در ماه ژانویه سال جاری دوره ریاست روسیه در بریکس آغاز می شود. این سازمان یکی از آینده دار ترین ائتلافات است که یک سوم سطح زمین در آن قرار می گیرند و 42 درصد جمعیت جهان را در برمی گیرد. 15 درصد حجم تجارت جهانی به کشورهای بریکس تعلق دارد. ولادیمیر پوتین با تعیین اولویت های خود در دوره ریاست اظهار کرد که مسکو سعی دارد کارهای عملی را با ایده های جدید افزایش دهد. یکی از مهمترین خطوط مشی بریکس به گفته ولادیمیر پوتین تعامل با دنیای در حال توسعه اسلام است. برزیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی ظرفیت های بسیار عظیم اقتصادی و سیاسی دارند و هدفشان تغییر نظم جهانی موجود در تمام سطوح است. این تغییرات از سیستم پولی – اقتصادی آغاز شده و به مسایل امنیتی ختم می شود. هژمونی یکی از دول و شریکان آن در دنیای امروز برای کشورهای عضو بریکس معرف خطا و خطر است. و بالعکس، تعامل و همکاری سودمند و گفتگوهای سازنده با احتساب منافع همه بازیگران، روشی کاملا طبیعی و سازنده در مناسبات بین الملل است. مسکو روش هایی را پیشنهاد می کند که به هماهنگ ساختن منافع اعضای بریکس مساعدت کرده و می تواند حوزه این منافع را حتی گسترش دهد. این تصمیم، برای آینده نه چندان دور است.
کارشناسان می گویند که فرمت همکاری های بین کشورهای بریکس بدون حضور یک کشور اسلامی در آن ناقص است. به همین خاطر احتمال نامزدی کشور اندونزی به عنوان بزرگتری کشور اسلامی از نظر جمعیت در بریکس زیاد است. اندونزی یکی از کشورهان پیشرو و در حال توسعه است که آهنگ رشد اقتصادی و ظرفیت های بالایی دارد. الکساندر آبراموف استاد مدرسه عالی اقتصاد در این رابطه می گوید: «کشورهایی که به عضویت بریکس درمی آیند، امروز همه به طور فعال با کشورهای اسلامی تعامل دارند. در بین آنها می توان به مصر، ایران، ترکیه، اندونزی و تا حدی پاکستان اشاره کرد. گردش کالا با این کشورها به شدت در حال رشد است و طرح های مشترک جدیدی تدوین می شوند. به عنوان مثال، احداث کریدور حمل و نقل جنوب یکی از این طرح هاست. بریکس به عنوان یک ائتلاف می تواند مرزهای همکاری ها را وسیع تر ساخته و خطوط جدیدی برای همکاری ایجاد کند که از جمله آنها خط مشی سیاسی و پولی است. به عنوان مثال، تشکیل بانک توسعه که در آن ایران هم می تواند حضور داشته باشد.
سرگی مارکدونوف استاد گروه سیاست خارجی دانشگاه علوم انسانی روسیه معتقد است که در کشورهای بریکس عامل اسلامی هم اکنون نقش مهمی ایفا می کند. وی می گوید: «در تمام کشورها، گروه مسلمانان چندان زیاد نیستند، اما جمعیت مسلمان به خودی خود کم نیست. این مساله به ویژه در هند و بخشی از چین و روسیه مشاهده می شود. این موضوع مهم است. امروز بریکس دستخوش تغییرات شده است و تمام کشورها از هژمونی یک جانبه امریکا و دنیای تک قطبی ناراضی هستند. همکاری های چندجانبه باید جایگزین آن شوند. برای تحقق این ایده بدون همگرایی با دنیای اسلام کاری پیش نمی رود».
لازم به ذکر است که عضویت کشورهای مسلمان ترکیه، نیجریه، مصر و ایران قریب به یقین است. و این کار به ما می گوید که ائتلاف دول می تواند نظریه جدیدی برای روابط بین الملل تدوین کند. این نظریه بر مبنای توازن همکاری های غرب، شرق، جنوب و همچنین مکانیزم عادله و توزیع منصفانه سیاست جهانی تکیه دارد. در کنار آن باید ضرورت گفتگوها در سطح جهانی را نیز در نظر گرفت. زیرا بدون این گفتگوها زمینه برای اختلافات جدید حاصل می شود.
22/3/2015
