
رأس العين - سوریه - بیشتر ساکنان منطقه بینالنهرین عرب هستند، اما در استان حَسَکه که دو شهر حَسَکه و قامشلی در آن قرار دارند و در شمالشرقی سوریه واقع شدهاند، کردها جمعیت غالب را تشکیل میدهند. منطقهای که به زودی شاهد ظهور اولین حکومت خودگردان کرد در سوریه خواهد بود که این مسئله گامی در جهت تمرکززدایی سیاسی در سوریه است.
اعراب سوریه دیدگاههای متفاوتی در مورد خودمختاری مناطق کردنشین دارند؛ گروهی نسبت به این مسئله بدبین هستند و برخی دیگر با خوشبینی به این موضوع مینگرند. صرف نظر از جنبه سیاسی مسئله، برقراری روابط مسالمتآمیز میان اعراب و کردها لازم و ضروری به نظر میرسد و در صورتیکه طرفین قادر به یافتن راهی برای آشتی با یکدیگر نباشند، ممکن است اختلافات موجود بر سر تصاحب زمین، منجر به ایجاد وضعیتی مشابه آنچه در کرکوک عراق رخ داد، در این مناطق سوریه شود.
احمد احمد، کارمند وزارت آموزش از الجبریه که از حامیان این طرح است در این رابطه به المونیتور میگوید: «طرحی که بر اساس آن خود گروههای درگیر نسبت به مدیریت فضا اقدام کنند، میتواند به نتایج مثبتی منجر شود. ما میخواهیم که بومیان منطقه، چه عرب و چه کرد، در مدیریت و توسعه مناطقی که در آن به طور مشترک ساکن هستند، به ایفای نقش بپردازند». احمد که اصالتا اهل رقه بوده و از ۳۷ سال پیش ساکن الجبریه است، به گروه «مغمورین» تعلق دارد که در دهه 1970 توسط دولت و برای جبران خسارات ناشی از سیل در مرزهای شمالی استان حسکه اسکان داده شدهاند. زمانیکه سد الفرات را روی رودخانه فرات ساخته بودند، ساکنین این منطقه دچار خسارت شدند و دولت مجبور به اسکان دوباره آنها شد که این اقدام بخشی از سیاست تغییر جمیعت منطقه بود و دولت مرکزی با اسکان اعراب در این مناطق قصد داشت که بافت جمعیتی منطقه را تغییر دهد
در حال حاضر دیوار نوشتههایی در شهر راسالعین به چشم میخورد که حکایت از اخراج گروههای معارض عرب به دست یگانهای مدافع خلق کرد دارد. شورشیان عربتبار نیز از تاریخ هفدهم جولای از روستاهای همجوار اقدام به پرتاب راکت به راس العین کردهاند و در همین حال برخی از ساکنان عرب منطقه در حمایت از یگانهای مدافع خلق که گروه نظامی کرد هستند، تردید نمیکنند.
این مسائل در حالی رخ میدهد که امروزه بیشتر قبایل غرب سوریه پس از خروج ارتش آزاد از منطقه احساس آرامش میکنند؛ مردمی که در ابتدا از حضور ارتش آزاد- که شهرها را از دست نیروهای دولتی آزاد می کرد- خشنود بودند، وقتیکه بریگادهای احراراغیران و احرارالمنبیج و سایر گروههای شورشی دست به غارت مناطق زدند، از حضور ارتش آزاد احساس پشیمانی کردند.
در حال حاضر با وجود آنکه استقرار حکومت خودگران برای گروههای نظامی کرد در اولویت قرار دارد، ساکنان عرب منطقه به حمایت گروههای کرد و تفاهم بر سر مسائل موجود نیاز دارند، تا از استقرار حکومت خودگردان در منطقه به دست کردها حمایت کنند.
یک معلم عرب در مصاحبه با المونیتور میگوید: «روابط پرتنش است. میزان ازدواج بین کردها و اعراب کم است. پیش از اجرای هرگونه سیستم خودگردان مدیریتی باید موانع را برداشت و با نیت آشتیجویانه به مصاف مشکلات رفت تا یک توافق پایدار بین کردها و اعراب منطقه برقرار شود». او اضافه میکند که در ابتدا باید برای اعراب تشریح کنید که پروژهها و شعارهای کردها چه معنایی دارد.
در همین رابطه یک تکنسین برق به شرط افشا نشدن هویتش به المونیتور گفت که زمانیکه دو پسر به اتهام قتل در روشتا توسط نیروهای کرد دستگیر شده بودند، پدرشان نمیتوانست این مسئله را باور کند.
در حال حاضر ائتلاف اصلی کرد که همان «کمیته عالی کردستان» است و تحت سلطه حزب «اتحادیه دموکرات» قرار دارد، به خوبی درک میکند که برای برقراری خودمختاری باید سیاستهای آشتی جویانه با اعراب را در پیش گیرد و نظر مخالفان رژیم، دولت مرکزی و سایر گروههای منطقه را نیز برای رسیدن به هدف خود جلب کند. آنها متوجه نیازشان به پیدا کردن زمینههای مشترک با دیگر گروههای سوری هستند و بنابراین میکوشند با اشاره به پیشنویس «قرارداد اجتماعی » که جایگزین قانون اساسی است، زمینه این مسئله را فراهم کنند.
حاجی بکر الحسینی عضو عضو «اتحادیه سوسیالیست عربی» می گوید: طرح خودمختاری شامل تشکیل دولت موقت می شود که در نقش قوه مجریه عمل می کند و همینطور اختیار انتخاب یک هیات قانون گذاری را دارد. ناتوانی دولت مرکزی در برقراری امنیت نیاز به خودگردانی در مناطقی که از امنیت بیشتری برقرار است را ضروری می کند.
کردها و اعراب همچنان در مورد سرنوشت «مغمورین» که مهاجران عرب هستند نیز اختلاف نظر دارند که این موضوع احتمالا موجب تشدید تنشهای موجود در آیندهای نزدیک بین دو طرف خواهد شد؛ اگر چه اعراب میپذیرند که مغمورین از اسکان در مناطق کردنشین سود بردهاند و به طور مستمر رفتار تحقیرآمیزی با کردها داشتهاند. با این وجود اما کردهای سوریه باید بتوانند در راه دستیابی به حکومت خودگران حمایت اکثریت اعراب منطقه را کسب کنند. تا کنون سیاست راهبردی کردها بر برقراری آرامش استوار بوده تا بدین وسیله مشروعیت کسب کنند. شهروندان عرب منطقه هنوز منتظرند که ببینند که سیاستهای حکومت خودمختار وضعیتی تبعیض آمیز را به آنها تحمیل نخواهد کرد.
آندره گلیوتی روزنامهنگاری است که از زمان آغاز اعتراضات علیه دولت اسد حوادث این کشور را دنبال میکند. او تا پنج ماه پس از آغاز اعتراضات در سوریه بود. کارهای او در نشریات گستردهای از جمله اُپن دمکراسی منتشر شده است. همینطور مقالاتی از او در این زمینه در روزنامههای آلمانی و ایتالیایی منتشر شده است.
30/10/2013