغل اعمال شوند
ضرر مالی بیماران بعلت قرنطینه (مثلا حقوق) منصفانه جبران شود}

^26/2/2020

^{اداره کل هوانوردی غیرنظامی ترکیه اعلام کرد که به دلیل شیوع ویروس کرونا در ایران همه پروازهای مسافری و باربری میان دو کشور تا اطلاع ثانوی متوقف شده است.}

^{به گزارش خبرگزاری رسمی ترکیه در این اطلاعیه آمده است پروازهایی که از ایران به مقصد ترکیه انجام می‌شود، به هیچ وجه مسافرنمی‌پذیرد و تنها هواپیماهای ایرانی بدون مسافر می‌توانند وارد ترکیه شوند تا مسافران ایرانی را انتقال دهند. به گفته اداره هوانوردی ترکیه در این پروازها مسافران تبعه ترکیه پذیرفته نمی‌شوند.}

^{هم‌زمان سخنگوی ایران ایر، هواپیمایی جمهوری اسلامی، امروز چهارشنبه ۲۶ فوریه (هفت اسفند) اعلام کرد که هواپیمایی کشوری ترکیه با ارسال نامه‌ای " هرگونه پرواز ایرانی به کشورش را حتی برای فرود اضطراری و بدون مسافر ممنوع اعلام کرد."}

^{معصومه اصغرزاده، سخنگوی ایران ایر، گفته است که یک پرواز بدون مسافر که امروز برای بازگرداندن ایرانی‌ها به سوی ترکیه در حرکت بود، از میانه راه به ایران بازگردانده شده است.}

^{با وجود این خانم اصغرزاده گفته است که ایران ایر بعد از رایزنی‌هایی از طریق دفتر خود و سفارت ایران توانسته مجوز پروازی برای بازگرداندن مسافران ایرانی را بگیرد و "این هواپیما به سمت استانبول پرواز کرده تا مسافران ایرانی را باز گرداند."}

^{پیش از اعلام توقف کل پروازها، خطوط هوایی ترکیه گفته بود که پروازهای خود به چهار شهر ایران را متوقف و پروازهای به تهران را کاهش می‌دهد.}

^{ستاد مبارزه با کرونا در ایران: دانشگاه‌ها یک هفته دیگر تعطیل است؛ سفر نکنید
اولین موارد ابتلا به کرونا در پاکستان و گرجستان: 'هر دو مسافر ایران'
چقدر با همه‌گیری ویروس کرونا فاصله داریم؟
شیوع کرونا در ایران به روایت شش نمودار
روز سه‌شنبه ۲۵ فوریه (شش اسفند) سازمان هواپیمایی غیرنظامی امارات متحده عربی هم اعلام کرد که تمام پروازهای خود به ایران را به مدت یک هفته لغو می‌کند. خطوط هوایی قطر هم از کاهش پروازها به ایران خبر داده است.}

^{در طی چند روز گذشته موارد ابتلا به ویروس کرونا در ایران به شدت افزایش یافته و به گفته وزارت بهداشت ایران شیوع این ویروس تا کنون ‌۱۹ کشته به جا گذاشته است.}

^{طی چند روز گذشته بسیاری از کشورهای منطقه از شناسایی اولین موارد ابتلا به کرونا خبر داده و تقریبا همگی گفته‌اند که افراد مبتلا به ایران سفر کرده بودند.}

^{به همین دلیل تعدادی از کشورهای همسایه مرزهای زمین خود با ایران را بسته‌اند و برای پروازهای هم تدابیر سخت‌گیرانه‌ای در نظر گرفته‌اند.}

^26/2/2020

^{با تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا دانشگاه‌های ایران تا یک هفته دیگر تعطیل خواهد بود. اما تصمیم درباره تعطیلی مدارس به جمعه شب ۹ اسفند موکول شد.}

^{سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران با اعلام آخرین تصمیم‌های ستاد مبارزه با کرونا گفت "از همه مردم می‌خواهم که برای مسافرت حرکت نکنند. وقتی چند روز محدودیت و منع رفتن به مدرسه اعمال می‌شود، افراد سفر نکنند و از نقاط آلوده یا غیرآلوده به نقاط دیگر کشور سفر نکنند."}

^{او درباره احتمال تعطیلی مدارس هم گفت "درباره تعطیلی مدارس قرار شد مناطقی که موارد مثبت در آنجا شناسایی شده، جمعه شب تصمیم‌گیری شود تا در دوره سه روزه مدارس تعطیل شود و اگر نیاز به تمدید باشد، اعمال خواهد شد. فهرست مناطقی که آلوده تشخیص داده شده و منع رفتن به مدارس جمعه اعلام خواهد شد".}

^{به گفته آقای نمکی "دانشجویان یک هفته نزد خانواده‌های خود رفتند و برای ما دشوار است که ابتلا یا عدم ابتلا تشخیص داده شود".}

^{دولت ایران در هفتمین روز از تایید رسمی ورود کرونا به این کشور شمار مبتلایان را ۱۳۹ و افراد کشته شده را ۱۹ نفر اعلام کرده است.}

^{بنابر تصمیم ستاد مقابله با کرونا "نماز جمعه به مدت یک دوره در شهرهایی که آلوده تشخیص داده شده برگزار نخواهد شد". هرچند ستاد برگزاری نماز جمعه تهران اعلام کرد در هماهنگی با اورژانس تهران و همچنین وزارت بهداشت، نمازجمعه این شهر برگزار خواهد شد.}

^{ستاد ملی مبارزه با کرونا با دستور حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران تشکیل شد و همه دستگاه‌های اجرایی موظف به اطاعت از تصمیمات آن هستند.}

