رضا تقی زاده (تحلیلگر سیاسی)

سخن گفتن ميت رامنی، نامزد جمهوری خواهان آمريکا، از «تجديد قدرت اقتصادی و بازسازی چهره مخدوش شده آمريکا» شعار های انتخاباتی او را تا حدودی شبيه به ياد آور شعار هايی ساخته است که ريگان در انتخابات ابتدای دهه ۸۰ بکار ميبرد. تاکيد ميت رامنی بر ضرورت افزايش توان و آمادگی نظامی آمريکا برای مقابله با بحرانهای جهانی به گونه ای ياد آور دوران جنگ سرد و رويارويی با اتحاد شوروی سابق است. در زمان رييس جمهوری رونالد ريگان اتحاد شوروی سقوط کرد و دوران جنگ سرد پايان يافت. اگر چه ميت رامنی برای انتخاب شدن به مقام رييس جمهوری در اکثر نظر سنجی های تازه صورت گرفته شانه به شانه باراک اوباما قرار دارد، و در پاره ای از نظر خواهی ها حتی اندکی از وی جلو تر است، با اين وجود به عنوان«چهره دوست داشتنی»، ۵۲ در صد مردم آمريکا اوباما را ميپسندند و تنها ۳۲ در صد رامنی را ترجيح ميدهند.

اولويت اقتصاد بر سياست

در شرايط دشوار اقتصادی، عامل تعيين کننده در پيروزی و شکست نامزد های انتخاباتی آمريکا معمولا سياستهای اقتصادی آنها است. در اين زمينه اطمينان خاطر رای دهندگان آمريکايی به ميت رامنی که يک سرمايه دار موفق و ثروتمند است به مراتب بيشتر از باراک اوباما است. در صد بالای بيکاری و کاهش چشمگير رشد اقتصادی امريکا و همچنين افزايش نگران کننده ميزان بدهی های دولتی طی سالهای اخير دلسردی های عميقی را در ايالات مختلف بر انگيخته است.

از اين جهت سياست و برنامه های اقتصادی، مقدم بر ميزان محبوبيت شخصی نامزد ها و سياست خارجی آنها، که بسياری از رای دهندگان آمريکايی نسبت به آن بيگانه و بی علاقه اند، در پيروزی و شکست دو نامزد موثر خواهد بود. با وجود الويت شماره يک برنامه های اقتصادی در طول فعاليتهای انتخاباتی، بعد از انجام انتخابات، مناسبات خارجی آمريکا در صدر خبر های روز قرار ميگيرند.

سياست خارجی رامنی

ميت رامنی تا کنون بيش از عرضه خطوط روشن در سياست خارجی مورد نظر خود، از سياستهای اوباما در امور خارجی انتقاد بعمل آورده و خواستار شدت عمل بيشتری شده است. از اين ديدگاه، ميتوان سياست خارجی رامنی را با سياست خارجی اوباما در يک خط قرار داد وو تنها آنرا پررنگ تر ديد. علاوه بر اظهار نظر های تبليغاتی طی مبارزات مقدماتی انتخاباتی، ميت رامنی و حزب جمهوری خواه سندی نيز انتشار داده اند با عنوان «قرن آمريکا» که در آن خطوط کلی سياست خارجی وی مورد اشاره قرار گرفته است.

در اين سند به تهديدها يی که متوجه آمريکا است اشاره شده و به علايق و منافع آمريکا در صحنه جهانی پرداخته شده است. در اين سند نسبت به رشد سريع قدرت چين و تلاش روسيه برای ايفای نقش در جهان ابراز نگرانی شده و از طبيعت اقتدار گرای حاکميت سياسی چين و سيطره حزب کمونيست در آن کشور انتقاد بعمل آمده است.

در مورد خاورميانه، با تکرار واژه «خاورميانه بزرگ» که در پايان دوره اول رييس جمهوری بوش مورد استفاده قرار گرفت و تغيير رژيمهای خودکامه منطقه را مد نظر داشت، ميت رامنی ضمن انتقاد از ديکتاتوری های اين بخش با اهميت از جهان، بر ضرورت تغيير در اين منطقه تاکيد ميکند. استفاده از واژه «چراغ خطر روشن در جهان» در تعريف وضعيت جاری خاورميانه، حاکی از تاکيد ميت رامنی بر وضعيت بحرانی منطقه است.

ايران و ملتهای وامانده

شناخته شده ترين اظهار نظر ميت رامنی در مورد ايران حمايت از «حمله نظامی برای متوقف کردن برنامه های اتمی تهران، و بروی ميز بودن همه گزينه های در مقابله با جمهوری اسلامی» است. در سند تنظيم شده سياست خارجی ميت رامنی، از کشورهايی مانند سومالی، يمن، افغانستان، پاکستان که با جنگ و فقر و بيکاری و بيماری دست در گريبان اند، به عنوان «کشور های درمانده و شکست خورده که پناه گاه تروريسم شده اند»، و از ايران، در کنار کره شمالی و ونزوئلا و کوبا، به «عنوان کشور های غير قابل پيشبينی که صلح جهان را در خطر قرار داده اند»، ياد شده است.

ميت رامنی جمهوری اسلامی در ايران را تهديد مستقيم عليه امنيت و منافع ملی و ارزشهای مورد احترام و علاقه آمريکا معرفی ميکند و مدعی است که برنامه اتمی ايران و ايجاد شبکه هايی برای سامان دادن و تدارک فعاليتهای غير قانونی توسط رهبران کنونی ايران، صلح منطقه را در خطر قرار داده است. ميت رامنی در اين سند بر انکار حقوق فردی و اجتماعی و آزادی های سياسی مردم ايران و بی اعتنايی به نياز های رفاهی آنها توسط نظام کنونی تاکيد و از آن انتقاد ميکند.

در يک جمع بندی کلی از روش و عملکرد حاکميت سياسی ايران، ميت رامنی تا حدودی در قالب رونالد ريگان در دهه هشتاد ظاهر ميشود. در آن زمان آزادی ۵۲ آمريکايی گروگان گرفته شده در تهران داغ ترين موضوع سياسی روز جهان بود. حمله نظامی نيروهای آمريکايی برای نجات گروگانها با وزيدن توفان شن در طبس شکست خورده بود. آيت الله خمينی رهبر مذهبی وقت ايران دست يافتن به يک توافق کلی با ريگان را به معامله با جيمی کارتر دمکرات ترجيح داد و آزادی گروگانها را تا روز به قدرت رسيدن ريگان معلق گذاشت.