مصطفی فحص

^{نظام ایرانی در مرحله بعدی تلاش می‌کند جهت آمادگی برای دوره انتقالی و تضمین پیوستگی آن با هدف حفظ مشروعیت انقلابی که نیازمند ثبات و انسجام سیاسی و عقیدتی نهادهای قدرت است، خانه داخلی خود را بازچینی کند. به همین دلیل نگاه‌ها به سمت «سپاه پاسداران» دوخته شده به عنوان تنها نهادی که می‌تواند با همآهنگی آنچه در ایران به «بیت رهبری» شناخته می‌شود، به طور مستقیم این مأموریت را انجام دهد. اولین نشانه‌های طرح سیطره یافتن برنهادهای حکومتی پس از انتصاب شخصیت دینی رادیکال در رأس قوه قضائیه خودنمایی کردند؛ چرا که ابراهیم رئیسی به عنوان یکی از اثرگذاران در حلقه‌های «بیت رهبری» شناخته می‌شود و به فرماندهی «سپاه پاسداران» نزدیک است. سپس گام دوم و مهم‌تر در نشانه‌های پیرامون تغییر در ماهیت قدرت در ایران براثر سیطره «سپاه پاسداران» بر بیش از نیمی از کرسی‌های مجلس شورا و انتخاب یکی از ژنرال‎های سابقش قالیباف به عنوان رئیس آن برداشته شد. اما اوج تمکن یافتن نظامی‌گری یا «سپاه» در ماه نوامبر گذشته بود وقتی که وزیر دفاع سابق ویکی از چهره‌های برجسته نظامی در «سپاه» ژنرال حسین دهقان خبر از قصد خود برای ورود به رقابت ریاست جمهوری آینده در ماه جولای سال 2021 داد.}

^{در روز 20 دسامبر جاری مجلس شورا راه قانونی را برای ورود فرماندهان نظامی به رقابت ریاست جمهوری بازکرد پس از اینکه برخی نمایندگان با طرح قانونی مخالفت کردند که فراکسیون اصلاح طلبان ارائه داده بود. طرحی که پیشنهاد ممنوعیت نامزدی فرماندهان عالیرتبه نیروهای مسلح با درجه سرتیپی و بالاتر برای انتخابات ریاست جمهوری را می‌داد. قانون با اکثریت 207 رأی از 237نماینده حاضر درجلسه تصویب شد. همچنین مجلس به تعدیل قانون انتخابات ریاست جمهوری رأی داد. این تعدیل به اعضای «شورای مصلحت نظام» و «شورای امنیت ملی» اجازه شرکت دراین رقابت‌ را می‌داد. نکته قابل توجه در تعدیل قوانین اینکه پیشاپیش معیارهایی را معین می‌کند که باید برنامزدها قابل انطباق باشد و در یک گروه مشخص محدود می‌سازد؛ اول از همه نظامیان. و به «شورای نگهبان» اجازه داد صلاحیت آنها را احراز کند. نکته قابل توجه در سخنرانی کاندیداتوری دهقان این بود که یادآور شد او به هیچ یک از دوجریان سیاسی سنتی ایران، اصلاح طلب و محافظه‌کار وابسته نیست و او تلاش می‌کند جوی از تفاهم و اجماع ملی به وجود بیاورد و این درظاهر بدین معناست که «سپاه پاسداران» می‎خواهد خود را از تقسیم‌بندی‌های سیاسی و درگیری‌ها جناح‌های حتی در داخل جریان محافظه‌کار دورسازد، اما در باطن به این معناست که «سپاه» تصمیم خود را برای تسلط برقدرت گرفته تا مانع از هرگونه پیامد داخلی و خارجی بشود که ثبات نظام را تهدید می‌کند علاوه براینکه نماینده آخرین عناصر پیوستگی آن پس از اوج گیری نزاع‌های قومی و کاهش بعد همبستگی درمیان جوامع ایرانی درنتیجه کاهش محبوبیت نظام و شکست گفتمان عقیدتی در متحد کردن ایرانیان است.}

^{در عمل نامزدی ژنرال دهقان از «بیت رهبری» بیرون آمد به عنوان اینکه او مشاور رهبر در امور صنایع نظامی و استراتژیک است. دهقان نمی‌توانست چنین گامی را بردارد مگر اینکه تأیید ضمنی رهبری را به همراه داشته باشد. شاید دهقان یا ژنرالی دیگر، یکی ازآنها مناسب‌‎ترین راه حل برای مدیریت نظام در دوره آینده نمایندگی خواهند کرد پس از اینکه ژنرال قاسم سلیمانی را از دست داد که رهبر برای تضمین مرحله انتقالی پس از فوتش برآن حساب باز کرده بود که یکی از شرط‌های آن این است که رئیس جمهوری قوی در مرحله برسرکار آمدن رهبر جدید وجود داشته باشد به خصوص که رهبری تاکنون در معرفی چهره دینی که بتواند وارث رهبر شود با دشواری مواجه بوده است و در راهروهای داخلی سخن از تشکیل شورای موقت می‌رود که انتظار می‌رود شامل مجتبی فرزند خامنه‌ای، ابراهیم رئیسی و یک چهره دینی سوم که «سپاه» در تفاهم با «بیت رهبری» انتخاب می‌کند تا اینکه پس از آن یکی از اعضای آن شورا به رهبری جمهوری انتخاب شود.}

^{میان سعید جلیلی «عضو شورای امنیت ملی» برجسته‌ترین نامزد جریان اصولگرا و ژنرال حسین دهقان یکی از نامزدهای «سپاه پاسداران» تاکنون نظام ایرانی در لحظه سرنوشت‌ساز داخلی و خارجی، به نظامی‌گری ایرانی اجازه می‌دهد قبضه خود را بر حکومت محکم‌تر کند درحالی که نگرانی‌ها از این افزایش می‌یابند که حرکت به سمت سخت‌گیری داخلی و خارجی برود به خصوص که مذاکرات با ایالات متحده پیرامون پرونده هسته‌ای و پرونده‌های حساس دیگر به جوهره و ماهیت نظام کارخواهد داشت.}

^{منبع: الشرق الاوسط فارسی}

20/1/2021