^{وزیر بهداشت ایران درباره محدودیت‌ اماکن زیارتی گفت: "برای اماکن زیارتی نیز محدودیت ورود به حرم ایجاد می‌شود و افراد فقط می‌توانند از داخل صحن زیارت کنند. فعلا محدودیت ورود به حرم وجود خواهد داشت به این شرط که افراد هنگام ورود به صحن از مایع دست‌شویی و ضد عفونی دست‌ها استفاده کرده و بی وقفه عبور کرده و تجمع نکنند و رد شوند".}

^{سازمان بهداشت جهانی افازیش ناگهانی تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در ایران، کره جنوبی و ایتالیا را نگران‌کننده خوانده است.}

^{آخرین تصمیم‌ها و توصیه‌های ستاد مبارزه با کرونا در ایران:}

^{دانشگاه‌ها یک هفته دیگر تعطیل است}

^{مردم برای مسافرت حرکت نکنند}

^{در ورودی شهرها که پر تردد، درجه حرارت بدن با تب سنج‌های دیجیتال سنجیده می‌شود و افراد مشکوک متوقف می‌شوند}

^{برای تعطیلی مدارس جمعه شب تصمیم‌گیری ‌می‌شود}

^{عدم برگزاری نماز جمعه در شهرهایی که آلوده تشخیص داده شده}

^{راه اندازی سامانه ۴۰۳۰ در کل کشور برای پاسخگویی و اطلاع‌رسانی}

^{برای اماکن زیارتی محدودیت ورود به حرم ایجاد می‌شود}

^{وزیر بهداشت ایران درباره تازه‌ترین تصمیم‌های دولت برای مقابله با کرونا گفت "به جای قرنطینه کردن شهرها، محدودیت عبور و مرور افراد مشکوک به ابتلای ویروس کرونا اعمال می‌شود".}

^{به گفته آقای نمکی "در ورودی شهرها که پر تردد است، اکیپ‌های وزارت بهداشت مستقر می‌شوند و درجه حرارت بدن را با تب سنج‌های دیجیتال می‌سنجند و افراد مشکوک متوقف می‌شوند". به گفته او اگر فردی مشکوک به ابتلا باشد، ۱۴ روز به قرنطینه می‌رود.}

^{با این حال، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران گفته که بحران رو به کاهش است و نیازی به قرنطینه هیچ شهری نیست.}

^{مایک وپمپئو، وزیر خارجه آمریکا یک روز پیش از "پنهانکاری" مقام‌های ایران در اطلاع‌رسانی درباره شیوع ویروس کرونا ابراز نگرانی کرده بود.}

^{پروفسور کریس ویتی، بالاترین مقام پزشکی در بریتانیا، شیوع ویروس کرونا در ایران را "بسیار نگران‌کننده" خوانده و گفته است به همین دلیل توصیه‌های جدیدی برای کسانی که از ایران به بریتانیا می‌آیند ارائه شده است. آقای ویتی گفته "نسبت تعداد کشته‌ها به افراد مبتلا بسیار بالا است. از نگاه ما این نشان دهنده آن است که این تنها نوک کوه یخی است که قسمت بسیار بزرگ آن هنوز سر بر نیاورده است".}

^26/2/2020

با تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا دانشگاه‌های ایران تا یک هفته دیگر تعطیل خواهد بود. اما تصمیم درباره تعطیلی مدارس به جمعه شب ۹ اسفند موکول شد.

سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران با اعلام آخرین تصمیم‌های ستاد مبارزه با کرونا گفت "از همه مردم می‌خواهم که برای مسافرت حرکت نکنند. وقتی چند روز محدودیت و منع رفتن به مدرسه اعمال می‌شود، افراد سفر نکنند و از نقاط آلوده یا غیرآلوده به نقاط دیگر کشور سفر نکنند."

او درباره احتمال تعطیلی مدارس هم گفت "درباره تعطیلی مدارس قرار شد مناطقی که موارد مثبت در آنجا شناسایی شده، جمعه شب تصمیم‌گیری شود تا در دوره سه روزه مدارس تعطیل شود و اگر نیاز به تمدید باشد، اعمال خواهد شد. فهرست مناطقی که آلوده تشخیص داده شده و منع رفتن به مدارس جمعه اعلام خواهد شد".

به گفته آقای نمکی "دانشجویان یک هفته نزد خانواده‌های خود رفتند و برای ما دشوار است که ابتلا یا عدم ابتلا تشخیص داده شود".

دولت ایران در هفتمین روز از تایید رسمی ورود کرونا به این کشور شمار مبتلایان را ۱۳۹ و افراد کشته شده را ۱۹ نفر اعلام کرده است.

بنابر تصمیم ستاد مقابله با کرونا "نماز جمعه به مدت یک دوره در شهرهایی که آلوده تشخیص داده شده برگزار نخواهد شد". هرچند ستاد برگزاری نماز جمعه تهران اعلام کرد در هماهنگی با اورژانس تهران و همچنین وزارت بهداشت، نمازجمعه این شهر برگزار خواهد شد.

ستاد ملی مبارزه با کرونا با دستور حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران تشکیل شد و همه دستگاه‌های اجرایی موظف به اطاعت از تصمیمات آن هستند.

وزیر بهداشت ایران درباره محدودیت‌ اماکن زیارتی گفت: "برای اماکن زیارتی نیز محدودیت ورود به حرم ایجاد می‌شود و افراد فقط می‌توانند از داخل صحن زیارت کنند. فعلا محدودیت ورود به حرم وجود خواهد داشت به این شرط که افراد هنگام ورود به صحن از مایع دست‌شویی و ضد عفونی دست‌ها استفاده کرده و بی وقفه عبور کرده و تجمع نکنند و رد شوند".

سازمان بهداشت جهانی افازیش ناگهانی تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در ایران، کره جنوبی و ایتالیا را نگران‌کننده خوانده است.

