رضا تقی زاده

^{تصویب قاطع طرح تحریم های تازه علیه ایران در مجلس نمایندگان آمریکا، یک روز بعد از دیدار حسن روحانی با فرماندهان ارشد سپاه پاسداران که ظاهرا تلاشی بود برای کم کردن شکاف های عمیق مابین دو جناح حکومت اسلامی تهران، دولت دوازدهم را، خواسته یا نا خواسته، در کنار نظامیان قرار میدهد.} هشدار تند دونالد ترامپ،رئیس جمهور آمریکا، مبنی بر اینکه عدم پایبندی تهران به توافق اتمی، جمهوری اسلامی را با «مشکلات بزرگ» روبرو میسازد. آقای ترامپ روز ۱۷ خرداد ماه نیز که طرح مشابه با تحریمهای روز سه شنبه مجلس نمایندگان، در مجلس سنا با ۹۷ رای موافق به تصویب رسید بیانیه دیگری علیه ایران صادر کرده بود.

^{شواهد حاکی است که دولت ترامپ در تدوین خطوط کلی مناسبات جاری و آینده آمریکا با جمهوری اسلامی به نتیجه رسیده و اجرای گام به گام سیاست تازه را از مدتی قبل آغاز کرده است.} طی بیانیه قبلی ترامپ که ساعاتی پس از حمله تروریستی داعش در مجلس و مقبره خمینی صادر شد، رییس جمهور آمریکا ضمن ابراز همدردی با قربانیان، یاد آوری کرد «دولت هایی که از تروریسم پشتیبانی میکنند قربانی شرارت های خود میشوند.» علاوه بر فعالیتهای موشکی که دلیل تصویب تحریمهای تازه آمریکا علیه ایران است، حمایت از تروریسم، صدور اسلحه، پشتیبانی از گروههای مسلح در خاورمیانه و همچنین موارد نقض حقوق بشر نیز مورد اشاره قرار گرفته اند.

^{تحریم سپاه پاسداران از جمله حساس‌ترین بخشهای مندرج در طرح تحریمهای تازه است که در شکل اندکی تغییر یافته کنونی ( علاوه شدن روسیه به آن) میباید یکبار دیگر در مجلس سنا به رای گذاشته شود.}

^{هدفهای سیاست خارجی ترامپ}

^{دولت اوباما امیدوار بود توافق اتمی با جمهوری اسلامی، به تغییر تدریجی حکومت مذهبی تهران منجر شده و حاکمیت انقلابی ایران را به یک نظام قراردادی و قانونمند تبدیل کرده و راه ورود آنرا به جامعه جهانی هموار سازد.}

^{دولت ترامپ معتقد است سیاست اوباما در قبال تهران شکست خورده و با سوء استفاده از مزیت‌های مالی ناشی از اجرای توافق اتمی رفتار‌های جمهوری اسلامی در منطقه علیه منافع آمریکا و هم پیمانان آن خشن تر از پیش شده.}

^{هدف سیاست خارجی تازه آمریکا محروم ساختن ایران از مزایای مالی برجام و در عین حفظ محدودیتهای بازدارنده علیه برنامه توسعه اتمی و متوقف ساختن برنامه توسعه موشکی جمهوری اسلامی است؛ بخش دیگری از سیاست تحمیل پیاز و چوب.}

^{در بخش نخست، دولت ترامپ با مقاومت دولتهای اروپایی مایل به توسعه تجارت با تهران روبرو است، حال آنکه هماهنگی اروپا با آمریکا در برخورد با ایران دارای اهمیت تعیین کننده و شکست و یا موفقیت سیاست تغییر یافته واشنگتن تا حدود زیادی در گروه هماهنگی با اروپا قرار دارد.}

^{برای عبور از مانع اروپا و نشان دادن حسن نیت، دولت ترامپ تاکنون دوبار تائیدیه ۹۰ روزه اجرای تعهدات مندرج در برجام را صادر کرده ولی در گزارش مرتبط با تائیدیه دوم به کنگره، وزیر خارجه آمریکا مدعی شده که «جمهوری اسلامی به روح برجام پایبند نبوده.}

^{منظور از «پایبندی به روح برجام» تغییر گام به گام رژیم اسلامی و ملایم تر شدن رفتار‌های خارجی آن در منطقه و توقف آزمایش موشکهای بالستیک است.}

^{دولت ترامپ مایل است زمینه‌ای فراهم شود که حداکثر تا مهلت تمدید ۹۰ روزه بعدی لغو تحریمها ، و یا در اولین فرصت ممکن، بتواند از صدور تائیدیه سر باز زده و با پشتیبانی اروپا وضعیت تحریمها علیه جمهوری اسلامی را ، به شرایط اول ژانویه سال ۲۰۱۲ باز گرداند.}

