امیر نیک‌زاد 

^{در آخرین روز از مهلت تعیین شده برای رسیدن به توافقی درباره چارچوب یک توافق جامع و فراگیر میان جمهوری اسلامی از یک سو و گروه ۵+۱ متشکل از آمریکا، آلمان، فرانسه، بریتانیا، روسیه و چین، چشم‌ها همه متوجه شهر لوزان در سوئیس است که این دور از مذاکرات در آن جریان دارد. معتبرترین رسانه‌های جهان نیز از این موضوع غافل نمانده و هر یک گزارش‌های خبری متعدد و تحلیل‌ها و مقاله‌هایی را درباره مذاکره اتمی با ایران منتشر کرده‌اند و هر یک برحسب تمایلات و گرایشات و برداشت‌های خود در این باره گمانه‌ها و پیش‌بینی‌هایی را مطرح کرده‌اند. شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان از قول جان کری می‌گوید که هنوز «مسائل دشواری» در جریان مذاکرات در سوئیس روی میز است.} آن طور که این شبکه می‌گوید: سه نکته مهم سرعت مذاکره را گرفته است: اول این که ایران با چه سرعتی اجازه خواهد یافت در پنج سال آخر از قرارداد ۱۵ ساله برنامه اتمی خود را بسط و گسترش دهد، سرعت لغو تحریم‌های سازمان ملل چگونه خواهد بود، و اگر ایران قرارداد را زیر پا بگذارد، تحریم‌ها دوباره برقرار خواهد شد یا خیر.

^{جمهوری اسلامی خواهان آن است که تحریم‌ها کلا لغو شوند، اما قدرت‌های غربی اصرار دارند که این تحریم‌ها تنها متوقف شوند تا در صورت لزوم بتوان بار دیگر آنها را برقرار کرد.}

^{روزنامه واشینگتن‌پست می‌گوید در نظرسنجی که در روزهای گذشته انجام داده است، ۵۹ درصد آمریکایی‌ها از توافق اتمی با ایران، برای محدود کردن برنامه‌های هسته‌ای تهران در قبال تسهیل تحریم‌ها، حمایت می‌کنند. با این همه شمار کم‌تری از شهروندان آن کشور امیدوارند که چنین توافقی موثر باشد.}

^{در همین حال روزنامه بریتانیایی گاردین در مقاله‌ای به قلم سایمون تیزدال، تحلیل‌گر این نشریه، به پیشواز توافق کشورهای عضو ۵+۱ با جمهوری اسلامی رفته و هشدار داده است که فرصت این توافق نباید از دست برود.}

^{به نوشته آقای تیزدال، تمام طرف‌های درگیر در مذاکرات اتمی که هم‌اکنون در لوزان سوئیس در جریان است به دلایل «استراتژیک، امنیتی و اخلاقی» باید ایران را به صحنه جهانی راه بدهند، چرا که فشار و تنبیه برای «این ملت مستعد که در طول تاریخ همواره متمایل به غرب بوده‌اند» زیاده از حد طول کشیده است.}

^{روزنامه نیویورک تایمز هم در گزارشی ویدئویی به احتمال عقد قرارداد و توافق‌نامه بین طرف‌های مذاکره در سوئیس پرداخته و از قول یکی از خبرنگاران خود می‌گوید که هم‌اکنون نه پای یک توافق‌نامه، بلکه سه توافق‌نامه در میان است و همین کار را بسیار مشکل‌تر می‌کند.}

^{به گفته دیوید سنگر، خبرنگار نیویورک تایمز، اولین توافق که آسان‌ترین توافق هم خواهد بود میان ایران با اعضای گروه ۵+۱ در سوئیس خواهد بود. توافق دوم توافقی است که باید میان رئیس جمهور آمریکا و اعضای کنگره این کشور برقرار شود. به گفته آقای سنگر، این توافق دوم قدری از اولی دشوارتر است.}

^{اما توافق سوم توافقی است باید میان دولت حسن روحانی و «آیت‌الله‌ها و نیروهای نظامی» جمهوری اسلامی به وجود بیاید. دیوید سنگر این توافق سوم را «توافق ناممکن» می‌خواند.}

^{خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز معتقد است که از غرائب تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران یکی هم این است که تحریم‌ها برای مردم ایران بد، ولی برای عده‌ای معدود در حکومت جمهوری اسلامی خوب و پول‌ساز بوده است. و اینجاست که کار دشوار می‌شود، چرا که برداشتن تحریم‌ها به معنای آن است که منبع سرشار درآمد این عده معدود را از آنها بگیرید.}

^{نیویورک تایمز در گزارش ویدئویی خود همچنین به پایان قرارداد با جمهوری اسلامی نیز اشاره می‌کند: آیا در پایان قراردادی که گفته می‌شود ۱۵ ساله خواهد بود،‌ جمهوری اسلامی بار دیگر فعالیت «نگران‌کننده» خود را از سر خواهد گرفت؟ به نظر می‌رسد این پرسشی است که در حال حاضر فکر بسیاری از دیپلمات‌ها و سیاست‌مداران و تحلیل‌گران را به خود مشغول کرده است.}

^{اما وب‌سایت پولیتیکو در مقاله‌ای به قلم سیمون دگلبر، دیپلمات فرانسوی و عضو سابق گروه مذاکره‌کنندگان با جمهوری اسلامی، چنین می‌گوید که هر گونه توافقی با ایران، در صورت به امضا رسیدن، چیزی نخواهد بود جز آغاز «بازی‌ای طولانی».}

^{به گفته آقای دگلبر، اجرایی کردن توافق جامع بین طرف‌های مذاکره اتمی، در صورتی که این توافق متحقق شود، اگر از خود مذاکرات دشوارتر نباشد، آسان‌تر نخواهد بود. او با این حال خوش‌بین است و می‌گوید که اگر گروه ۵+۱ مکانیسم‌های روشنی برای اجرای توافق جامع تعیین کند، این کار چندان دشواری نخواهد بود.}

^{با این حال آقای دگلبر در پایان مقاله خود نتیجه می‌گیرد که اگر ایران واقعا می‌خواهد اعتماد جامعه بین‌الملل را در درازمدت به خود جلب کند، باید هم‌اکنون دست به «انتخاب‌های دشواری» بزند.}

^{این نکته‌ای است که از تحلیل‌گران خارجی و به‌ویژه غربی بسیار شنیده می‌شود، که ایران در یکی دو دهه گذشته برای اعتمادسازی تلاش چندانی نکرده است. اما خلاف این نکته نیز، از دید تحلیل‌گران متمایل به ایران، صادق است: به عقیده آنها، غرب برای جلب اعتماد جمهوری اسلامی تلاش نکرده است.}

^1/4/2015