آخرین تصمیم‌ها و توصیه‌های ستاد مبارزه با کرونا در ایران:

• دانشگاه‌ها یک هفته دیگر تعطیل است
• مردم برای مسافرت حرکت نکنند
• در ورودی شهرها که پر تردد، درجه حرارت بدن با تب سنج‌های دیجیتال سنجیده می‌شود و افراد مشکوک متوقف می‌شوند
• برای تعطیلی مدارس جمعه شب تصمیم‌گیری ‌می‌شود
• عدم برگزاری نماز جمعه در شهرهایی که آلوده تشخیص داده شده
• راه اندازی سامانه ۴۰۳۰ در کل کشور برای پاسخگویی و اطلاع‌رسانی
• برای اماکن زیارتی محدودیت ورود به حرم ایجاد می‌شود

وزیر بهداشت ایران درباره تازه‌ترین تصمیم‌های دولت برای مقابله با کرونا گفت "به جای قرنطینه کردن شهرها، محدودیت عبور و مرور افراد مشکوک به ابتلای ویروس کرونا اعمال می‌شود".

به گفته آقای نمکی "در ورودی شهرها که پر تردد است، اکیپ‌های وزارت بهداشت مستقر می‌شوند و درجه حرارت بدن را با تب سنج‌های دیجیتال می‌سنجند و افراد مشکوک متوقف می‌شوند". به گفته او اگر فردی مشکوک به ابتلا باشد، ۱۴ روز به قرنطینه می‌رود.

با این حال، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران گفته که بحران رو به کاهش است و نیازی به قرنطینه هیچ شهری نیست.

مایک وپمپئو، وزیر خارجه آمریکا یک روز پیش از "پنهانکاری" مقام‌های ایران در اطلاع‌رسانی درباره شیوع ویروس کرونا ابراز نگرانی کرده بود.

پروفسور کریس ویتی، بالاترین مقام پزشکی در بریتانیا، شیوع ویروس کرونا در ایران را "بسیار نگران‌کننده" خوانده و گفته است به همین دلیل توصیه‌های جدیدی برای کسانی که از ایران به بریتانیا می‌آیند ارائه شده است. آقای ویتی گفته "نسبت تعداد کشته‌ها به افراد مبتلا بسیار بالا است. از نگاه ما این نشان دهنده آن است که این تنها نوک کوه یخی است که قسمت بسیار بزرگ آن هنوز سر بر نیاورده است".

^{منابع حقوق بشری ایران روز یکشنبه 17 فوریه، اعلام کردند، در پی شلیک مستقیم نیروهای نظامی در مناطق مرزی شهر نوسود، هشت کولبر زخمی و یک کولبر دیگر نیز کشته شد. همچنین طی روزهای گذشته یک کولبر در مناطق مرزی شهرستان ماکو در پی شلیک نیروهای نظامی زخمی شده است.}

^{به گزارش خبرگزاری هرانا، در پی تیراندازی نیروهای نظامی ایران در مناطق مرزی شهر نوسود واقع در استان کرمانشاه، هشت کولبر زخمی و یک کولبر دیگر کشته شده است.}

^{بر اساس این گزارش، «احمد صحرایی 24 ساله، فرزند مومن، اهل روستای دشه» جان خود را از دست داده است.}

^{در این گزارش، هویت هشت کولبر زخمی شده «عظیم امین‌زاده اهل روستای نروی» ، «جبار محمدی»، «زاهد نوری»، «جلال نوری»، «شاهد اداک»، «رسول هوشی اهل روستای کلاش از توابع جوانرود»، «شادمان سیدی اهل روستای کلاش از توابع جوانرود» و «طاها سلمانی» عنوان شده است.}

^{در خبری دیگر، طی روزهای گذشته یک کولبر به نام «ارکان عباسی» در نزدیکی روستای دیبک از توابع شهرستان ماکو در استان آذربایجان غربی در پی شلیک نیروهای نظامی زخمی شده است.}

^{کولبری، شغلی کاذب و مشقت بار است که مردم مناطق مرزی در پی فقدان فرصت های شغلی به آن روی می آورند و سالانه ده ها تن در مواجهه با خطرات طبیعی و یا در پی شلیک نیروهای مرزبانی کشته و‌ یا زخمی می شوند.}

^{مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، پیشتر با انتشار یک گزارش مشترک به بررسی عملکرد نیروهای نظامی و تلفات وارده به شهروندان به خصوص در نقاط مرزی کشور در محدوده زمانی سال 2018 پرداخته است.}

^{بر اساس این گزارش به غیر خسارت های مادی، قتل حیوانات بارکش و حوادث روی داده از جمله سرمازدگی و بهمن، قتل 48 کولبر (باربر مرزی) و زخمی شدن 104 تن آنان توسط نیروهای مرزبانی و انتظامی در محدوده غرب و شمال غربی کشور مستند شده است.}

^{مطابق این آمار، در کنار افرادی که هویت آنان به عنوان کولبر روشن شده، 300 شهروند در 11 استان کشور به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به واسطه عمل قوای نظامی دچار حادثه شدند.}

^17/2/2020

^{گروه طالبان اعلام کرده که مذاکرات این گروه با آمریکا به پایان رسیده و سند توافقنامه صلح و ضمایم آن نهایی و به زودی امضا خواهد شد.}

^{سهیل شاهین،سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر امروز دوشنبه (۲۸ دلو/بهمن) به بی‌بی‌سی گفت توافقنامه صلح با آمریکا تا پایان ماه فوریه امضا خواهد شد.}

^{آقای شاهین گفت هر دو طرف قرار است اعلامیه‌های جداگانه‌ای را منتشر کنند که در آن تاریخ امضای توافقنامه نیز تعیین شده است.}

^{انتظار می‌رود با امضای این سند، زمینه مذاکرات بین‌الافغانی فراهم شود و آمریکا خروج نیروهایش را از افغانستان آغاز کند.}

