ولادیمیر ساژین

 ^{گردهمایی اقتصادی با شرکت هیأت نمایندگی آلمان در تهران برگزار شد. چندی پیش در تهران، زیگمار گابریئل، وزیر اقتصاد آلمان فدرال، گردهمایی اقتصادی در تهران را افتتاح نمود که 160 تاجر آلمانی و تعداد زیادی از تاجران ایرانی در آن شرکت داشتند. وزیر، ذینفعی آلمان در احیای مناسبات با ایران را مورد تأیید قرار داد و برای سرمایه گذاری های بزرگ در رشته صنایع ایران ابراز آمادگی نمود تا تهران بتواند اصلاحات برنامه ریزی شده را پیاده کند.}

دورنمای توسعه مناسبات ایران — آلمان چگونه خواهد بود؟ ولادیمیر ساژین، خاور شناس و کارشناس سیاسی روسیه در این خصوص اظهار نظر نموده گفت: شایان ذکر است که آلمان در دهه های اخیر یکی از شرکای اصلی تجاری — اقتصادی ایران بوده است. البته، تحریم ها و بطور کلی سیاست خارجی غیر سازنده احمدی نژاد، رئیس جمهور سابق ایران، مانع از رشد مناسبات تجاری — اقتصادی ایران و آلمان شد. بسیاری از شرکت های بزرگ آلمان مانند — Daimler, Siemens- ایران را ترک کردند. اما روند صادرات — واردات به حساب شرکت های خرد و متوسط جریان داشت. در سال 2015 میلادی، گردش کالا بین آلمان و ایران حدود 2 میلیارد و 800 میلیون دلار بود. طی 6 ماه اول سال جاری، حجم صادرات آلمان به ایران 15 درصد افزایش یافت و تا پایان سال جاری ممکن است به 4 میلیارد و 500 میلیون دلار برسد.

به قول علی طیب نیا، وزیر مالی و اقتصاد ایران انتظار می رود حجم معاملات طی دو سال تا 6 میلیارد دلار افزایش یابد. تمام پیش شرط های ضروری برای واقعی شدن این پیش بینی ها وجود دارد. هم اکنون آلمان، در فهرست رتبه بندی بزرگترین صادرکنندگان کالا به ایران، پس از چین، امارات متحده عربی، کره جنوبی و ترکیه در جای پنجم قرار دارد. یک نکته جالب که گویای خودویژگی مناسبات اقتصادی ایران — آلمان است، این است که گردش کالا بین دو کشور نه بر اساس خرید نفت ایران ، آنطور که در رابطه با اکثر شرکای تجاری ایران انجام می شود، بلکه تحویل تجهیزات و فناوری عالی آلمان به ایران پایه ریزی شده و به اجرا در می آید.

این امر توازن منفی ایجادشده برای ایران را با دریافت کالاهای عالی آلمانی جبران می کند. این دو کشور در همکاری با یکدیگر ذینفع هستند. سفر زیگمار گابریئل، معاون آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و وزیر اقتصاد آلمان به تهران، تأییدی بر این مهم است. برای اولین بار طی 15 سال، اعضای کمیسیون تجارت ایران — آلمان گردهم آمدند. نشست کمیته متحده اقتصادی آلمان — ایران برگزار شد. 10 مموراندوم حسن تفاهم در عرصه های مختلف: مالی، ساخت کارخانه های مشترک، امور بانکی ، بیمه، رشد و توسعه شهری، نفت و گاز، صنایع پتروشیمی ، منابع قابل احیای انرژی، راه آهن و محیط زیست به امضا رسید. در جریان این سفر، در خصوص همکاری فنی بین Deutsche Bundesbank- بانک مرکزی آلمان و بانک مرکزی ایران به توافق رسیده شد. بطور همزمان، مموراندوم تعامل بین ساختارهای ایران و گروه SMS که به ساخت کارخانه های فولاد اشتغال دارد، شرکت صنعتی INTRA، شعبه آلمانی «میتسوبیشی» و شرکت بزرگ Keller HCW که به ساخت کارخانه های سرامیک و آجر اشتغال دارد، به امضا رسید. « سیمنز» با امضای موافقت نامه با شرکت ایرانی MAPNA Group در خصوص تحویل فناوری که توربین های گازی با کمک آن تولید می شود، به ایران برمی گردد. شرکت خودروسازی Volkswagen قصد دارد فناوری ساخت دو مدل از خودروهای خود را به ایران بدهد.

