مرکز بین‌المللی پژوهش صلح و نظامی‌گری در شهر بن آلمان تازه‌ترین «فهرست جهانی نظامی شدن» (GMI) را منتشر کرده است. برای اولین بار پنج کشور اروپا در میان ده کشور بالای این فهرست قرار دارند و خاورمیانه همچنان نظامی‌ترین منطقه در جهان و اسراییل نظامی‌ترین کشور دنیاست. بر اساس «فهرست جهانی نظامی‌گری» (GMI) در سال ۲۰۱۴، اسراییل، سنگاپور، ارمنستان، سوریه، روسیه، قبرس، کره جنوبی، اردن، یونان و آذربایجان ده کشوری هستند که در بالا‌ترین رده نظامی‌گری در جهان قرار دارند. کار‌شناسان مرکز بین‌المللی پژوهش صلح و نظامی‌گری در شهر بن می‌گویند: بالا بودن درجه نظامی‌گری این ده کشور مربوط به حجم خرید تسلیحاتی آنهاست.
نظامی‌گری در خاورمیانه
یان گرهبه یکی از پژوهشگران این مرکز و تنظیم کننده فهرست تاکید می‌کند که «خاورمیانه هنوز کانون اصلی نظامی‌گری در کل جهان است».
اسراییل با حفظ رتبه اول در این فهرست، بالا‌ترین میزان نظامی‌گری در سطح دنیا را نشان می‌دهد. کشورهای عربی از جمله سوریه در رتبه چهارم، اردن در رتبه هشتم، کویت در رتبه دوازدهم و عمان با رتبه شانزدهم در فهرست نظامی‌ترین کشورهای منطقه خاورمیانه هستند.
کشورهای مهم دیگر منطقه مانند عربستان و ایران به ترتیب در رتبه ۲۰ و ۳۱ این فهرست قرار دارند.
دلایل بالا بودن درجه نظامی‌گری منطقه خاورمیانه متعدد است. یکی از این دلایل دفاع رژیم‌های مستبد از موقعیت خود در مقابل مخالفت‌های داخلی است و در بعضی موارد نیز دلیل آن تهدیدهای خارجی است.
یان گرهبه در این باره می‌نویسد: «رشد بی‌اعتمادی و کشمکش نظامی باعث نگرانی می‌شود و روند مهلک رقابت تسلیحاتی در منطقه را توسعه خواهد داد».
نظامی‌گری در اروپا
کشورهای ارمنستان و آذربایجان که در این فهرست به ترتیب رتبه سوم و دهم را به خود اختصاص داده‌اند هر دو در اروپا قرار دارند.
درجه نظامی‌گری این دو کشور در سطح بالایی است و بودجه نظامی آنها در سال گذشته نیز تا حد قابل توجهی افزایش یافت.
کنراد شهتر مدیر بخش تحقیقات مرکز بین‌المللی پژوهش صلح و نظامی‌گری در شهر بن گفت: «این وضعیت بسیار خطرناک است» و توصیه می‌کند که فهرست جهانی نظامی‌گری به عنوان یک «سامانه هشدار زود هنگام» مورد استفاده قرار بگیرد.
او می‌افزاید: «دولت‌ها و بازیگران سیاسی اکنون باید به این مسئله بپردازند و از تشدید این وضعیت اجتناب کنند».
با این حال سطح بالای نظامی‌گری در قفقاز جنوبی را باید همراه با عوامل دیگر در نظر گرفت. روسیه که در رتبه پنجم این فهرست قرار دارد از سال ۲۰۰۸ در حال اجرای یک برنامه اصلاحات نظامی است که شامل بازسازی ساختار تشکیلاتی‌اش و نوسازی سامانه‌های تسلیحاتی و بالا بردن ظرفیت صنایع تسلیحاتی خود است.
روسیه در حال حاضر به جمهوری‌های قفقاز جنوبی سلاح می‌فروشد.
طی سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ هزینه نظامی و خریدهای تسلیحاتی کشورهای اروپایی عضو ناتو بیش از ۹ میلیارد دلار کاهش یافت. با وجود این، در بعضی از کشورهای اروپایی درجه نظامی‌گری افزایش یافته است. به عنوان نمونه یونان در رتبه نهم، استونی در رتبه ۲۱، ترکیه در رتبه ۲۴، بلغارستان در رتبه ۲۷ و پرتغال در رتبه ۲۸ قرار دارند.
بر اساس فهرست جهانی نظامی‌گری (GMI)، آلمان در رتبه ۸۷ و در میانه این فهرست قرار دارد. بودجه دفاعی آلمان ۴۸ میلیارد دلار است و از نظر هزینه‌های نظامی هفتمین کشور دنیا است با این حال هزینه‌های یاد شده تنها ۱.۴ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را شامل می‌شود که رقم متعادلی است.
نظامی‌گری در آسیا
سنگاپور و کره جنوبی در آسیا با قرار گرفتن در میان ده کشور نخست این فهرست، نیز از نظامی‌ترین کشورهای دنیا محسوب می‌شوند.
سنگاپور طی سال‌های گذشته بارها بودجه نظامی خود را افزایش داده است که با صنایع تسلیحاتی قوی این کشور ارتباط دارد. هزینه‌های نظامی سنگاپور همچنین به اختلافات مرزی حل نشده مربوط است و ناشی از اهمیت مسیرهای آبی استراتژیک در منطقه و اختلاف سنگاپور با چین بر سر دسترسی به این مسیر‌ها است.
درجه بالای نظامی‌گری کره جنوبی در ارتباط با بحران دائمی با کره شمالی است.
یان گرهبه مولف فهرست در این باره می‌گوید: «باید توجه داشت که افزایش اهمیت نیروی دریایی کره جنوبی به اختلافات حل نشده با ژاپن و چین بر سر دریای زرد بر می‌گردد. به علاوه محافظت از مسیرهای دریایی بر میزان هزینه‌های نظامی کره جنوبی تاثیر دارد».
«فهرست جهانی نظامی‌گری» وزن و اهمیت عوامل نظامی کشور‌ها را در ارتباط با شرایط کلی هر کشور مورد نظر بررسی و تحلیل می‌کند.
فهرست سال ۲۰۱۴ بر اساس اطلاعات جمع آوری شده در سال ۲۰۱۳ یعنی آخرین سالی که داده‌ها قابل دسترسی هستند، تهیه شده و در برگیرنده ۱۵۲ کشور است.
«فهرست جهانی نظامی‌گری» مرکز بین‌المللی بن با حمایت وزارت همکاری‌های اقتصاد و تعاون دولت آلمان تهیه می‌شود.
11/12/2014
