صدیق مینایی
اخیرا یکی از مسئولان ارشد استان در نشستی رسمی امیدآفرینی را مهمترین نیاز جامعه به ویژه مناطق کوردنشین ذکر کرد که در اینجا جا دارد مواردی به ایشان تذکر داده شود:
کورد تنها یک واژه نیست بلکه معرف یک نوع ماهیت نژادی، هویت فرهنگی، جغرافیای تاریخی و تاریخی پر افتخار است که قرنها در خلق فرهنگ، تمدن و جلوههای انسانی نقش بی بدیل بازی کرده است.
هویت کورد در فرایندی چند هزار ساله و در سرزمینی مشخص شکل گرفته به طوری که همواره حرکت رو به تکامل داشته و برآیند این روند نژاد، زبان، آداب و رسوم، لباس، تاریخ، هنر، باورهای ایدئولوژیک و مناسبات اجتماعی خاص است.
قابلیتهای زیباییشناختی، تناسب با وضعیت اقلیمی و اخلاقی، آن را در مدار حرکت به سمت جهانی شدن میبرد، تاریخ ادبیاتش مملو از اشعار، متون ادبی و ابر ادیبانی است که جدای از خدمت به زبان کوردی زبان ملل همسایه را نیز مورد لطف و کرم خویش قرار دادهاند. برای نمونه در احیای مرجعیت علمی ایرانیان نقشی تعیینکننده داشته است.
موسیقی کوردی از مبانی حرکت تکاملی موسیقی دنیا و مملو از نظم فنی، عشق به انسانیت، عرفان آسمانی، شادی و پاسداشت مقام مردگان و زندگان است، انسانیت، وفای به عهد، دفاع از مظلوم و ایستادگی در برابر ظالم، تاریخ کورد را سراسر افتخار کرده، به طوری که تاریخاش را میتوان برگ معتبر اعتبار اخلاقیاش به حساب آورد.
کورد بیش از 5 هزار سال سابقه ایفای نقش در تکامل فرهنگ و تمدن دنیا دارد ، تاریخ را بنگرید و فرهنگ دنیا را کالبد شکافی کنید تا این نقش را با چشم بینا و وجدان بیدار ببینید، بیش از 2 هزار سال است که ملت کورد در دو میدان حرکت به سمت تکامل فرهنگی و مقابله با تهاجم فرهنگی مبارزه میکند.
بیش از 5 هزار سال است که سالار زنان، بزرگمردان و جوانمردان کورد جان تقدیم هویت پر افتخار خود میکنند و این روند تا ابد ادامه خواهدت داشت.
برخی حاکمان از موضع قدرت عریان با این هویت برخورد کرده و با استفاده از همه روشها برای نابودی کوردها تلاش کردند اما بعدا متوجه شدند که این تهاجم جدای از اینکه نتوانست کورد را نابود کند، بلکه سبب تقویت اراده آنها برای حفظ و تقویت هویت و تعقیب مطالباتشان شد، زیرا در سنگر کورد شیر زنان، سالار مردان و جوا نمردانی سنگر گرفته اند که تنها هدفشان از زندگی خدمت به «کوردایهتی» است و با هیچ عاملی نمیتوان آنها به سمت زندگی «فیزیولوژیک » هدایت کرد.
این را فراموش نکنیم که کوردها به علت نارضایتی از عملکرد ضد کوردی رژیم پهلوی مبارزه با این حکومت را قبل از سایر ایرانیان آغاز کردند؛ بگذارید بیتعارف عرض کنم که بسیاری از افرادی که بعد از انقلاب خود را مالک آن دانسته و کورد را تجزیهطلب مینامیدند در دوران اوج قدرت رضا خان میرپنج و محمد رضا پهلوی مداح وی بودند.
غلبه ایدئولوژی بر پیکر انقلاب 57 سبب شکلگیری نگاه از موضع قدرت به مطالبات کوردها شد و موجب آسیب دیدگی جوانب دموکراتیک آن گردید و در ابتدای کار برخی همسنگران را در برابر همدیگر قرار داد که در نتیجه آن تنشهای داخلی شکل گرفت تا جائی که تبعات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، دیپلماتیک، و اقتصادی آن روند توسعه همه جانبه کشور را به چالش کشاند که هنوز هم ادامه داشته و دایره قدرت شکنندگی آن در حال افزایش است.
در لوای سخنان ایشان این واقعیت یا درک نشده و یا به صورت زیرکانه لاپوشانی شده است (که در هر صورت جای تاسف دارد) زیرا جایگاه ایشان به عنوان یکی از ارکان اساسی ساختار قدرت کشور بوده و رفتار و گفتار ایشان معتبرترین معیار برای سنجش رویکرد نظام اسلامی در خصوص حقوق هویتهای غیر اکثزیتی است.
باید در طول این 44 سال گذشته این تجربه درک شده باشد که ایجاد امید در مناطق کوردنشین با سایر مناطق تفاوت ماهوی دارد چون دغدغه اصلی کورد تنها اقتصاد، رفاه و حضور افراد فاقد ریشه در مناصب مدیریتی نیست بلکه بر مدار به رسمیت شناختن اصالت نژادی و هویت فرهنگی و رسمیت یافتن در قانون اساسی و نظام قدرت قرار دارد و به هیچ عنوان به حاشیه نشینی قناعت نمیکند.
سالها تلاش شد تا با متهم کردن کوردها به تجزیهطلبی همه جامعه ایرانی را مقابل آنها قرار دهند که عطش و حرارت بالای ایدئولوژیکی اوایل انقلاب توانست در مقطعی کوتاه مدت موفق شود که در جای خود توانست زمینه بهره برداری از این اتهام را برای ابرقدرتها فراهم کند.
متهم کردن کوردها به تجزیهطلبی به علت نداشتن ریشه در منش وتاریخ همزیستی کورد در ایران اکنون کارایی خود را از دست داده چون در یک پروسه بیش از 3 هزار ساله هر آنچه که خدمت باشد به ایران زمین کرده و همه نامهربانیها و تبعیضها را هم تحمل نموده است.
بنا براین ضرورت دارد متولیان سیاستهای کلان کشور با دیدگاهی جامعنگرانه به مطالبات کورد نگریسته و بر اساس واقعیات برنامهریزی نمایند و خود محور گفتمان کورد و حاکمیت باشند به طوری که از دل آن طرح حل مشکلات و چالشهای موجود خارج شده و با اجرای این طرح تمامی فاصلهها حل و فصل شده و آشتی و اتحاد ملی حقیقی شکل گیرد
٢/٦/٢٠٢٣