^{یک روز پس از رد شروط سیزده گانه عربستان سعودی و متحدانش از سوی دوحه، رئیس جمهور ایران و امیر قطر در یک گفت‌وگوی تلفنی بر افزایش روابط دو جانبه و همچنین همکاری برای «حل مشکلات جهان اسلام» تاکید کردند.}

^{به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، حسن روحانی عصر روز یکشنبه چهارم تیر در تماس تلفنی با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، «محاصره» قطر از سوی عربستان سعودی و متحدانش را غیرقابل قبول خواند.}

^{وی تاکید کرد که فضای هوایی، زمینی و دریایی ایران «همواره به روی قطر به عنوان کشور برادر و همسایه گشوده خواهد بود».}

^{آقای روحانی خواستار«حاکمیت اعتدال ، میانه‌روی و عقلانیت» در روابط میان کشورهای منطقه شد و نسبت به حل مشکلات از طریق گفت‌وگو ابراز امیدواری کرد.}

^{وی سپس گفت که «فشار، تهدید و یا تحریم راه درستی برای حل اختلافات نیست».}

^{ترکیه و ایران اخیرا خطوط ویژه دریایی و هوایی برای انتقال اقلام ضروری به قطر در نظر گرفته‌اند. همچنین به دلیل جلوگیری از پرواز هواپیماهای قطری از آسمان عربستان، امارات و بحرین، بسیاری از پروازهای این کشور از آسمان ایران انجام می‌شود.}

^{ایران در روزهای گذشته ده‌ها هزار تن مواد غذایی را با شناورو واپیما به قطر ارسال کرده است.}

^{محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، نیز نسبت به تشدید اختلافات قطر و کشورهای همسایه ابراز نگرانی کرده و گفته که جمهوری اسلامی آماده است به گفت‌وگو بین طرفین کمک کند.}

^{در همین حال سخنگوی وزارت خارجه ایران روز یکشنبه، ۲۸ خرداد، خبر داده بود که حسین جابری انصاری، معاون وزیر خارجه ایران، در سفر به دوحه پیام حسن روحانی را به امیر قطر اعلام کرده است.}

^{آقای جابری انصاری در همان روز اعلام کرده بود که ایران در موضوع قطر به دنبال «فرصت‌طلبی لحظه‌ای» نیست و «نگاه درازمدت» دارد.}

^{درهمین حال حسن روحانی در گفت‌وگوی تلفنی با امیر قطر گفت که ایران خواستار توسعه روابط و «همکاری مستمر» با دولت قطر است.}

^{براساس گزارش دفتر ریاست جمهوری ایران، امیر قطر نیز در این گفت‌وگوی تلفنی اعلام کرد که «آغوش قطر برای تعامل و همکاری باز است».}

^{شیخ تمیم بن حمد آل ثانی همچنین ضمن اعلام آمادگی برای «گسترش همه جانبه» روابط دو کشور، برای همکاری دو کشور «درجهت حل مشکلات جهان اسلام» نیز اعلام آمادگی کرد.}

^{عربستان، مصر، امارات، بحرین، یمن، مالدیو و لیبی روز دوشنبه ۱۵ خرداد، اعلام کردند که روابط دیپلماتیک خود را با قطر، به‌خاطر آنچه حمایت این کشور از «تروریسم» یا «حفاظت از امنیت ملی» خود نامیدند، قطع کرده‌اند.}

^{قطر که پایگاه ۱۱ هزار نیروی نظامی آمریکا و ائتلاف بین‌المللی است، اتهام حمایت از گروه‌های تروریستی را «بی‌پایه» توصیف می‌کند.}

^{عربستان سعودی و متحدانش با تعیین سیزده شرط برای قطر، گفته‌اند، تا زمانی که این خواسته‌ها برآورده نشود، محاصره اقتصادی و دیپلماتیک این کشور، برچیده نخواهد شد.}

^{براساس گزارش‌ها، قطع روابط با ایران، پایان حمایت از گروه‌هایی چون حزب الله لبنان و اخوان المسلمین و حماس و تعطیلی شبکه تلویزیونی الجزیره از جمله این خواسته‌ها است.}

^{قطر روز شنبه سوم تیر اولتیماتوم عربستان و متحدانش را رد کرد و شرایط ۱۳گانه را غیرمنطقی و نقض حاکمیت خویش دانست.}