^{مذاکرات میان آمریکا و گروه طالبان برای دست‌یابی به توافق صلح بیش از یک سال طول کشیده است.}

^{واکنش طالبان درباره 'مشکلات' مذاکرات صلح: پومپئو برف خود را روی بام ما نیندازد
پیش از این مقامات ارشد آمریکایی از امضای احتمالی توافقنامه صلح با طالبان در آینده نزدیک خبر داده بودند.}

^{دو روز قبل ارگ ریاست جمهوری افغانستان به نقل از مایک پومپئو، وزیر خارجه و مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا اعلام کرده بود که توافق با طالبان احتمالا هفته‌های آینده نهایی خواهد شد.
این دو مقام‌ ارشد آمریکایی گفته‌ بودند که هیج یک از بندهای توافقنامه آمریکا و طالبان بدون شرط نیست و طالبان حاضر شده‌اند که از جنگ و خشونت دست بردارند و جامعه کثرت گرا را بپذیرند.
چند روز قبل مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا گفته بود که به زودی توافقنامه هفت روزه کاهش خشونت‌ها بین آمریکا و طالبان در افغانستان اجرا خواهد شد و بلافاصله سربازان آمریکایی این کشور را ترک خواهند کرد.}

^{آقای اسپر گفت "رسیدن به یک توافق سیاسی بهترین راه حل برای افغانستان است و پیشرفت‌هایی در این زمینه هم حاصل شده که به زودی اعلام خواهیم کرد."}

^{ساعاتی بعد از آقای اسپر، مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا، گفت در روزهای اخیر در مذاکرات صلح با طالبان "پیشرفت خیلی مهمی" به دست آمده است.}

^{در همین حال ریاست جمهوری افغانستان که در این مدت با طرح کاهش خشونت به شدت مخالفت می‌کرد، در روزهای اخیر ابراز امیدواری کرد که این کاهش به صلح پایدار منجر شود.}

^{گفتگوهای صلح آمریکا و طالبان؛ آمادگی دولت افغانستان و طالبان برای 'کاهش خشونت'}

^{مذاکرات آمریکا و طالبان از آغاز تاکنون}

^{تاکنون ۱۱ نشست میان دیپلمات‌های آمریکا و نمایندگان طالبان صورت گرفته است؛ نه نشست در دوحه پایتخت قطر و یک نشست در شهر ابوظبی امارات متحده عربی.}

^{اولین نشست ۱۲ اکتبر سال ۲۰۱۸ در شهر دوحه قطر برگزار شد.}

^{نشست دوم ۱۶ نوامبر سال ۲۰۱۸ بار دیگر به میزبانی قطر در شهر دوحه قطر برگزار شد.}

^{۱۷ دسامبر سال ۲۰۱۸ نشست سوم در شهر ابوظبی امارات متحده عربی بود. این نشست برای سه روز ادامه داشت و طالبان به هیأت افغانی اجازه شرکت در نشست را نداد.}

^{۱۹ ژانویه سال ۲۰۱۹ دور چهارم گفتگوها بار دیگر در شهر دوحه قطر برگزار شد.}

^{۲۵ فوریه سال ۲۰۱۹ دور پنجم در دوحه قطر برگزار شد و در این نشست، زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا برای صلح افغانستان برای نخستین بار با ملا عبدالغنی برادر معاون رهبر طالبان در دوحه قطر دیدار کرد. این دور گفتگو برای ۱۶ روز ادامه یافت.}

^{دور ششم گفت‌وگوهای آمریکا و طالبان پس از ۹ روز، پنجشنبه ۱۹ ثور/اردیبهشت پایان یافت. دو طرف اعلام کرد که این نشست با پیشرفت‌های همراه بوده است.}

^{دور هفتم ۲۹ ژوئن آغاز در دوحه، پایتخت قطر آغاز و برای چند روز طول کشید. در این دور، دو طرف گفته بودند پیشرفت‌هایی حاصل شده و روی بسیاری مسائل توافق به دست آمده است.}

^{دور هشتم مذاکرات میان نمایندگان آمریکا و گروه طالبان (۱۲ اسد/مرداد) در دوحه، پایتخت قطر آغاز و تا ۹ روز با گفت‌وگو میان دو طرف جریان داشت. زلمی خلیلزاد با پایان این نشست ابراز امیدواری کرد که این عید (قربان) آخرین عیدی باشد که افغانستان در جنگ به سر می‌برد.}

^{دور نهم مذاکرات آمریکا و طالبان ۳۱ اسد/مرداد در دوحه آغاز شد و مدت ده روز ادامه داشت. این یکی از مهمترین نشست‌ها بود. بعد از پایان این نشست آقای خلیلزاد در رشته توییت‌هایی نوشت "ما در آستانه یک توافقی هستیم که خشونت را کاهش داده و راه را برای افغان‌ها خواهد گشود تا برای مذاکرات در مورد یک صلح باعزت و پایدار و یک افغانستان متحد و با اقتدار که ایالات متحده، متحدانش و هیچ کشور دیگر را تهدید نکند، با هم بنشینند."}

^{دور دهم مذاکرات آمریکا و طالبان نیز ۱۶ آذر/قوس آغاز و تا تاریخ ۲۲ ادامه یافت. موضوع اصلی این دور کاهش خشونت و آتش بس اعلام شده بود. در پایان این دور آمریکا به طالبان فرصت داد تا درباره کاهش خشونت و آتش بس با رهبران خود گفتگو کنند.}

^{دور یازدهم مذاکرات نیز دلو/بهمن برگزار شد. وزیر دفاع آمریکا گفته بود که با طالبان بر سر پیشنهاد کاهش یک هفته‌ای تنش‌ها به توافق رسیده‌اند. وزیر خارجه آمریکا نیز گفته بود که "ما امیدواریم بتوانیم به نقطه‌ای برسیم که خشونت‌ها به طور قابل توجهی کاهش پیدا کند، نه فقط روی یک تکه کاغذ."}

