عماد آبشناس

^{علیرغم اینکه اکثر رسانه های بین المللی تلاش دارند حضور ایالات متحده در عملیات آزاد سازی موصل را پر رنگ کنند و حضور ایران را کمرنگ کنند اما همه واقف هستند که روی زمین در عراق، بدون ایران هیچ عملیاتی روزنه پیروزی را نمی تواند به خود ببیند. چند هزار مستشار نظامی (که به زبان فارسی می شود رایزن نظامی) ایران در عراق مستقر هستند و از آموزش نیروهای نظامی گرفته تا برنامه ریزی عملیاتی وپوشش اطلاعاتی و امنیتی و… را عهده دار می باشند. بر عکس نیروهای ترکیه، ایرانی ها با تقاضا و دعوت رسمی دولت عراق در این کشور حضور دارند ودولت عراق می داند اینان تنها نیروهایی هستند که می تواند برای رهایی از داعش و دیگر گروه های تروریستی به آنها صد در صد اعتماد کند. عمده ساختار نظامی داعش توسط افسران سابق ارتش ونیروهای امنیتی عراق تشکیل شده همان هایی که هشت سال بر علیه ایران جنگیدند. طبیعتا افسران ایرانی که تجربه زیادی در رویارویی با اینان را دارند بهترین گزینه برای مقابله با آنها به حساب می آیند. بصورت تاریخی ثابت شده که هیچ ارتش منظمی توانایی مقابله با شبه نظامیان را ندارد و تنها راهکار مبارزه با گروه های شبه نظامی استفاده از بسیج مردمی می باشد. وقتی که ارتش عراق به همین دلیل در مقابل شبه نظامیان داعش در حال شکست بود این نیروهای بسیج مردمی شیعی آموزش دیده توسط ایران بودند که توانستند در مقابل داعش بایستند و امروزه نیز همین ها هستند که در همه عملیات پیشرو می باشند.}

 ^{مستشاران ایرانی طی یکی دو سال اخیر همچنین اقدام به تشکیل وآموزش بسیج مردمی دیگری به نام "الحشد الوطنی" که عمدتا از عشایر عرب سنی و دیگر نیروهای غیر شیعه تشکیل شده نموده اند تا به همراه "الحشد الشعبی" دو بازوی قدرتمند در کنار ارتش عراق باشند. عملیات "فلوجه" را می توان امتحان بزرگ نیروهای آموزش دیده توسط ایران دانست چرا که این نیروها به راحتی توانستند شهری را که ارتش آمریکا با آن همه توانمندی نتوانست اشغال کند ظرف مدت کوتاهی آزاد کنند. علیرغم مشارکت نیروهای پیشمرگه کرد در این عملیات، که اینان نیز به نوعی با ایران در ارتباط می باشند، محور اصلی عملیات موصل به دو بازوی اصلی دولت عراق یعنی "الحشد الشعبی" و "الحشد الوطنی" سپرده شده. نیروهای ارتش و پیشمرگه عهده دار آغاز عملیات و شکستن خطوط دفاعی داعش هستند اما نیروهای اصلی که روی زمین رودر روی داعش خواهند جنگید همین بازوهای بسیج مردمی دولت عراق خواهند بود که پس از شکست خطوط مقدم باید وارد شهر شوند وبه شکار داعشی ها بپردازند. به استناد منابع مطلع چند هزار نیرو درون موصل هم با بسیج مردمی عراق مرتبط هستند که در حال حاضر به عنوان نیروهای خاموش درون شهر مستقر می باشند و فقط اقدام به ارسال اطلاعات می نمایند اما بلافاصله پس از شروع عملیات داخل شهر به نیروهای اصل خواهند پیوست و از درون جبهه به نیروهای داعش حمله ور خواهند شد. در واقع قرار است همین نیروهای مردمی که از اهالی موصل می باشند به همراه همرزمان خود از "الحشد الوطنی" عهده دار پاکسازی داخل شهر گردند و "الحشد الشعبی" به سمت غرب وشمال غرب موصل حرکت کند و در آنجا ها مستقر شود تا راه را برای اجرای نقشه انتقال نیروهای داعش به سوریه ببندد.}