^{حدود یک هفته پیش از قطع روابط این چند کشور با قطر، شیخ تمیم حمد آل ثانی، امیر قطر، در گفت‌وگویی تلفنی با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، بر «تقویت همکاری با تهران» تأکید کرده بود.}

^{این تماس تلفنی چند روز پس از جنجال‌ها دربارهٔ انتشار سخنان منسوب به شیخ تمیم بن حمد آل ثانی انجام شده بود.}

^{قطر روز چهارشنبه سوم خرداد اعلام کرده بود که خبرگزاری دولتی این کشور هک شده و اظهاراتی به نقل از امیر این کشور، در انتقاد از آمریکا و در تمجید از ایران، حزب‌الله، حماس و اخوان‌المسلمین در این خبرگزاری منتشر شده است.}

^{به رغم تکذیب حکومت قطر اما خبرگزاری‌ها و رسانه‌های عربستان و امارات متحده عربی به انتشار اظهارات منسوب به شیخ تمیم بن حمد آل ثانی پرداختند و وزارت خارجه قطر از این گفته‌ها ابراز تعجب کرد.}

^26/6/2017

^{مایک پومپئو، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سی‌آی‌ای، در مصاحبه‌ای تازه گفت که به باور او جمهوری اسلامی ایران «بزرگ‌ترین دولت حامی ترور در دنیا» است و هشدار داد که نفوذ ایران در خاورمیانه رو به گسترش است.}

^{رئیس سی‌آی‌ای روز شنبه سوم تیر مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی ام‌اس‌ان‌بی‌سی آمریکا داشت که در آن مطالبی نیز در مورد ایران بیان کرد.}

^{آقای پومپئو در این مصاحبه با اشاره به جمهوری اسلامی ایران گفت که «امروز شاهد نفوذ بسیار زیاد آن کشور هستیم، نفوذی که نسبت به شش یا هفت سال پیش بسیار فراتر رفته است.»}

^{او در ادامه گفت: «اگر به نفوذی که بر دولت بغداد دارند نگاه کنیم، به قدرت فزاینده حزب‌الله و لبنان نگاه کنیم یا به همکاری‌شان در کنار حوثی‌ها در ایران، و اگر نگاه کنیم به شیعه‌های عراقی که الان در مرز با سوریه مشغول نبردند، و به‌ویژه به نیروهای شیعه درگیر در سوریه، [شاهدیم که] ایران همه جای خاورمیانه هست.»}

^{اشاره مایک پومپئو به «شیعه‌های عراقی که الان در مرز با سوریه مشغول نبردند» به نیروهای مورد حمایت ایران موسوم به بسیج مردمی (حشد الشعبی) است که به‌ویژه در ماه‌های اخیر کوشیده‌اند مناطقی را در مرز عراق با سوریه از کنترل گروه حکومت اسلامی (داعش) خارج کنند.}

^{در دست داشتن این مناطق مرزی توسط شیعیان مورد حمایت ایران می‌تواند راه پیوستن داعشی‌های فراری از موصل و دیگر مناطق شمال عراق به نیروهای داعش در سوریه را مسدود کند و از فشار داعش بر ارتش بشار اسد در سوریه بکاهد؛ موضوعی که یحیی رحیم صفوی، مشاور عالی نظامی رهبر جمهوری اسلامی، نیز بر آن تأکید داشته است.}

^{این روند در عین حال نگرانی فزاینده اسرائیل و آمریکا را به دنبال داشته و در این رابطه روزنامه «جروزالم پست» ماه گذشته نوشت که شبه‌نظامیان نزدیک به دولت ایران روستای استراتژیک «ام جریس» در نقطه صفر مرزی جاده سوریه به موصل را تصرف کرده‌اند و «با این کار خطر اتصال حشد الشعبی» به نیروهای مورد حمایت ایران در سوریه افزایش پیدا کرده است.}

^{این نگرانی‌ها به گونه‌ای است که ییسرائل کاتز، وزیر اطلاعات اسرائیل اردیبهشت‌ماه امسال در سفر خود به آمریکا طرحی پنج ماده‌ای برای «اخراج ایران از سوریه» ارائه کرد.}

^{نیکی هیلی، نماینده ارشد ایالات متحده در سازمان ملل، نیز فروردین ماه سال جاری درخصوص سیاست‌های کشورش در منطقه گفته بود که «باید داعش را در هم کوبید و به نفوذ ایران خاتمه داد.»}