^{طرح تحریمهای غیر اتمی در کنگره، صدور بیانیه‌های تند علیه تهران، مطرح ساختن غیر رسمی گزینه عبور از جمهوری اسلامی، توسط رکس تیلرسن، ادامه محدودیتهای بانکی و شلیک گلوله از سوی ناو «تاندر بولیت» به آبهای اطراف یک شناور سپاه در خلیج فارس، که برخوردی متفاوت با تحمل دستگیری ناوی‌ها و قایقهای گشتی آمریکا در دولت اوباما توسط سپاه بود، نشانه جدی بودن ترامپ در اجرای سیاست تازه است.}

^{راندن دولت روحانی به دامان سپاه}

^{با داخل شدن در مذاکرات اتمی و قرار گرفتن نمایندگان سیاسی تهران در کنار نمایندگان سیاسی آمریکا و اروپا، دولت روحانی چهره‌ای متفاوت از حکومت اسلامی تهران را به جهان عرضه کرد، در حالیکه طبیعت و رفتار‌های حکومت اسلامی ایران، بر خلاف انتظار و یا تبلیغ دولت اوباما، بدون تغییر ماند.}

^{بنظر میرسد یکی از هدفهای سیاست خارجی دولت ترامپ زدودن تصویر پیشین از حکومت انقلابی ایران در افکار عمومی جهان و تبلیغ طبیعت و رفتارهای آن در مجموعه حاکمیت است، و نه منحصرا ترسیم چهره خندان ولی بدون قبول مسئولیت نمایندگان سیاست خارجی دولت.}

^{در صورت رسیدن به این منظور، همسو کردن اروپا برای آمریکا تحصیل حاصل است. همکاران ارشد ترامپ، منجمله وزیر دفاع و مشاور امنیت ملی کاخ سفید، همزبان با اسرائیل و عربستان سعودی، مکرر آنچه را که «اقدامات بی‌ثبات کننده جمهوری اسلامی در منطقه» معرفی شده مورد حمله قرار داده اند.}

^{راه رسیدن به این هدف همسو ساختن زبان دیپلماسی جمهوری اسلامی با زبان تند فرماندهان سپاه و توجیه عملکرد‌های داخلی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی توسط دولت است؛ شبیه واکنش تند سه شنبه شب عراقچی و انتقاد تند و تلافی جویانه روز چهارشنبه روحانی نسبت به تصویب تحریمهای تازه در مجلس نمایندگان آمریکا.}

^{حاکمیت جمهوری اسلامی، متفاوت با سیاست آشتی جویانه دولت روحانی، بعد از برجام فعالیتهای نظامی خود را در منطقه تشدید کرد و در بخش موشکی نیز روز یکشنبه ۲۸ خرداد سال جاری طی عملیاتی که «لیلة القدر» نامیده شد با برداشتن یک گام بلندتر از «آزمایش»‌های پیشین، ۶ فروند موشک بالستیک میان‌ برد از استان ‌های کرمانشاه و کردستان با استفاده از حریم هوایی عراق به منطقه دیرالزور در سوریه پرتاب کرد.}

^{دولت روحانی با قرار گرفتن در کنار این اقدام نه تنها وادار به توجیه آن شد که با طرح این موضوع که تصمیم به پرتاب موشکها در شورای امنیت ملی ایران گرفته شده، آنرا به عنوان رییس شورای امنیت ملی، به گونه‌ای بخود نسبت داد.}

^{در اظهار نظر بعدی نیز دایر بر اینکه موشکهای ایران را وزارت دفاع دولت تولید میکنند، روحانی فعالیتهای موشکی جمهوری اسلامی را در حوزه مسئولیت دولت برد!}

^{قرار گرفتن دولت روحانی در کنار سپاه و قبول خط مشی مورد علاقه اصولگرایان که به نوبه خود با روح و اجرای برجام مخالفند، دست دولت ترامپ را برای همسو ساختن اروپا با سیاستها تازه واشنگتن تقویت خواهد کرد.}

^{ترکیب کابینه بعدی حسن روحانی نشان خواهد داد که بعد از نشست روز دوشنبه او با فرماندهان سپاه، که ظاهرا بمنظور ایجاد جبهه واحد و پرهیز از ادامه تنشهای اخیر صورت گرفت، دولت دوازدهم تا چه اندازه از برجام و اصلاح طلبی دور و به سپاه و اصولگرایان نزدیک شده است.}

^28/7/2017