 ^{علیرغم اینکه اکثر نیروهای مردمی که در حال اجرای عملیات بر علیه داعش هستند نیروهای آموزش دیده ایران می باشند اما ایرانی ها برای اینکه حساسیتی ایجاد نکنند تلاش دارند در هیچ جا نامشان مطرح نشود و همه مستشاران نظامی خود را در اختیار دولت عراق قرار داده اند. همزمان تعداد زیادی مستشار نظامی آمریکایی و انگلیسی و… نیز در عراق حضور دارند که همگی در اتاق عملیات واحدی وابسته به دولت عراق عمل می کنند. نگرانی اصلی دولت عراق در حال حاضر حضور مهمان نا خوانده یعنی ارتش ترکیه می باشد که مشخص نیست با چه اهدافی وارد عراق شده. دلیل اصلی خودداری حکومت مرکزی عراق از همکاری با ترکیه اطماع تاریخی این کشور نسبت به حلب وموصل است و دولت عراق بیم دارد ورود ارتش ترکیه به خاک عراق منجر به تحقق آرزوهای نئو عثمانی حکومت ترکیه برای اشغال موصل و حلب گردد. ترک ها علاوه بر ورود نا خوانده به خاک عراق با رفتار و صحبت های خود در حال ایجاد تفرقه و حساسیت قومی و مذهبی درون عراق می باشند. منابع نظامی عراقی باور دارند ارتش ترکیه تلاش دارد زمینه فرار نیروهای داعش را فراهم کند وبا به چالش کشیدن عراقی ها اینان را وادار به درگیری کند تا بهانه ای برای درگیری مستقیم نیروهای ترکیه با عراقی ها به وجود آید، به استناد این منابع با توجه به تحریک های فزاینده احتمال زیادی وجود دارد که کنترل امور از دست حکومت مرکزی در برود و عراقی ها و با ترک ها درگیر شوند. به استناد این منابع برخی نیروهای کرد از دولت عراق درخواست کرده اند که به آنها اجازه دهد بر علیه نیروهای ترکیه وارد عملیات شوند، همین تقاضا نیز توسط برخی گروه های دیگر عراقی شیعه و سنی نیز مطرح شده اما دولت عراق با همه این تقاضاها فعلا مخالفت کرده. این منابع نظامی معتقد هستند با توجه به اینکه دولت عراق تلاش دارد همه تمرکز خود را بر آزاد سازی موصل متمرکز کند این حکومت تلاش می کند از درگیری مستقیم با ترک ها پرهیز کند اما دولت ترکیه با به چالش کشیدن دولت عراق تلاش دارد تمرکز حکومت مرکزی بغداد را بر هم بزند.}

 ^{منابع نظامی عراقی اظهار داشتند که اطلاعات موثقی در اختیار دارند عربستان سعودی و قطر تلاش دارند ترکیه را تحریک کنند تا وارد درگیری شود و بار فشار بر علیه داعش را کم کند و در جلسه اخیر وزیر امور خارجه ترکیه با وزرای امور خارجه کشورهای عرب حوزه خلیج فارس طرح هایی در این زمینه هماهنگ شد. این منابع نظامی اعتقاد دارند که تنها راه پیش روی دولت عراق در حال حاضر سرعت بخشیدن به عملیات، قطع راه ارتباطی ارتش ترکیه و داعش وقراردادن ارتش نظامی عراق در مقابل ارتش ترکیه می باشد تا کردها و بسیجی های عراقی مجبور نشوند با ترک ها درگیر شوند. بر اساس نظر این منابع همزمان دولت عراق باید از طریق مجامع بین المللی وارد عمل شود تا به ترکیه فشار آورند و این کشور را وادار کنند نیروهای خود را از عراق خارج کند اما با توجه به شرایط سردرگمی سیاسی ایالات متحده وکشورهای اوروپایی در قبال ترکیه بعید است مجامع بین المللی بتوانند چنین کاری را انجام دهند وبه این دلیل تنها امید حکومت عراق ورود ایران و روسیه به ماجرا می باشد تا این دو کشور از راه های دیپلماتیک آقای اردوغان را وادار به تغییر رویکرد خود نسبت به همسایگانش گردند و اگر وساطت ایران و روسیه نتیجه ندهد آنوقت تنها راه درگیری با نیروهای ترکیه پس از آزاد سازی موصل خواهد بود.}

^23/10/2016