^{جمهوری اسلامی ایران همواره اسرائیل را تهدید به نابود کرده و چندی پیش علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی با اشاره به اسرائیل گفته بود که «شما ۲۵ سال آینده را نخواهید دید و ان‌شاءالله تا ۲۵ سال آینده چیزی به نام رژیم صهیونیستی وجود نخواهد داشت.»}

^25/6/2017

^{علی حاجی‌زاده،فرمانده نیروی هوا فضای سپاه، شامگاه شنبه گفته است، آمریکایی ها شاید از طریق روسیه از حمله موشکی ایران به مواضع گروه حکومت اسلامی،‌داعش، در سوریه، اطلاع پیدا کرده بودند.}

^{سپاه پاسداران روز ۲۸ خرداداعلام کرد که در واکنش به حملات به مجلس شورای اسلامی و آرامگاه آیت الله خمینی در تهران، یک مرکز«فرماندهی و پشتیبانی تروریست‌های تکفیری» در سوریه را با موشک مورد حمله قرار داده است.}

^{مقام‌های نظامی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران از «موفقیت‌آمیز» بودن حملات موشکی به استان دیرالزور سوریه سخن گفته‌اند. این در حالی است که روزنامه هاآرتص به نقل از مقام‌های نظامی اسرائیل نوشت که تنها دو موشک از هفت موشک ایران به اهداف مورد نظر اصابت کرده‌اند و این پرتاب ها را «شکست آشکار» خواند.}

^{به گزارش فارس علی حاجی‌زاده در واکنش به گزارش رسانه های اسرائیل گفته است: «همه موشک‌ها با موفقیت به هدف اصابت کرده است و ما در این خصوص فیلم‌های ضبط شده توسط هواپیماهای بدون سرنشین را نیز منتشر کردیم.»}

^{فرمانده نیروی هوا فضای سپاه اضافه کرده است: جالب است بدانید که ۴ دقیقه بعد از اصابت اولین موشک بلافاصله هواپیماهای آمریکایی بر فراز منطقه حضور پیدا کردند و این نشان می‌دهد که عملیات ما یک عملیات عریان بود.}

^{علی حاجی‌زاده همچنین تصریح کرده است: آمریکایی‌ها از طریق برخی همراهان ما مثلا شاید روس‌ها از این عملیات اطلاع پیدا کرده بودند.}

^{وی همچنین درباره گزارش رسانه های اسرائیل در خصوص اینکه برخی موشک‌های شلیک شده سپاه به اهداف نخورده و در مناطق دیگر مثل عراق اصابت کرده است، گفته است: آنچه این افراد به اصطلاح کارشناس از آن نام برده‌اند در واقع بدنه جدا شده موشک‌ها(موتور) بود که در عراق به زمین خورد.}

^{حاجی‌زاده افزود: موشک‌هایی که در این عملیات استفاده کردیم به گونه‌ای است که قبل اصابت به هدف(۱۰۰ کیلومتر مانده به هدف) قسمتی از بدنه جدا شده و سر جنگی به هدف اصابت می‌کند و عملیات طوری طراحی شده بود که این قسمت جدا شده در خاک عراق به زمین می‌خورد.}

^{سپاه پاسداران در بیانیه خود اعلام کرده بود که موشک‌های ذوالفقار را از استان‌های کردستان و کرمانشاه در غرب ایران به سوی اهداف وابسته به «گروه‌های تکفیری» در دیرالزور شلیک کرد.}

^{یک کارشناس نظامی شبکه عبری رادیوی اسرائیل روز دوشنبه ۲۹ خرداد گفت: «این اقدام ایران جدید و بی‌سابقه است و هر چند فاصله غرب ایران تا شرق سوریه، با یک موشک با برد متوسط طی شده اما اصابت موشک‌ها به هدف، مهم است و ارتقای توان عملیاتی ایران محسوب می شود.»}

^{وبسایت خبری اسرائیلی «نانا» هم نوشت:‌ «نهادهای امنیتی اسرائیل با رصد عملکرد موشک جدید به زمین ذوالفقار با برد ۷۵۰ کیلومتر، احتمال می دهند که ایران این موشک‌ها را نیز به حزب الله تحویل بدهد.»}

^{حمله موشکی سپاه پاسداران به دیرالزور که علاوه بر داخل ایران، در خارج از کشور نیز واکنش‌هایی را درپی داشت.}

^{از جمله این واکنش‌ها اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بود، که گفت: «ما اعمال و سخنان‌شان را دنبال می‌کنیم. من یک پیام برای ایران دارم:‌ اسرائیل را تهدید نکنید».}