^17/2/2020

^{عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران از بازگشت یک شهروند ایرانی از آلمان به همراه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران خبر داده که به گفته او به اتهام نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران در آلمان بازداشت شده بود.}

^{آقای موسوی این فرد را احمد خلیلی معرفی کرده و گفته است که شب گذشته (یکشنبه ۲۷ بهمن) از زندان آزاد شده و با هواپیمای آقای ظریف که برای شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ به آلمان رفته بود، به ایران بازگشته است.}

^{آقای موسوی گفته است که این شهروند ایرانی در معرض استرداد به آمریکا بوده و "در پی سلسله رایزنی‌های فشرده دیپلماتیک و با همکاری موثر قوه قضائیه و سازمان اطلاعات سپاه" آزاد شده است.}

^{سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هیچ اطلاعات دیگری به جز نام آقای خلیلی درباره او نداده است و درباره زمان بازداشت و اتهامات آقای خلیلی در آلمان و همین طور نقش سازمان اطلاعات سپاه در آزادی او توضیحی نداده است.}

^{به نظر می‌آید بازداشت این فرد در آلمان پیش از این بازتابی در رسانه‌ها نداشته است.}

^{دولت آلمان و مقام‌های قضایی این کشور هنوز واکنشی به خبر آزادی آقای خلیلی نشان نداده‌‎اند.}

^{به گفته وزارت امور خارجه ایران احمد خلیلی "به بهانه نقض تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکا و به درخواست دادستانی این رژیم در آلمان بازداشت شده بود."}

^{در پایان بیانیه وزارت امور خارجه ایران درباره بازگشت آقای خلیلی به آزادی مسعود سلیمانی، مدرس دانشگاه تربیت مدرس هم اشاره شده که حدود دو ماه پیش در جریان تبادل زندانی میان ایران و آمریکا آزاد شد و به ایران بازگشت.}

^{در آن زمان ایران در مقابل آزادی آقای سیلمانی از زندان در آمریکا، ژیائو وانگ، محقق آمریکایی و چینی‌تبار دانشگاه پرینستون را که از سال ۲۰۱۶ در ایران زندانی بود آزاد کرد.}

^{پس از آزادی مسعود سلیمانی مقام‌های ایران از آمادگی خود برای تبادل زندانیان بیشتر با آمریکا خبر دادند. آقای ظریف با اشاره با آزادی آقای سلیمانی گفت "پس از به خانه باز گرداندن گروگان‌مان در این هفته، کاملا برای تبادل فراگیر زندانیان آمادگی داریم. توپ در زمین ایالات متحده است."}

^{علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران هم در آن زمان گفت برای "بازگرداندن همه ایرانیانی که به ناحق در آمریکا زندانی هستند نیز آمادگی داریم. اما بسط این گفت‌وگوها به سایر مسائل باز هم به آمریکا بستگی دارد. آمریکا همین امروز می‌تواند با توقف تحریم‌هایی که انجام داده و ظالمانه دنبال کرده همان‌گونه که قبلا نیز اعلام کردیم زمینه را برای ۱+۵ آماده کند."}

^{دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا هم که خواهان مذاکره با ایران برای رسیدن توافقی جدید به جای برجام است از "تبادل گروگان" با ایران استقبال کرد و گفت: "دیدید، ما می توانیم با هم به توافق برسیم."}

^17/2/2020

^{رئیس سازمان پزشکی قانونی ایران به سخنان روز گذشته حسن روحانی در مورد آمار کشته‌شدگان اعتراض‌های آبان واکنش نشان داده و اعلام این آمار را به دولت او مربوط دانسته است.}

^{حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران روز گذشته در کنفرانس مطبوعاتی خود گفت آمار کشته‌شدگان "در اختیار پزشکی قانونی کشور است. "}

^{او گفت "اگر برای پزشکی قانونی همه ابعاد روشن است که قاعدتا در این مدت باید روشن باشد آنها می‌توانند این مسئله را اعلام کنند و مشکلی نیست."}

^{بیش از دو ماه از اعتراض‌های آبان‌ماه در ایران می‌گذرد و هنوز شمار افرادی که در جریان اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین کشته و یا بازداشت‌ شدند مشخص نیست.}

^{عباس مسجدی آرانی، رئیس پزشکی قانونی ایران به خبرگزاری ایلنا گفته است اعلام این آمار، براساس مصوبه شورای امنیت ملی "برعهده دولت است."}

^{آقای مسجدی آرانی گفته است دولت باید این آمار را اعلام کند، "ما نکته‌ای در این رابطه نداریم."}

^{اعتراض‌های آبان با افزایش ناگهانی و اعلام نشده قیمت و سهیمه‌بندی شدن بنزین آغاز شد اما اعتراضات به سرعت گسترش یافت و شهرهای مختلف ایران را فرا گرفت. این اعتراض‌ها به طرز شدیدی سرکوب شد.}

^{خبرگزاری رویترز شمار کشته‌شدگان را تا ۱۵۰۰ نفر اعلام کرد و سازمان حقوق بشری عفو بین‌الملل نیز دست کم از کشته شدن ۳۰۴ نفر خبر داد. مقام‌های جمهوری اسلامی آمار رسانه‌های خارجی را نادرست می‌خوانند اما در عین حال از اعلام آمار خودداری می‌کنند.}

^{عباس مسجدی آرانی، رئیس پزشکی قانونی ایران به ایلنا گفته است سازمان زیر نظرش، "هیچ وظیفه‌ای" برای اعلام عمومی این آمار ندارد.}

^{آقای مسجدی آرانی در مورد وجود افراد "مجهول‌الهویه" در میان کشته‌شدگان اعتراض‌های آبان گفته است "همه اطلاعات در اختیار شورای عالی امنیت ملی است. تمام اطلاعات در این رابطه را می‌توانید از آقای وزیر کشور سوال کنید."}

