برخی تحلیلگران می‌گویند ترور روز جمعه محسن فخری‌زاده، دانشمند ارشد هسته‌ای ایران و دومین چهره ارشد نظامی آن کشور که در سال جاری میلادی کشته شد، ضعف تهران در محافظت از مقام‌های کلیدی و مهارت دشمنان آن در حذف آنها را نمایان کرده است.
ایران اعلام کرده است فخری‌زاده، ۵۹ ساله، در جریان یک حمله مسلحانه در روز روشن و در حالی که با خودرو به شهرستان آبسرد در حدود ۹۰ کیلومتری تهران سفر می‌کرد، کشته شد.
هنوز هیچ کس مسئولیت قتل فخری‌زاده را، که ریاست سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را بر عهده داشت، نپذیرفته است.
بر اساس یک گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، وی مدیریت یک برنامه پنهانی تسلیحاتی هسته‌ای را، که ایران آن را در دهه ۸۰ میلادی آغاز و ظاهرا در سال ۲۰۰۳ متوقف کرده بود، بر عهده داشت.
ترور فخری‌زاده حدود ۱۱ ماه پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران توسط ارتش آمریکا در نزدیکی بغداد پایتخت عراق، رخ داد. آمریکا در آن زمان کشتن سلیمانی را یک عملیات پدافندی برای محافظت از آمریکایی‌ها در خارج از کشور در برابر او عنوان کرد.
توماس جونو، استاد دانشگاه اتاوا و کارشناس امنیت خاورمیانه، در مصاحبه با بخش فارسی صدای آمریکا گفت که ترور فخری‌زاده و سلیمانی ناکامی‌های امنیتی جدی رهبری ایران را به نمایش می‌گذارد. وی افزود: «شما باید فرض کنید که هر دو آنها تحت مراقبت بسیار جدی امنیتی رژیم ایران بودند.»
فخری‌زاده پنجمین متخصص و کارشناس هسته‌ای ایران است که در یک دهه گذشته ترور می‌شود.
اریک بروئر، تحلیلگر هسته‌ای در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، به صدای آمریکا گفت که ایران کارنامه خوبی در محافظت از دانشمندان هسته‌ای اش ندارد.
او همچنین به عملیات اسرائیل برای سرقت آرشیو محرمانه هسته‌ای ایران از یک انبار در اوایل سال ۲۰۱۸ اشاره کرد و گفت مسئولان ایرانی «باید نگران مخفیانه ماندن تلاش‌های‌شان و توانایی‌شان در محافظت از این قبیل کارها باشند.»
سوزان مالونی، مدیر سیاست خارجی موسسه بروکینگر، نیز در توییتی نوشت که ترور روز جمعه موجب بروز تردیدهای بیشتری در مورد قابلیت‌های امنیتی ایران شد.
١/١٢/٢٠٢٠
