لقمان قنبری
بیش از یک صد سال از انتشار اولین روزنامه کردی میگذرد و از آن تاریخ تا به امروز به طور کلی مطبوعات کردی با محدودیتها و تنگناهای بیشماری مواجه بوده است. هر چند در سال های اخیر به لحاظ کمی شاهد رشد مطبوعات کردی بوده ایم، با این وجود همین رشد کمی نیز به شدت تحت نظارت و کنترل بوده و به لحاظ کیفیت و محتوا نیز متأسفانه چندان رضایتبخش نیستند. غلبه زبان فارسی، عدم استقلال مالی و بعضاً فکری، عدم خودمختاری، کنترل و نظارت شدید، هویت گریزی، ضعف در بازتاب خواسته های راستین جامعه و خود سانسوری شدید از جمله ویژگیهای بسیاری از مطبوعات محلی کردی هستند.
متاسفانه کمتر خبرنگار و روزنامهنگاری پیدا میشود که از استقلال مالی و فکری برخوردار باشد. به عبارت دیگر ما کمتر روزنامهنگار آزاد و خودمختاری را سراغ داریم که خارج از دایره قدرت باشد و بتواند بهراحتی هسته قدرت را نقد کند. متأسفانه در چند سال گذشته و هم کنون نیز خیلی از افراد که سواد و شخصیت خبرنگاری را ندارند با پشتوانه مراکز قدرت و ثروت وارد میدان و حرفه مطبوعات شوده اند تا از فواید آن به سود خود منتفع شود، نه اینکه در خدمت رسالت مطبوعات باشند. بااینحال جامعهی خبری در مناطق کردنشین نیازمند روزنامهنگارانی مستقل و متفکر و با شخصیت حرفهای هست که افکار جامعه را برای توسعه و پیشرفت و آیندهای دموکراتیک مهیا کنند.
اما در مورد رسالت مطبوعات کردی باید گفت که رسالت آنها باید بر محور روشنگری هویتی و بحث پیرامون فرهنگ اصیل و ایده بازگشت به خویشتن باشد. اهمیت مطبوعات کردی در صورتی که به آنها اجازه فعالیت آزادانه داده شود، همانا میتواند پاسداری، تقویت و شناساندن زبان و فرهنگ کردی به جوامع دیگر باشد؛ بنابراین فعالین مطبوعات محلی بهتر است خود را مقام یک پزشک اجتماعی ببیند و به شناسایی بیماری جامعه محلی و ملی خود بپردازند. مطبوعات محلی باید آغازگر عصری جدید و پرامید و روشنی برای جوامع محلی خود باشند. مطبوعات محلی میتوانند با درج خبر و بیان رویدادهای محلی نقش بیبدیلی در ساختن افکار عمومی داشته باشند. بعلاوه باید اشاره کرد که شناخت مخاطب و نیازهای جامعه کردی اساسی ترین گام در جهت موفقیت مطبوعات محلی است. اما تک صدایی بودن، نظارت های شدید اداره ارشاد اسلامی، ورود سود جویان و غیر حرفهایها به عرصه مطبوعات، خود سانسوری و... از جمله مشکلات پیشروی مطبوعات کردی است. نباید فراموش کرد که نشریات کردی همچنین به دلیل بالا رفتن هزینههای اجاره دفتر، چاپ، کارکنان، بیمه، مالیات و غیره مدتهاست که با مشکلات مالی دست به گریبان هستند.
8/1/2022