^25/6/2017

^{دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران تاکید کردند که حمله موشکی سپاه پاسداران به مواضع داعش، با مصوبه شورای عالی امنیت ملی انجام شده و وزیر دفاع نیز گفته‌ها مبنی بر هماهنگ نبودن این حمله با این شورا و دولت را « اشتباه و شیطنت» خواند.}

^{به گزارش خبرگزاری ایسنا، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، روز جمعه دوم تیر و در راهپیمایی «روز قدس» در مصاحبه‌ای گفت که حمله موشکی سپاه پاسداران علیه گروه حکومت اسلامی (داعش) در سوریه، «با اراده» رهبر جمهوری اسلامی و مصوبه شورای عالی امنیت ملی انجام شد.}

^{وی یادآوری کرد که مصوبات شورای عالی امنیت ملی باید به تایید رهبر جمهوری اسلامی برسد.}

^{در همین حال، محمد حسین باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران نیز گفت که اجرای این عملیات «پیشنهاد سپاه و نیروهای مسلح بود و شورای عالی امنیت ملی از آن استقبال کرد».}

^{وی تاکید کرد که درباره این حمله «طبق سلسله مراتب نیروهای مسلح» و فرماندهی رهبر جمهوری اسلامی تصمیم‌گیری شده است.}

^{آقای باقری خواستار آن شد که بحث‌ها درباره این موضوع پایان یابد.}

^{حسین دهقان، وزیر دفاع ایران، نیز مطالب مطرح شده درباره «عدم هماهنگی» این حمله با دولت و شورای عالی امنیت ملی را «اشتباه و شیطنت» خواند.}

^{حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران، روز ۳۰ خرداد اعلام کرده بود که شورای عالی امنیت ملی درباره حمله موشکی علیه گروه حکومت اسلامی تصمیم‌گیری کرده است.}

^{یک روز بعد اما سپاه پاسداران در بیانیه‌ای اعلام کرد که این عملیات موشکی «در سلسله مراتب نظامی و با هماهنگی ستاد کل نیروهای مسلح و تحت امر» رهبر جمهوری اسلامی انجام شده است.}

^{محمود علوی وزیر اطلاعات نیز گفته بود که اطلاعات مربوط به مقر گروه حکومت اسلامی توسط این وزارتخانه در اختیار سپاه پاسداران قرار گرفته است.}

^{با این حال سپاه پاسداران در اطلاعیه خود اعلام کرده بود که «تمامی مراحل شناسایی و جمع‌آوری اطلاعات» توسط خود این نهاد انجام شده است.}

^{وزیر اطلاعات ایران اما روز جمعه بار دیگر تاکید کرد که «خلاف» نگفته و سخنان سابقش در این باره درست است.}

^{در واکنش به بیانیه سپاه پاسداران، همچنین حمید ابوطالبی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری در توئیتر خود نوشت که «‏در کشور هیچ تصمیم مهمی اخذ نشده، مگر آنکه در شورای عالی امنیت ملی بحث و اتخاذ شده باشد؛ از نابودی تروریست‌های منافق در عراق تا تروریست‌های داعش در سوریه».}

^{عبارت «تروریست‌های منافق» در توئیت آقای ابوطالبی می‌تواند اشاره به سازمان مجاهدین خلق باشد. اشاره تلویحی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری ایران به حمله موشکی به اردوگاه سازمان مجاهدین خلق در سال‌های گذشته در حالی است که جمهوری اسلامی تاکنون مسئولیت این حملات را نپذیرفته است.}

^{در حملات راکتی به اردوگاه لیبرتی (آزادی) در عراق طی سال‌های گذشته شماری از نیروهای سازمان مجاهدین خلق کشته شدند.}

^{‏آقای ابوطالبی همچنین نوشت: «موشک همان موشک است و هواپیما همان هواپیما. برون مرزی همان برون مرزی. حمله مقتدرانه همان حمله مقتدرانه و شورای عالی امنیت ملی همان شورای عالی. ‏رییس‌جمهور مسئول و ضامن اجرای قانون اساسی و رییس شورای عالی امنیت ملی است؛ بعد از این انتخابات باشکوه، هیمنه قانون اساسی را نشکنیم».}

^{حمله موشکی سپاه پاسداران علیه گروه حکومت اسلامی (داعش) پس از حملات روز ۱۷ خرداد به مجلس شورای اسلامی و آرامگاه آیت الله خمینی در تهران صورت گرفت. گروه حکومت اسلامی مسئولیت این حملات را که ۱۷ کشته و بیش از ۵۰ زخمی بر جای گذاشت، بر عهده گرفته است.}

