دنيل کديشسون
روزنامه «لس آنجلس تايمز» مقاله ای به قلم «دنيل کديشسون» در مورد برنامه هسته ای ايران منتشر کرده که خلاصه ای از آن به شرح زير است: دور اول مذاکرات بر سر برنامه هسته ای ايران با يک دستاورد مثبت به پايان رسيد: عجالتاً جنگی آغاز نخواهد شد. چاک فريليش، همکار ما، در سرمقاله بيست و سوم ماه مه ( سوم خرداد) به درستی نوشته بود که بهترين حاصل گفت و گوها ميان ايران و قدرت های جهان، صدور مجوز غنی سازی حداقلی اورانيوم برای ايران در برابر حق بازرسی گسترده تر از تأسيسات و مراکز هسته ای اين کشور و توقف غنی سازی با درجه بالاتر خواهد بود. اما به نظر می رسد چاک فريليش در اين تحليل زياده از حد خوش باور بوده که اساساً ايران به چنين خواسته هايی از جانب غرب تن خواهد داد.
در يک دنيای آرمانی، [از ديد نويسنده] ايران به تعليق دائم غنی سازی اورانيوم و بازرسی نامحدود تمامی تأسيسات اتمی اش رضايت خواهد داد. اما در طول نه سال گذشته، اعلام آرای متعدد ايران، جنگ قدرت درون حاکميت و خودمحوری رهبران اين کشور احتمال تعليق کامل غنی سازی را بسيار ضعيف کرده است. در عين حال بايد توجه داشت که غنی سازی اورانيوم لزوماً به ساخت سلاح های هسته ای منجر نمی شود. برای اطمينان از اينکه ايران به دنبال ساخت تسليحات اتمی نيست، مذاکره کنندگان ايالات متحده می بايست اين امکان را داشته باشند که در مقابل بستن بيشتر تأسيسات خطرناک اتمی ايران و صدور مجوز بازرسی های نامحدود از باقی مانده مراکز هسته ای آن کشور، امکان نگاه داشتن تعداد خاصی از سانتريفيوژها را نيز در برابر ايران قرار دهند. در واقع برای پيشگيری از دستيابی ايران به سلاح اتمی، رسيدن به تعداد «صفر عدد سانترفيوژ» آنقدر اهميت ندارد که امکان بررسی و نظارت بر فعاليت های هسته ای اين کشور.
آن دسته از نمايندگان کنگره، مجلس قانونگذاری ايالات متحده آمريکا، که به هيچ چيز جز تعليق کامل و دائم غنی سازی اورانيوم ايران و انجام بازرسی نامحدود راضی نمی شوند، – و، به همين دليل، به دنبال تصويب قانونی هستند که ايالات متحده نيز به کمتر از اين خواسته ها رضايت ندهد، – اين واقعيت را ناديده گرفته اند که چنين رويکردی يا به ايران هسته ای ختم خواهد شد يا به يک جنگ ديگر.
امروز غنی سازی به نمادی از غرور ملی ايرانيان تبديل شده است. تمامی شخصيت های درون حاکميت از رهبرتا اعضای کابينه، تأکيد می کنند که غنی سازی اورانيوم را به طور کامل متوقف نخواهند کرد. حتی وضع تحريم ها هم که اقتصاد ايران را تحت فشار شديد قرار داده، نتوانسته باعث گردش ۱۸۰ درجه ای اين کشور شود. کوتاه آمدن بر سر سياست طولانی مدت ايران در قبال غنی سازی اورانيوم در عين حال دربرگيرنده امتياز بزرگ ديگری نيز هست که بعيد به نظر می رسد جمهوری اسلامی با آن موافقت کند: اجازه انجام بازرسی های بيشتر برای اطمينان از تعليق غنی سازی و اطمينان از عدم انجام آزمايش های موشک و مواد انفجاری، که اهميت آنها در روند ساخت بمب اتمی از اورانيوم غنی شده کمتر نيست.
ايران در غنی سازی اورانيوم به مهارت رسيده و خواسته ها ما، از جانب آمريکا بايد منطبق بر اين واقعيت طرح شوند. يه جای اينکه بر موضع خود پافشاری کنيم و ايران را واداريم که ادعای «صفر عدد سانتريفيوژ» و «تعطيلی برنامه هسته ای نظامی» را برايمان تکرار کند، (در حالی که ابزاری هم برای بررسی صحت و سقم اين مدعا نداريم،) بهتر است که به اين کشور اجازه داده شود که تعداد پنج عدد از سانتريفيوژهای خود را آشکارا فعال نگاه دارد و مجوز بازديد نامحدود بازرسان بين المللی از تأسيسات هسته ای، در هر نقطه ای از ايران، را صادر کند.
مذاکره کنندگان ايالات متحده می بايست با برخورداری از پشتيبانی هر دو حزب در کنگره تصويب قانونی را در دستور کار قرار دهند که ايران را از ساخت تسليحات هسته ای بازدارد، اما بايد خاطرنشان کرد که يک سری اصول کلی نيز بايد در چنين طرحی لحاظ شود: اول اينکه به منظور حفظ وجهه ايران بايد اجازه داد تعدادی سانتريفيوژ – در مرکزی که محل ساخت آن در عمق زمين و زير کوه نباشد، – به کار خود ادامه دهند؛ تمامی سايت های هسته ای بايد در دسترس بازرسان و متخصصان فنی بين المللی قرار گيرد؛ اورانيوم تنها تا به ميزان ۵ درصد غنی شود و موجودی اورانيوم با درجه غنی سازی بالاتر از ايران خارج شود: در عين حال تمامی سايت های نظامی مشکوک به انجام عمليات هسته ای تعطيل شوند يا بلافاصله مورد بازديد بازرسان بين المللی قرار گيرند.
بازرسان اين توانايی را دارند که به طور دقيق معين کنند که چه مقدار اورانيوم جابجا شده و، از همه مهم تر، دانشمندان ايران را زير نظر بگيرند. در اين سناريو، امکان «زيرآبی شناکردن» ساخت سلاح اتمی به طور کامل از ايران سلب خواهد شد؛ در صورتی که ايران تصميم به ساخت بمب هسته ای بگيرد ايالات متحده هم زمان کافی برای حمله به ايران را خواهد داشت. موارد متعددی در دوران جنگ سرد بوده که دمکرات ها و جمهوری خواهان آمريکا برای پيش گيری از ساخت بمب اتمی توسط کشورهای ديگر دست در دست هم فعاليت کرده اند، وضعيت امروز ايران مستلزم آن است که قانونگذاران آمريکايی باری ديگر ملت را بر سياست ارجحيت دهند.
