وزارت خارجه آمریکا از نقش ایران در جنگ دولت عراق با نیروهای دولت اسلامی - داعش - حمایت کرده است.
در واکنش به سفر حیدر عبادی، نخست وزیر عراق به تهران، ماری هرف، از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا، گفته است که ایران میتواند با ترغیب گروههای مختلف قومی و مذهبی عراق به همکاری با هم، به این کشور در مقابله با داعش کمک کند.
خانم هرف که در یک نشست خبری شرکت داشت، در مورد ملاقات آقای عبادی با مقامات ارشد جمهوری اسلامی گفت که ایران و عراق دارای یک مرز مشترک طولانی و روابط دیرینه هستند و با توصیف این سفر به عنوان "یک دیدار عادی" گفت: "ما ایران را ترغیب کردهایم تا این پیام را به گوش دولت عراق برساند که باید به شکلی فراگیر حکومت کند و این کلید حل مشکلات است." سخنگوی وزارت خارجه آمریکا افزود: "برای چندین ماه است که ما همین را گفتهایم."
یکی از خبرنگاران با اظهار اینکه ایران ظاهرا مایل به ورود به جنگ زمینی علیه داعش بوده و "احتمالا در این جنگ شرکت هم کرده است" سئوال کرد: "آیا شما این موضوع را چیز مثبتی تلقی می کنید؟"
ماری هرف گفت که منظورش از مشارکت ایران در مبارزه با نیروهای دولت اسلامی در عراق، اعزام نیرو به این کشور نبوده است. وی افزود: "من از این تریبون گفتهام که تمامی کشورها میتوانند در این جنگ نقشی برعهده بگیرند و ایران نیز، اگر دولت عراق را تشویق به اتخاذ رویکردی فراگیر کند، اگر از نیروهای امنیتی عراق - که تنها کسانی هستند که باید در این جنگ حضور داشته باشند - حمایت کند و نه از شبهنظامیان یا کسان دیگر، این راهی است برای کمک به این ماجرا."
دولت ایران بر اهمیت کمک خود به عراق در مبارزه علیه داعش تاکید داشته است
وی در پاسخ به این سئوال که "آیا شما مشخصا درگیری نیروی قدس - واحد رزمی ایران در عراق - با داعش را قابل قبول نمیدانید؟" گفت: "ما همیشه گفتهایم که کسانی که باید در صحنه جنگ حاضر باشند، نیروهای امنیتی دولت عراق هستند و نه نیروهای شبه نظامی." سخنگوی وزارت خارجه آمریکا افزود که آقای عبادی از تنظیم و نظارت بر فعالیت شبهنظامیان عراقی سخن گفته و از چالش شبهنظامیان شیعه در برابر دولت خود به خوبی آگاه است.
در همین نشست خبری، یکی از خبرنگاران گفت که نیروهای پیشمرگ کرد هم "شبه نظامی" محسوب میشوند در حالیکه آمریکا از آنان حمایت میکند. خانم هرف گفت: "کاملا درست است اما نیروهای دولت محلی کرد و نیروهای امنیتی عراق در سطحی بیسابقه با هم همکاری دارند، در سطحی که قبلا هرگز دیده نشده بود."
به گفته برخی ناظران، داعش از مشارکت مستقیم ایران در جنگ میتوانسته برای تشدید شکاف فرقهای بهرهبرداری کند
از زمان آغاز پیشروی سریع نیروهای داعش در عراق و عقب نشینی ارتش این کشور از برابر این نیروها در تابستان امسال، لزوم حمایت بینالمللی از عراق برای مقابله موثر جهانی با این پیشروی باعث طرح موضوع همکاری ایران با جامعه بینالمللی شد. در حالیکه برخی ناظران غربی دولت تحت تسلط شیعیان به رهبری نوری المالکی، نخست وزیر سابق را به داشتن سیاست تبعیض آمیز متهم کرده و این را عامل نارضایی اقلیت عرب سنی در عراق و زمینه ساز قدرت گرفتن داعش تلقی میکردند، دولت ایران همسو با دولتهای غربی از کنارهگیری آقای مالکی و تشکیل دولت "فراگیر" به رهبری حیدر عبادی در عراق حمایت کرد.
با اینهمه، در اجلاسی که به منظور تشکیل ائتلاف بینالمللی علیه داعش با شرکت کشورهای عمده غربی و شماری از کشورهای منطقه خاورمیانه تشکیل شد، از ایران دعوتی به عمل نیامد و مقامات آمریکایی گفتند که هرگز خواستار مشارکت ایران در جنگ عراق با داعش نبودهاند.
جمهوری اسلامی همسو با غرب از تشکیل دولت فراگیر حمایت کرد
این اظهارات خشم مقامات ایران را برانگیخت و رهبر جمهوری اسلامی گفت که آمریکا تقاضا کرده بود با ایران همکاری کند اما دولت ایران این درخواست را رد کرد. در واکنش به این اظهارات، مقامات آمریکایی اظهار داشتند که خواستار همکاری همه کشورهای جهان، از جمله ایران در این مبارزه هستند اما این همکاری لزوما جنبه نظامی ندارد. ظاهرا انتظار آمریکا این بوده است که جمهوری اسلامی از نفوذ خود بر برخی گروههای شیعه در عراق برای تشویق آنها به همکاری موثرتر با سایر اقوام و مذاهب این کشور استفاده کرده و به این ترتیب، از دولت ملی فراگیر حمایت به عمل آورد. اظهارات خانم هرف به منزله تکرار این نظر است.
به گفته برخی ناظران، احتمالا ایران انتظار داشت در برابر موافقت با همکاری مستقیم با غرب علیه داعش، امتیازاتی شاید در زمینه برنامههای هستهای و ادامه زمامداری حکومت سوریه مطالبه کند. آنان افزودهاند که در حالیکه فرقهگرایی دولت به رهبری شیعیان در عراق و تمرکز قدرت در دست اقلیت علوی در سوریه مستمسک داعش در جنگ علیه این دولتها بوده، مشارکت مستقیم جمهوری اسلامی در جنگ میتواند شکاف قومی و فرقهای در عراق را تشدید کند و بهانه جدیدی را برای جذب نیرو در اختیار داعش قرار دهد.
برخی مقامات و رسانههای جمهوری اسلامی کمک و حمایت آمریکا و کشورهای غربی از عراق در مبارزه علیه دولت اسلامی را "ظاهرسازی" دانسته و با متهم کردن غرب به ایجاد داعش به دلیل مخالفت با ادامه زمامداری حکومت سوریه، گفتهاند که نیروهای عراقی بدون حمایت جمهوری اسلامی نمیتوانند در جنگ پیروز شوند.
حیدر عبادی، نخست وزیر عراق، روز گذشته برای دیداری یک روزه به تهران سفر و با مقامات ارشد ایران، از جمله آیتالله علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی و حسن روحانی، رئیس جمهوری دیدار و گفتگو کرد. به گفته خانم هرف، انتظار میرود نخست وزیر عراق به کشورهای دیگر منطقه نیز سفر کند.
22/10/2014