^{به نظر می‌رسد منظور رئیس سازمان پزشکی قانونی ایران شورای امنیت کشور باشد که زیر نظر وزیر کشور فعالیت می‌کند.}

^{در اعتراض‌های آبان به شمار زیادی بانک، پمپ بنزین، فروشگاه‌های بزرگ، ساختمان‌های دولتی، ایستگاه‌های پلیس و تاسیسات دیگر آسیب‌های جدی وارد شد.}

^17/2/2020

^{محمد الحکیم وزیر خارجه‌ی عراق فدرال روز سەشنبه ۲۲ بهمن ۹۸، به‌اتفاق سفین دزهای مسئول اداره‌ی روابط خارجی اقلیم کردستان و فرصت صوفی استاندار اربیل، دفتر خدمات کنسولی عراق در پایتخت اقلیم کردستان را افتتاح کرد.}

^{دفتر خدمات کنسولی دولت مرکزی در اقلیم کردستان، برای تسهیل ارائه‌ی خدمات کنسولی به ساکنان اقلیم کردستان و مراجعین خارجی ایجاد شده است.}

^{وزیر امور خارجه‌ی عراق، طی سخنانی در این مناسبت گفت: "در نظر داریم از طریق این نمایندگی خدماتی را بە هم‌وطنان ارائه نماییم و مدارکی کە در این دفتر صادر می‌شود، ازنظر وزارت خارجه‌ی عراق کاملاً قانونی است.}

^{سفین دزەای، مسئول دفتر روابط خارجی اقلیم کردستان نیز در مراسم گفت: " این دفتر ضمن هماهنگی اداره‌ی روابط خارجی دولت اقلیم کردستان به ارائه‌ی تسهیلات بە همەی هم‌وطنان خواهد پرداخت.}

^12/2/2020

^{ویروس کرونا تا روز دوشنبه، سوم فوریه، جان بیش از ۳۶۰ نفر را گرفته است.}

^{تعداد موارد تایید شده ابتلا به این ویروس به بیش از ۱۷ هزار نفر رسیده است و جاهایی مثل هنگ کنگ سفر به چین را به منظور جلوگیری از پخش بیشتر آن ممنوع کرده‌اند.}

^{اما این ویروس تنها چیزی نیست که در چین و فرای مرزهای این کشور شیوع پیدا کرده است، اطلاعات غلط هم در حال پخش شدن است.}

^{تئوری‌های توطئه متعددی از زمان شیوع این ویروس ساخته شده است و ویدیوهایی هم از سوپ خفاش دست به دست می‌شود.}

^{بخش مانیتورینگ بی‌بی‌سی منشاء این ادعاها و تئوری‌ها را بررسی می‌کند.}

^{گمانه‌زنی‌ها درباره منشاء ویروس کرونا از همان ابتدای امر در فضای مجازی آغاز شد. همزمان با شیوع این ویروس کشنده در شهر ووهان، اوضاع با انتشار ویدیوهای متعددی که ادعا می‌شد چینی‌ها را در حین خوردن سوپ خفاش نشان می‌دهند بدتر شد.}

^{یکی از این ویدیوها زن چینی خندانی را نشان می‌دهد که خفاش پخته‌ای را در دست دارد و می‌گوید که مزه‌اش "عین گوشت مرغ" است. انتشار این ویدیو موجی از عصبانیت را در فضای مجازی به همراه داشت و بعضی از کاربران شیوع این ویروس را با عادات غذایی چینی‌ها مرتبط دانستند.}

^{اما این ویدیو نه در ووهان ضبط شده بود و نه حتی در چین. تصاویری که در این ویدیو دیده می‌شود متعلق به سال ۲۰۱۶ است و فردی که در آن دیده می‌شود ونگ منگیون، مجری معروف برنامه‌های مسافرتی، است که به جزایر پالائو در غرب اقیانوس آرام سفر کرده بود.}

^{ظهور مجدد این ویدیو در شبکه‌های اجتماعی همزمان بود با شناسایی موارد جدید ابتلا به این ویروس در استان ووهان در اواخر سال گذشته.}

^{در پی واکنش منفی فضای مجازی، خانم منگیون عذرخواهی کرد و گفت "قصدش صرفا نشان دادن سبک زندگی مردم محلی" به بینندگان بوده است و خبر نداشته است که خفاش می‌تواند ناقل این ویروس باشد. ویدیوی او حالا از دسترس خارج شده است.}

^{گمان می‌رود که این ویروس جدید از راه فروش غیرقانونی حیوانات وحشی در یکی از بازارهای حیوانات وحشی ووهان به انسان منتقل شده باشد. با اینکه تحقیقات اخیر در چین نشان می‌دهد که خفاش می‌تواند منشاء احتمالی این ویروس باشد، مصرف سوپ خفاش چندان در این کشور متداول نیست و تحقیقات درباره منشاء دقیق این ویروس ادامه دارد.}

^{روز دوشنبه، سوم فوریه، انتشار تحقیقات یک ویروس شناس چینی در نشریه علمی نیچر، ادعاها درباره آنفولانزا و سینه پهلوی ناشی از ویروس کرونا و ارتباط آن با خفاش‌های فروش رفته در یکی از بازارهای محلی شهر ووهان را دوباره قوت بخشید.}

^{شیوع "برنامه‌ریزی‌شده"
همزمان با تایید نخسین مورد ابتلا به این ویروس در ایالات متحده، چندین سند ثبت اختراع در توییتر و فیسبوک منتشر شد که در نگاه اول به نظر می‌رسد نشان می‌دهند که کارشناسان از سال‌ها پیش با این ویروس آشنا بوده‌اند.}

