^{چه اتفاقی در ترکیه افتاد؟ این حادثه چه تاثیری بر مناسبات ایران و ترکیه خواهد داشت؟}

^{شب 16 جولای کودتایی برای گرفتن حکومت از دست رجب طیب اردوغان در ترکیه صورت گرفت. بعد از چند ساعت خبر خنثی شدن کودتا در همه جا پیچید. اما این حادثه 300 قربانی و 1500 مجروح به جا گذاشت. رییس جمهور ترکیه اعلام کرد که شرایط را تحت کنترل دارد. فرمانده نیروهای ارتش ترکیه نیز اعلام کرد که تمام کودتاچیان دستگیر شد اند و نزدیک به 8 هزار نفر را بازداشت کردند.}

^{چه اتفاقی در ترکیه افتاد؟ این حادثه چه تاثیری بر مناسبات ایران و ترکیه خواهد داشت؟ ولادیمیر ساژین ضمن تفسیر این حوادث می گوید: «کارشناسان سیاسی نظرات مختلفی در این باره ارایه می کنند و دلایل وقوع این کودتا را به اشکال مختلف تبیین می کنند. بعضی می گویند که این کودتا هدیه خداوند به اردوغان بود زیرا همه چیز به نفع او تمام شد. دلیل اصلی برای چنین نظری این است که ارتش از سیاست های رییس جمهور ناراضی بود. در طول تقریبا 60 سال حضور ارتش، ترکیه همیشه از سنت سکولاریسم غرب گرایانه آتاتورک پیروی کرده است. نیمه دوم قرن 20 ارتش چهار مرتبه برای مقابله با اسلام گرایی در کشور و تغییر اصول قانون اساسی که کمال آتاتورک در دوره خود بنیان گذاشته بود، قیام کرد. هر بار هم نظامیان قدرت را به سیاست مداران غیر اسلامی سپردند.»}

^{حال رییس جمهور پیروزی خود را به طور کامل جشن می گیرد و دیکتاتوری از نوع اردوغان را حاکم می کند. کارشناسان سیاسی درست می گویند که مصطفی کمال آتاتورک از رجب طیب اردوغان شکست خورده است. تا مدت ها مجسمه های او در سراسر کشور خواهند بود و مقبره اش مکانی مقدس خواهد بود، اما کشوری که ساخته از دست رفته است. رییس جمهور ترکیه برای یک چرخش جدی در سیاست داخلی آماده می شود و کمپین سرکوب و تشدید پروسه اسلام گرایی را در سیاست خارجی به راه خواهد انداخت. غرب با ایدئولوژی او به دشمن ترکیه تبدیل می شود.}

^{تنها چند ساعت بعد از سرکوب شورشیان، اردوغان در گفتگوی تلفنی با حسن روحانی رییس جمهور ایران پیشنهاد همکاری های نزدیک تر در حوزه تامین ثبات در منطقه خاورمیانه را طرح کرد.}

^{مقامات ایران نگران اوضاع کشور همسایه هستند. شب کودتا محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران با سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروهای قدس و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور درباره کودتای ترکیه گفتگو کردند و صبح 16 جولای وزیر امور خارجه جزییات آن را در جلسه غیرعلنی مجلس عنوان کرد.}

^{رهبر ایران کودتای نظامی در ترکیه را محکوم کرد. در عین حال ایران تردید دارد که اگر کودتا موفقیت آمیز بود و نظامیان طرفدار نظام سکولاریسم به قدرت می رسیدند، مناسبات تهران و انکارا چطور ادامه پیدا می کرد. به عبارتی در حال حاضر ایران به حضور اردوغان در راس قدرت بیشتر نیاز دارد تا جریانات اسلامی در سیاست های داخلی ترکیه تحکیم شوند.}

^{علی اکبر ولایتی مشاور عالی رهبر ایران در امور بین الملل نیز در تایید این سخنان گفت: «ترکیه و ایران در خط مشی مطرح شده از سوی اردوغان و احیای ارزش های اسلامی به هم نزدیک می شوند».}

^{اما ایران و ترکیه نقاط اختلاف و افتراق زیادی دارند. خط مشی اسلامی این دو کشور متفاوت است. ایران شیعی و ترکیه سنی در مقابل هم هستند. در عرصه جغرافیای سیاسی هم که نگاه کنیم، ترکیه عضو ناتو است و دکترین ناتو علیه ایران است.}

^{نباید فراموش کرد که دو — سه سال گذشته تناقض های جدی در منطقه بویژه در رابطه با سوریه وجود داشته است که مناسبات ایران و ترکیه را به شدت پیچیده کرده است. ایران در همین رابطه ابراز امیدواری کرده است که مواضع ترکیه در خصوص سوریه نرمتر شود. واضح است که ایران به روشنی از اردوغان حمایت کرده و به گام های بعدی از سوی ترکیه برای اصلاح سیاست های این کشور در قبال سوریه امید بسته است.}

^{حال بعد از سقوط کودتای نظامی در ترکیه، جایگاه اردوغان محکم تر شده و رییس جمهور سیاست های خود را در منطقه و جهان فعال می کند که همین مساله شانس تقویت مناسبات ایران و ترکیه را بالاتر می برد.}

^{با این حال نباید از نظر دور کرد که اردوغان با حل مشکلات داخی و تثبیت حکومت خود مواضع سختگیرانه تری در منطقه اتخاذ خواهد کرد. زیرا نه ایده تقویت حکومت رییس جمهور در ترکیه و نه ایده اسلامی کردن کشور به هیچ وجه در رد ایده های نئوعثمانیسم و خط مشی آتامانی در سیاست اردوغان نیست. بی شک خط مشی اردوغان در چشم انداز متوسط دلیل تقاب منافع ایران و ترکیه خواهد شد. آینده همه چیز را روشن خواهد کرد.}

^26/7/2016