عماد آبشناس
ورود ارتش ترکیه به بخشی از سوریه سروصدایی به مراتب فراتر از گردوغبار خود به پا کرد اما سخنان نخست وزیر ترکیه در کنار معاون اول رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر همکاری ترکیه با ایران و روسیه برای مقابله با تروریست ها ابهامات زیادی بوجود آورد. امری که تقریبا محرز است نبود هیچ مقاومت در مقابل نیروهای ترکیه بود. البته منطقی هم نبود که نیروهای داعش ریسک کنند و با ارتش ترکیه رو در رو شوند چون به هر حال تنها مسیر پشتیبانی و فرار آنها فعلا از ترکیه می گذرد و کرد ها هم بدون اجازه ایالات متحده هیچ وقت جرئت درگیر شدن با یکی از نیروهای عضو ناتو را نخواهند داشت. احتمالا آقای جو بایدن هم برای هماهنگی با ترک ها وارد آنکارا شد تا ببیند شرایط بر چه اساس است و نیروهای مورد حمایت ایالات متحده قلع و قمع نشوند.
بدیهی است که ترک ها چنین عملیاتی را بدون هماهنگی با نیروهای حاضر در صحنه مانند روسیه و ایالات متحده و ایران انجام نداده اند اما نکته ای که اینجا مطرح است چه هماهنگی ای انجام شده؟ قطعا ایالات متحده خیلی از حرکت ترکیه راضی نیست، چون به هر حال نقشه های دیگری برای منطقه دارد و بر اساس این نقشه ها نیروهای کرد می بایست کل این مسیر را پر می کردند و با ورود مستقیم ترکیه به ماجرا آمریکایی ها در شرایط سختی قرار گرفته اند.
از یک طرف همپیمانان استراتژیک زمینی آنها یعنی کرد ها مجبور به محدود شدن می باشند که بر خلاف اراده امریکا است و از سوی دیگر ارتش ترکیه که به هر حال همپیمان آنها به حساب می آید رودر روی آنها قرار گرفته. و عملا به قول ترک ها آمریکایی ها آچمز شده اند. همین چند روز پیش آمریکایی ها اقدام به تهدید ارتش سوریه و دیگران نمودند که درصورت رویارویی با کرد ها با آمریکایی ها طرف خواهند بود، اما آیا می توانند همین کار را در قبال ترک ها انجام دهند؟ گو اینکه دولت سوریه بسیار از این رفتار ترکیه ناخرسند است و به ورود هماهنگ نشده آنها به خاک سوریه اعتراض کرده اما شاهد اعتراض تندی از طرف این کشور و از طرف همپیمانان آن یعنی ایران و روسیه نبودیم.
واکنش ها عموما بسیار سطحی بود. همزمان شاهد آن بودیم که بنعلی یلدرم در حضور جو بایدن از ایران و روسیه به عنوان همپیمانان ترکیه نام برد و تمجید کرد وهمهآنهایی که به چهره بایدن نگاه می کردند متوجه نارضایتی وی از این صحبت ها بودند. این رفتار سوالی را در ذهن همه به وجود آورد که آیا ورود ترکیه به خاک سوریه در پی هماهنگی های اخیر این کشور با ایران و روسیه بوده؟
بدیهی است که ایران حد اقل همانند ترکیه تمایلی به موفق شدن نقشه های ایالات متحده در تجزیه منطقه به کانتون ها و یا بخش های فدرالی خود مختار ندارد و تلاش ایالات متحده برای راه انداختن یک کانتون کرد در شمال سوریه یکی از تهدید های مشترک برای هر سه کشور (ایران — ترکیه و سوریه می باشد) و تغییر لحن ترکیه نسبت به سوریه در چند هفته اخیر نشان از آن است که پشت پرده نوعی تفاهم میان جبهه روسیه — ایران و سوریه از یک طرف و ترکیه از طرف دیگر به وجود آمده که بر اساس مشترکات و تهدید های مشترک باهم تعامل کنند. و شاید به همین دلیل است که ترک ها اخیرا بر یکپارچگی سرزمینی سوریه بیش از پیش اصرار دارند. وقتی هواپیماهای روسیه بالاسر تانک های ترکیه پرواز می کنند و هواپیماهای ترکیه بدون مانع وارد خاک سوریه می شوند سوال ها بسیار حاد تر می شود که ماجرا چیست؟ شاید ماجرا اینکه می گویم نباشد اما به نظر می رسد ترکیه در حال پر کردن خلاء هایی در مبارزه بر علیه تروریسم در سوریه است که اگر ایران و یا روسیه می خواستند پر کنند مجبور بودند وارد درگیری مستقیم با ایالات متحده شوند.
اگر این نظریه صحت داشته باشد احتمالا نقشه ای در کار است که نقشه های قبلی ایالات متحده مبنی بر تاسیس یک کانتون کردی و کلید زدن تجزیه سوریه و در پی آن منطقه را بر هم زند و ترک ها به همراه ایرانی ها و روس ها بسیار دقیق عمل کرده اند.
26/8/2016