رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، در اقدامی بیسابقه با قربانیان کشتار ارامنه در زمان جنگ جهانی اول و دوران امپراتوری عثمانی ابراز همدردی کرد و ضمن غیرانسانی خواندن پیامدهای آن کشتارها به نوادگان قربانیان ادای تسلیت کرده است.آقای اردوغان این سخنان را یک روز پیش از نود و نهمین سالگرد کشتار ارامنه (۱۹۱۵) عنوان کرد که طی آن به ادعای ارمنستان، نیروهای عثمانی حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از ارامنه را کشتند و صدها هزار نفر را ناچار به ترک دیار خود کردند.
کلیک کشتارهاکه در جریان جنگ جهانی اول روی داد تحت عنوان "نسلکشی" یاد میکنند اما ترکیه این ادعا را رد میکند و هیچ گاه رسما بابت آن عذرخواهی نکرده است. موضوعی که در یک قرن گذشته همواره محل تنش و سردی روابط میان ارمنستان و ترکیه شده است.
با این حال، اظهار تاسف آقای اردوغان که در نوع خود برای نخستین بار از سوی یک رهبر سیاسی در ترکیه عنوان میشود میتواند تاثیر مثبتی بر روابط دیپلماتیک میان آنکارا و ایروان بگذارد.
آقای اردوغان روز چهارشنبه (۲۳ آوریل - سوم اردیبهشت) ضمن تسلیت گفتن به نوادگان قربانیان آن کشتارها گفت وقایع سال ۱۹۱۵ پیامدهای غیرانسانی چون آوارگی میلیونها نفر را در پی داشته است اما این موضوع نباید مانع از شکلگیری روابط حسنه میان دو کشور شود.
او در بیانیهای که به ۹ زبان هم ترجمه شده بود از مصائب کشتارها ارامنه در خلال دوران جنگ جهانی اول به عنوان "درد مشترک" میان ترکیه و ارمنستان یاد کرد.
با وجود این، وی در این بیانیه از واژه" نسلکشی" برای آن کشتارهای جمعی استفاده نکرده است.
ترکیه معتقد است که بسیاری از آن کشتارها در خلال درگیریها میان دو کشور و اقوام ترک و ارامنه روی داده و از این رو، اقوام ترک هم قربانیان زیادی در جریان آن وقایع دادهاند.
آقای اردوغان در این بیانیه گفته با وجود تلخی آن وقایع، دولت ارمنستان نباید از این موضوع به عنوان بهانهای برای خصومت با ترکیه استفاده کند و آن را به دستاویزی سیاسی برای تعارض میان دو کشور تبدیل کند.
این نخستین بار است که یک رهبر ترکیه مراتب تاسف و همدردی خود را با قربانیان کشتارهای ارامنه در جریان جنگ جهانی اول اعلام میکند.
ارمنستان هنوز به این اقدام دولت ترکیه پاسخ نداده است. این کشور خود را آماده برگزاری مراسم یکصدمین سالگرد این کشتارها میکند که قرار است سال آینده به صورت گسترده در ایروان برگزار شود.
به همین علت، مراسم نود و نهمین سالگرد این وقایع که قرار است فردا (۲۴ آوریل) در ارمنستان برگزار شود میتواند سرآغاز دور جدیدی از تنشها میان این کشور و ترکیه در یکسال آینده قلمداد شود.
تابستان سال گذشته و در جریان جلسهای که مقامهای ارمنستان به منظور تدارک مراسم یکصدمین سالگرد این وقایع برگزار کرده بودند، دادستان کل این کشور رسما کلیک خواستاربازگرداندن سرزمینهایی شد که به گفته او در جریان جنگ جهانی اول دولت عثمانی تصرف کرده است و همزمان خواستار پرداخت غرامت به بازماندگان آن کشتارها شد.
24/04/2014