هانا کاویانی
ماراتن مذاکرات هسته ای که بيش از دو هفته برای دستيابی به توافق جامع و نهايی در وين در جريان بود، به نظر می رسد که به ايستگاه پايانی خود نزديک می شود. آنطور که در وين مطرح است ، دو روز پيش از پايان فاز اول توافق اوليه ژنو در روز ۲۹ تيرماه، ايران و ۵+۱ امروز با برگزاری يک کنفرانس خبری و احتمالا اعلام تمديد گفتگوها به اين ماراتن پايان می دهند. گفتگوهای شب گذشته تا پاسی از نيمه شب ادامه داشت و امروز جمعه نيز معاونان وزرای خارجه ايران و آمريکا ديداری داشتند. در اين دقايقی که صحبت می کنيم محمد جواد ظريف بايد همچنين به ديدار يوکيا آمانو مديرکل آژانس بين المللی انرژی اتمی برود تا درباره گفتگوهای موازی ای که با آژانس دارد و درباره ابعاد مختلف فنی برنامه هسته ای ايران است گفتگو کنند.
در بيش از دو هفته گذشته ما شاهد شکل گيری متن توافق جامع و نهايی بوديم. متنی که تنها حال احتياج به تصميمی سياسی دارد تا به صورت قطعی کامل شود و همه جاهای خالی آن پر شود. از همين جهت ايران و ۵+۱ به اين نتيجه رسيدند، که مسيری که تا اينجای کار طی کرده اند ارزش اين را دارد، که همچنان تا زمان پايان مهلت توافق ژنو، در روز سوم آذر ماه، تلاش کنند که آنچه که اختلافات اساسی خوانده اند را برطرف کنند.
يکی از مشکلاتی که در دو هفته اخير پيش روی مذاکره کنندگان بود، و بسيار درباره آن در ميان ناظران هم صحبت شد، اظهارنظرهای هفته گذشته رهبر ايران درباره نياز قطعی اين کشور در آينده برنامه هسته ای برای تامين سوخت نيروگاهها بود، که حتی تا شب گذشته هم محمدجواد ظريف در مصاحبه با شبکه خبری سی ان ان درباره آن توضيح می داد و می گفت که اين به معنای آن نبوده که رهبر ايران خط قرمز تعيين کند بلکه او می خواسته اعلام کند که برنامه هسته ای ايران منطقی صلح آميز دارد.
البته از سوی ديگر رويکرد وزير خارجه آمريکا هم که با سه وزير اروپايی به وين آمد و بيشتر از سايرين در اين شهر ماند تا با مقام های ايرانی گفتگو کند هم درباره رهبر ايران جالب توجه بود که رهبر ايران را خطاب قرار داد و گفت که فتوای او درباره حرام بودن سلاح های کشتار جمعی را مهم می داند، اما ۵+۱ و ايران درحال مذاکره هستند تا اين فتوا را تبديل به عمل کنند.
حال صحبت های نهايی در وين درباره شکل و شمايل ۴ ماه آينده است. اينکه ايران و ۵+۱ تحت چه شرايطی به مذاکره ادامه خواهند داد. آنچه از شب گذشته از مقام ايرانی شنيده ايم اين است که ايران می خواهد تحت همان شرايط سند اقدام مشترک مذاکره ادامه دهد اما هنوز مشخص نيست که آيا طرف مقابل می تواند به محدوديت های اين سند بسنده کند، و در مقابل ايران از مزايايی که بر طبق اين سند در اختيارش قرار گرفته که همان رفع محدود برخی از تحريم ها و پرداخت ماهانه رقمی حدود ۷۰۰ ميليون دلار است، برخوردار شود يا خير. اين موضوعيست که شايد چند ساعتی بايد برای پاسخ آن صبر کنيم.
18/7/2014