علی مجدی، سفیر ایران در آلمان، اعلام نمود که آلمان برای سرمایه گذاری قابل توجه در بخش صنایع ایران آماده می شود. سرمایه ای به مقدار 3 میلیارد یورو از طریق کنسرسیوم در ترکیب 6 بانک آلمان وارد ایران خواهد شد.

برنامه ها واقعا هم بزرگ مقیاس هستند.

زیگمار گابریئل گفت: « هدف ما حمایت از دولت کنونی ایران در انجام اصلاحات در ایران است که کشور را برای جهان شفاف تر می سازد». وزیر آلمان گفت که ایران را شریک مطمئن تجاری می داند ، زیرا به تعهدات خود عمل می کند». زیگمار گابریئل که نه فقط وزیر اقتصاد، بلکه معاون آنگلا مرکل است، در تهران مسائل سیاسی را نیز به بحث گذاشت: نقش ایران در درگیری سوریه، وضعیت حقوق بشر در ایران و موضوع اسرائیل. جالب آن است که معاون صدراعظم آلمان در آستانه سفر به تهران،در مصاحبه با مجله « اشپیگل» اعلام نمود که « اگر ایران، اسرائیل را برسمیت بشناسد، مناسبات ما بهبود خواهد یافت». وی متذکر شد که مناسبات عادی و دوستانه بین دو کشور در صورتی ممکن خواهد شد که ایران کشور اسرائیل را برسمیت بشناسد.

به عقیده زیگمار گابریئل، بررسی مسائل « مورد اختلاف بین آلمان و ایران» اهمیت زیادی دارد. در ایران واکنش نسبت به اعلامیه معاون صدر اعظم آلمان شدید بود. بهرام قاسمی نماینده رسمی وزارت امور خارجه ایران اعلام نمود: « مناسبات ایران و آلمان بر اساس احترام متقابل استوار است، از اینرو پیش کشیدن شرط های مقدماتی جایز نیست… به عقیده ما دخالت هر کشور ثالثی در مناسبات دوجانبه غیر سازنده است… دفاع از حقوق ملت فلسطین، بخش لاینفک سیاست خارجی ایران است که هرگز از آن دست نخواهد کشید». آقای قاسمی در خصوص نقض حقوق بشر در ایران متذکر شد که « ایران اجازه دخالت هیچ کشوری در امور داخلی خود را نمی دهد». بدین ترتیب بررسی مناسبات ایران — آلمان نشان می دهد که همه چیز آنطور که به نظر می رسد ، بی نقص نیست. آری، برلین سعی می کند، جایی برای خود در بازار آینده دار ایران دست و پا کند. از اینرو حمایت مالی — اقتصادی را به حسن روحانی رئیس جمهور اصلاح طلب ایران پیشنهاد می کند.

آری، تهران نیز برای دریافت سرمایه های بزرگ و فناوری عالی ذینفع است. از اینرو به اتحادیه اروپا رو می کند که نقش اصلی در آنجا به آلمان تعلق دارد. تهران از طریق آلمان است که سعی می کند موضع خود در اتحادیه اروپا را تحکیم بخشد. با وجود این، مسائل زیادی در مناسبات سیاسی دو کشور وجود دارد که می توان آن را ایدئولوژیکی نامید- نقش ایران در سوریه و خاور میانه بطور کلی، حقوق بشر، موجودیت اسرائیل — تمام این مسائل از مواضع مختلف ایدئولوژیکی در برلین و تهران مورد تفسیر قرار می گیرند. قابل درک است که در جمهوری اسلامی ایران هرگز با تفسیر مسائل بر اساس ارزش های اروپایی که برای ایدئولوژی ایران بیگانه است، موافقت نخواهند کرد. ولادیمیر ساژین کارشناس سیاسی و خاورشناس روسیه در خاتمه گفت: پراگماتیک ها در تهران و برلین حکومت می کنند که برای دستیابی به اهداف پراگماتیک- سودهای متقابل مالی — اقتصادی می توانند اختلافات ایدئولوژیکی را نادیده بگیرند.

^6/10/2016