^{یکی از نخستین کاربرانی که این اتهامات را مطرح کرد جوردن ساتر، سازنده مشهور تئوری‌های توطئه و کاربر یوتیوب بود.}

^{او در یک رشته توییت طولانی که حالا چندین هزار بار ریتوییت شده است، متنی منتشر کرد که به سند ثبت اختراعی منتهی می‌شود که در سال ۲۰۱۵ توسط موسسه پربرایت در انگلستان درخواست شده بود.}

^{موضوع این سند درمان و جلوگیری از انتقال بیماری‌های تنفسی از راه ساختن واکسنی با استفاده از نسخه ضعیف‌شده ویروس کرونا است. این متن به شکل گسترده‌ای در گروه‌های فیسبوکی نیز منتشر شده است، هرچند که غالبا به گروه‌هایی که برای ضدیت با واکسیناسیون و انتشار تئوری‌های توطئه تشکیل شده‌اند محدود مانده است.}

^{این واقعیت که بنیاد بیل و ملیندا گیتس از یک طرف حامی مالی موسسه پربرایت است و از طرف دیگر به ساخت واکسنی برای این ویروس کمک مالی کرده است در نگاه جوردن ساتر به این معنی است که شیوع فعلی این ویروس بر اساس یک طرح قبلی صورت گرفته است و هدفش جذب بودجه برای تولید یک واکسن است.}

^{جوردن ساتر در یکی از توییت‌هایش نوشته است "بنیاد گیتس در طول این سال‌ها چقدر پول صرف برنامه‌های واکسیناسیون کرده است؟ آیا شیوع این بیماری بر اساس یک نقشه بوده است؟ آیا دارند از رسانه‌ها استفاده می‌کنند تا مردم را از آن بترسانند؟"}

^{اما سند ثبت اختراع موسسه پربرایت ربطی به این ویروس جدید ندارد. موضوع این سند، ویروس دیگری به نام آی‌بی‌وی است که به خانواده ویروس‌ کرونا تعلق دارد و ماکیان را مبتلا می‌کند.}

^{در عین حال، ترزا موهان، سخنگوی پربرایت، به وبسایت بازفید گفته است که بودجه اختصاصی این موسسه به پروژه آی‌بی‌وی از محل کمک‌های بنیاد گیتس تامین نشده است.}

^{توطئه "سلاح بیولوژیک"
یکی دیگر از ادعاهای بی‌پایه‌ای که در فضای مجازی پخش شده است می‌گوید که این ویروس بخشی از "برنامه جنگ بیولوژیکی مخفی" چین است و احتمالا از موسسه ویروس‌شناسی ووهان بیرون آماده است.}

^{خیلی از منابع مورج این تئوری به دو مقاله پرخواننده‌ای ارجاع می‌دهند که در واشنگتن تایمز منتشر شده‌اند و در آن‌ها از یک افسر اطلاعاتی سابق اسرائیل نقل قول شده است.}

^{اما در این مقاله‌ها هیچ مدرکی که این ادعا را اثبات کند دیده نمی‌شود و از قول این افسر اسرائیلی نیز نقل شده است "تا به حال هیچ سند و نشانه‌ای" مبنی بر نشت این ویروس دیده نشده است.}

^{تا به حال صدها کاربر شبکه‌های اجتماعی این مقاله‌ها را همخوان کرده‌اند و احتمالا میلیون‌ها نفر هم از این طریق با این دو مقاله برخورد کرده‌اند.}

^{روزنامه دیلی استار اخیرا مقاله مشابهی منتشر کرد که مدعی بود این ویروس شاید "در یک آزمایشگاه مخفی" ساخته شده باشد. این روزنامه حالا این مقاله را اصلاح کرده است و می‌گوید که هیچ مدرکی برای این ادعا وجود ندارد.}

^{بی‌بی‌سی از واشنگتن تایمز خواسته است که درباره انتشار این دو مقاله روشن‌گری کند.}

^{"تیم جاسوسی"
ادعای نادرست دیگری هم وجود دارد که ظهور این ویروس را با تعلیق یکی از محققان آزمایشگاه ملی میکروب‌شناسی کانادا مرتبط می‌داند.}

^{سال گذشته، تلویزیون ملی کانادا گزارش کرد که دکتر شیانگو چیو، ویروس‌شناس، و همسر و تعدادی از دانشجویانش که اهل چین بودند به خاطر "تخطی از سیاست‌‌ها" از این آزمایشگاه اخراج شده‌اند. پلیس به این تلویزیون گفته بود "هیچ خطری امنیت عمومی را تهدید نمی‌کند."}

^{در گزارش دیگری عنوان شده بود که دکتر چیو به مدت دو سال و هر سال دو مرتبه از آزمایشگاه ملی ایمنی بیولوژیک ووهان که زیرمجموعه آکادمی علوم چین است بازدید می‌کرده است.}

^{توییتی که تا به امروز بیش از ۱۲٫۰۰۰ بار ریتوییت شده است و ۱۳٫۰۰۰ بار هم لایک خورده است، بدون ارائه هیچ مدرکی، مدعی شده است که دکتر چیو و همسرش یک "تیم جاسوسی" بوده‌اند که "عوامل بیماری‌زا را به آزمایشگاه ووهان" می‌فرستاند، و همسرش هم "به شکل تخصصی روی ویروس کرونا تحقیق می‌کرده است."}

^{در دو گزارش تلویزیون ملی کانادا هیچ اثری از این سه ادعا دیده نمی‌شود و عبارات "ویروس کرونا" و "جاسوس" حتی یک بار هم در آن‌ها استفاده نشده است.}

^{این تلویزیون در گزارش جدیدی این ادعاها را بی‌اساس خوانده است.}

^{نسخه‌های مختلفی از ویدیو یک "افشاگری" که ادعا می‌شود توسط یک "دکتر" یا یک "پرستار" در استان هوبی ضبط شده است وجود دارد که میلیون‌ها بار در شبکه‌های مختلف اجتماعی دیده شده‌اند و در گزارش‌های متعدد اینترنتی به آن‌ها ارجاع داده شده است.}