^{مقام‌های نظامی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران از «موفقیت‌آمیز» بودن حملات موشکی به استان دیرالزور سوریه سخن گفته‌اند. این در حالی است که روزنامه هاآرتص به نقل از مقام‌های نظامی اسرائیل نوشت که تنها دو موشک از هفت موشک ایران به اهداف مورد نظر اصابت کرده‌اند.}

^24/6/2017

^{رهبر جمهوری اسلامی ایران که گفته‌های اخیر او در مورد «آتش‌به‌اختیار» بودنِ افرادی که «افسران جنگ نرم» نامیده می‌شوند، با واکنش‌های گسترده‌ای روبه‌رو شده، در سخنرانی مراسم عید فطر، اظهار داشت آتش به اختیار «به معنی بی‌قانونی و فحاشی نیست».}

^{در میانه خرداد ماه، آیت‌الله علی خامنه‌ای، از افرادی که از آن‌ها با عنوان «افسران جنگ نرم» نام برده می‌شود خواست، هنگام بروز «اختلال و تعطیلی» در دستگاه‌های مرکزی فکری، فرهنگی و سیاسی کشور، خود دست به کار شوند و تصمیم‌گیری و اقدام کنند. در این رابطه نیز از واژگان نظامی «آتش‌به‌اختیار» استفاده کرد. ←بیشتر بخوانید}

^{این سخنان با واکنش‌های گسترده‌ای روبه‌رو شده، و شماری از حقوقدانان هشدار دادند، پیامدهایی مانند قانون‌شکنی و زیرپا نهادن حقوق شهروندان خواهد داشت.}

^{شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، اول تیر ماه گفته بود فرمان «آتش به اختیار» آقای خامنه‌ای «شلیک به قانون» است. محسن کدیور نیز گفته است این دستور «فرماندهی‌ست که هیچ امیدی به پیشبرد برنامه و نقشه‌هایش از طریق نظم سازمانی ندارد» و در نتیجه «برای بقا با اعلام موقعیت آتش به اختیار چشم امید به آتش کور و بی‌نظم افرادش بسته است».}

^{پیش از این شماری از رسانه‌های نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی و نهادهای نظامی تحت نظر او، گفته بودند منظور آیت‌الله خامنه‌ای «توصیه به اقدامات فرهنگی است».}

^{رهبر جمهوری اسلامی، در خطبه‌های نماز عید فطر، صبح روز دوشنه پنجم تیر ماه، گفته است «آتش به اختیار به معنای کار فرهنگی خودجوش و تمیز است». او افزوده است «آتش به اختیار به معنای بی‌قانونی و طلبکار کردن مدعیان پوچ‌اندیش و مدیون کردن جریان انقلابی کشور نیست» و «نیروهای انقلابی بیش از همه باید مراقب نظم کشور و آرامش کشور، عدم سوء استفاده‌ دشمنان از وضعیت کشور و حفظ قوانین باشند».}

^{دشمن، اصطلاحی‌ست که رهبر جمهوری اسلامی به‌کرات، به‌ویژه در مورد کشورهایی مانند آمریکا، به‌کار می‌برد.}

^{این گفته‌ها در حالی‌ست که برخی مانند شیرین عبادی، بر این عقیده هستند که فرمان‌های مشابه به آن‌چه آقای خامنه‌ای در میانه خرداد ماه صادر کرده، «پیش‌تر نیز وجود داشته» و « افرادی خود را فراتر از قانون می‌دانستند و بر اساس تکلیف شرعی که برای خودشان قائل بودند عمل می‌کردند».}

^{شماری از تحلیلگران نیز می‌گویند گفته‌های رهبر جمهوری اسلامی در مورد «آتش‌به‌اختیار» بودن هوادارانش، بخشی از فشارها و حملات به حسن روحانی، در پی پیروزی او در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری است. به‌ویژه که بنا بر باور عمومی، ابراهیم رئیسی، رقیب آقای روحانی، از حمایت آیت‌الله خامنه‌ای بهره‌مند بود.}

^{محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت ایران، ۲۳ خرداد ماه تذکر داده بود که «سوء استفاده سیاسی» از این سخنان آیت‌الله خامنه‌ای، برای حمله به دولت، «ظلم بزرگ» به او خواهد بود.}

^26/6/2017