سعید سنندجی

امروز اولین روز باز شدن مدارس در ایران است، در حدود یک میلیون و دویست  هزار کودک برای اولین بار به‌ مدرسه‌ میروەند  کە بیشتر ازنیمی از این کودکان از امرۆز بە بعد باید اجبارا زبانی را یاد بگیرند کە زبان مادریشان نیست و با ان زبان هیچ شناختی ندارند. دیروز سرپرست وزارت آموزش و پروش گفت: با 12 میلیون و سیصد هزار دانش آموز و یک میلیون و سی هزار نفر مدیر و معلم به استقبال سال تحصیلی 93-92 می رویم. او همچین گفت کە آمار دانش آموزان کلاس اولی امسال با افزایش 30 هزار نفری به یک میلیون و سیصد هزار نفر رسیده است طبق جمعیت ملیتهای ساکن ایران میتوان تخمین زد  کە بیشتر از دو سوم  این دانش اموزان یک میلیون و سیصد هزار نفری کە اکنون برای اولین بار پا بە مدارس ایران میگذارند از ملیتهای غیر فارس بودە و  در میان یازدە میلیون دیگر نیز همچنین وضع بدین منوال بودە و انها مجبور شدەاند کە بە زبانی غیر از زبان مادری خود اموزش ببینند.

این اجبار در حالیست لە طبق نظریە متخصصین،  کودکان در پنجسال اول زندگیشان 80% کل معلوماتی را که در تمام طول زندگیشان باید بیآموزند، در خانوادەشان کسب میکنند.کودکانی کە  مجبور میشوند کە به زبانی غیر از زبان مادریش تحصیل کنند، در آیندە با مشکلات زیادی در زندگی روبرو خواهند بود از جملە از نظر عصب‌شناسی، زبان مادری  در مقایسه با زبان‌هایی که فرد بعداً در بزرگسالی می‌آموزد(زبان اجباری) جایگاهی متفاوت را در قشر مغز اشغال می‌کند. به طوری که دربسیاری موارد آسیب‌های مغزی هرچند محدود ممکن است سبب اختلال شدید در یکی از این دو زبان (مادری و زبان اجباری ) شوند.

این تنها گوشە کوچکی از این زیانهاست کە کودکان ملیتهای ایرانی در ایندە با ان دست و پنجە نرم خواهند کرد، حال بگذریم از اینکە این کودکان و یا جوانان ایندە بە دلالیلی چون داشتن لهجە و غیرە در بازار کار نیز مورد تبعیض قرار خواهند گرفت.

تعمیل این وضعیت در حالیست کە میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سال ۱۹۶۶در سازمان ملل متحد، به تصویب رسید. کشورهایی که این پیمان را امضا کردند رعایت حقوق مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر برایشان الزام آور بود و به ایجاد قوانین مربوط به حقوق بشر، متعهد شدند. میثاق بین المللی حقوق اقتصادی اجتماعی فرهنگی الان بیش از چهل سال است که در سازمان ملل به تصویب رسیده و اکثر قریب به اتفاق دولت‌های دنیا از جمله ایران هم عضو آن هستند. در سال ١٩٧٥این دو میثاق، میثاق حقوق مدنی سیاسی و میثاق حقوق اقتصادی اجتماعی فرهنگی، در مجلس قانونگذاری ایران نیز  به تصویب رسیدەاند. اما  با گذشت این همە سال، حکومتهای ایرانی با وجود ثروت بسیار بالای کشور نخواستەاند کە این امکان را برای دانش اموزان غیر فارس فراهم اورند کە بە زبان مادری خود تحصیل کنند.

 پرسش بسیار سادەایی کە در پایان بوجود میاید اینست کە ایا اساسا افراد ملیتهای غیر فارس در ایران  جزو شهروندان این کشور محسوب میشوند تا شامل این حقوق اولیە شوند یا اینکە این ملیتها مردمانی متفاوت با هستند  زیر استعمار حکومت و ملیت حاکم  بر ایران؟

سعید سنندجی

٣١ شهریور ١٣٩٢

22/09/2013