^{پربیننده‌ترین نسخه این ویدیو توسط یک کاربر کره‌ای در یوتیوب منتشر شده بود که به دو زبان انگلیسی و کره‌ای زیرنویس شده بود - این ویدیو حالا از یوتیوب حذف شده است.}

^{بر اساس زیرنویس انگلیسی این ویدیو، زنی که ویدیو را ضبط کرده در یکی از بیمارستان‌های ووهان پرستار است. اما او شخصا هیچ ادعایی مبنی بر اینکه دکتر یا پرستار است نمی‌کند و به نظر می‌رسد که این ادعا صرفا پیش‌فرض کسانی است که نسخه‌های مختلف این ویدیو را در شبکه‌های اجتماعی قرار داده‌اند.}

^{این زن که خود را معرفی نمی‌کند در مکانی نامعلوم لباس محافظ به تن دارد، اما لباس و ماسکش شبیه چیزهایی که کارمندان بیمارستانی در استان هوبی استفاده می‌کنند نیست.}

^{بسته شدن راه‌های ارتباطی به دستور مقامات تایید صحت ویدیوهای ارسالی از این استان را سخت کرده است. اما ادعاهای تاییدنشده این زن درباره این ویروس جدید به این معنی است که او احتمالا نه پزشک است و نه پرستار.}

^{او مدعی است که تعداد واقعی مبتلایان به این ویروس در چین ۹۰ هزار نفر است. اما آمار رسمی نشان می‌دهد که تعداد مبتلایان تاییدشده تا امروز بیش از ۶ هزار نفر است.}

^{او همچین مدعی است که این ویروس "جهش دومی" هم داشته است که می‌تواند تا سقف ۱۴ نفر را آلوده کند. اما تخمین‌های اولیه سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد که افراد ناقل این ویروس تنها می‌توانند بین ۱.۴ تا ۲.۵ نفر را آلوده کنند.}

^{مویی شیائو، اهل ووهان و کارمند وبسایت چاینافایل، به بی‌بی‌سی گفته است "لحن این زن شبیه کسی که تجربه کار بیمارستانی دارد نیست."}

^{با اینکه محل دقیق ضبط این ویدیو مشخص نیست، احتمال دارد که این زن یکی از ساکنان عادی استان هوبی است که دارد نظرات شخصی خودش درباره این ویروس را مطرح می‌کند.}

^{بادیوکائو، فعال سیاسی چینی که در حال حاضر در استرالیا مستقر است، به بی‌بی‌سی گفت "احتمال می‌دهم که او فکر می‌کند دارد حقیقت را می‌گوید. چون هیچ کس نمی‌داند حقیقت چیست. عدم وجود شفافیت باعث شده است که مردم بترسند و گمانه‌زنی شدت پیدا کند."}

^12/2/2020

^{حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، به مناسبت چهلمین و یکمین سالگرد انقلاب بهمن ۵۷ سخنرانی کرده و گفته "اگر رژیم فاسد گذشته‌ به مردم اجازه انتخاب می‌داد، نیازی به انقلاب نبود".}

^{آقای روحانی که در مراسم راهپیمایی حکومتی در میدان آزادی تهران سخنرانی می‌کرد گفت که "اگر رژیم گذشته مردم را آزاد می‌گذاشت تا در نوع حکومت و قانون اساسی انتخاب کنند و به انتخابات سالم، آزاد و ملی تن می‌داد، انقلاب نمی‌شد".}

^{رئیس جمهور ایران در اظهارات خود از شهروندان ایرانی دعوت کرد که در انتخابات پیش‌روی مجلس شورای اسلامی که کمتر از دو هفته دیگر برگزار می‌شود، شرکت کنند.}

^{او گفته که "انتخابات دوم اسفند یک انتخابات در میان همه انتخابات‌ها است مردم ایران منتقد باشید اما منفعل نشوید و با صندوق رای قهر نکنید".}

^{پیش از این آقای روحانی از رد صلاحیت گسترده نامزدهای انتخابات انتقاد کرده بود و نامزدهای باقی مانده را تشبیه به وجود انبوهی از یک نوع کالا به جای تنوع در فروشگاه کرده بود.}

^{اصلاح‌طلبان گفته‌اند که به دلیل حذف نامزدهایشان در تهران امکان دادن فهرست انتخاباتی ندارند و شماری از تشکل‌های تحول‌خواه سیاسی در خارج ایران خواستار تحریم انتخابات شده اند. آیت‌الله علی‌ خامنه‌ای، رهبر ایران، گفته اگر کسی هم از او خوشش نمی‌آید به خاطر ایران در رای‌گیری شرکت کند.}

^{آقای روحانی در ادامه سخنرانی امروز خود تحریم های آمریکا را بسیار شدید خواند و گفت هرکدام از کشورهای منطقه ممکن بود در برابر چنین تحریم های طاقت نیاورد اما به گفته او دولت جمهوری اسلامی در ماه های اخیر "توانسته مشکلات را پشت سر بگذارد".}

^{او گفت که "دولت ما ورشکسته نیست و مردم ما تسلیم شدنی نیستند" و از آمریکا انتقاد کرد که با تحریم هایی که بر ایران اعمال کرده "بزرگترین خطا را انجام داده است".}

^{در جریان مراسم امروز شماری از مقام های ارشد حکومت در راهپیمایی شرکت کردند. اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، عباسعلی کدخدایی سخنگو و عضو شورای نگهبان، سرلشکر پاسدار محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، مجتبی خامنه‌ای فرزند رهبر جمهوری اسلامی ایران و عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی از جمله راهپیمایان بوده اند.}

^12/2/2020