^{یکی از زندانیان مبتلا بە ویروس کرونا در زندان مرکزی سقز جانباخت. هەنگاو پیشتر گزارش دادە بود کە مسئولین زندان سقز اعزام آنها بە مراکز درمانی جلوگیری بە عمل آوردەاند.}

^{برپایە گزارش رسیدە بە سازمان حقوق بشری هەنگاو، روز شنبە ٢٤ خرداد ٩٩ (١٣ ژوئن ٢٠٢٠)، یک زندانی مبتلا بە ویروس کرونا در زندان مرکزی سقز با هویت “سید کمال حسینی” ٣٤ سالە فرزند سید جلال جانش را از دست دادە است.}

^{بە گفتە یک منبع مطلع، سید کمال اهل روستای “ضامن آباد” سقز بودە و عصر روز گذستە نیروهای آتش نشانی سقز جسد وی را در قبرستان روستای “آیچی” دفن کردەاند.}

^{هەنگاو روز گذشتە گزارش دادە بود کە، دو زندانی محبوس در زندان مرکزی سقز بە ویروس کرونا مبتلا شدە و مسئولین زندان نە اجازە مرخصی بە آنها می دهند و نە آنها را بە مراکز درمانی اعزام می کنند کە این نیز منجر بە اعتراض زندانیان شدە است.}

^{یکی دیگر از زندانیانی کە بە کرونا مبتلا شدە ”عزت رحیمی“ اهل بانە می باشد.}

^{سایه فاجعه کرونا بر سر زندانیان سیاسی در ایران}

^{پدر زینب جلالیان به شبکه حقوق بشر کردستان گفت که او در زندان قرچک ورامین به ویروس کرونا مبتلا شده است.}

^{پدر این زندانی سیاسی کرد گفت “شب سه‌شنبه ۱۳ خرداد زینب جلالیان به دلیل تنگی‌ نفس شدید به بهداری زندان منتقل شده و پس از معاینه و انجام آزمایش توسط پزشک بیماری او کووید-۱۹ تشخیص داده شده است”.}

^{زینب جلالیان، زندانی سیاسی کرد، متولد ۱۳۶۱ است و از آذر سال ۸۶ در زندان به سر می‌برد، او سنگین‌ترین حکم (حبس ابد) را در میان زندانیان سیاسی زن در ایران دارد.}

^{این زندانی سیاسی پیش از ابتلا به کرونا، از بیماری‌های دیگری هم رنج می‌برد و به همین خاطر سازمان ملل و سازمان‌های حقوق بشری بارها خواستار آزادی او شده‌اند.}

^{بنابر گزارش شبکه حقوق بشر کردستان، زینب جلالیان در تماس تلفنی خود با خانواده گفته است که همراه با چند زندانی دیگر مبتلا به ویروس کرونا در اتاقی جدا در بخش قرنطینه زندان قرچگ نگهداری می‌شود و همچنان تب شدید و تنگی نفس دارد.}

^{ترک بهداری زندان در اعتراض به نبود تدابیر پیشگیرانه}

^{خبرگزاری هرانا – با مثبت اعلام شدن آزمایش کرونای سه تن از کارمندان زندان ارومیه پزشکان، پرستاران و کارمندان بهداری این زندان از روز جمعه ۱۶ خردادماه زندان را ترک کرده و در اعتراض به نبود تدابیر پیشگیری از بیماری کرونا از آمدن سر کار خودداری کردند.}

^{به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، با مثبت اعلام شدن آزمایش کرونای سه تن از کارمندان زندان ارومیه پزشکان، پرستاران و کارمندان بهداری این زندان از روز جمعه ۱۶ خردادماه در اعتراض به نبود تدابیر پیشگیری از بیماری کرونا از آمدن سر کار خودداری کردند.}

^{یک منبع آگاه در این خصوص به هرانا گفت: “تست کرونای خاک مردان یکی از مسئولان تاسیسات زندان، یک پزشک بهداری و همچنین مسئول اندرزگاه بندهای روان درمانی زندان به نام قره باغی مثبت اعلام شده است. در اعتراض به همین روند افزایشی و نبود تدابیر درست پیشگیری از سرایت بیماری، پزشکان، پرستاران و کارمندان بهداری زندان را ترک کرده و از آمدن به سر کار ممانعت کرده‌اند”.}

^{هرانا پیشتر از عدم رعایت فاصله گذاری اجتماعی پس از بازگشت زندانیان از مرخصی در زندان ارومیه خبر داده بود.}

^{در زندان ارومیه زندانیان پس از بازگشت از مرخصی بدون طی کردن دوره قرنطینه مستقیما به بند منتقل می‌شوند. هرانا پیشتر گزارش کرده بود که در بند سلامت ۲ این زندان دستکم ۲۰ تن از زندانیان با علائمی مشابه بیماری کرونا مواجه شده‌اند. در هفته اول خردادماه نیز تنها ۸ زندانی با علائمی همچون تب شدید (دمای بدن بالای ۴۱ درجه) و تشنج از زندان ارومیه به بیمارستان خارج از زندان منتقل شدند.}

^{همچنین گفته می‌شود شمار زندانیان بیمار در این زندان که علائم ابتلا به کرونا دارند همچنان رو به افزایش است؛ هرانا پیشتر گزارش کرد که در تنها هفته اول خردادماه نزدیک به ۸۰۰ نفر به بهداری زندان ارومیه مراجعه کردند.}

^{لازم به ذکر است که در زندان ارومیه حدود ۵ هزار زندانی در بندهای مختلف دوران محکومیت خود را سپری می‌کنند. تراکم جمعیت بالا در بندهای سلامت ۱ و ۲ به حدی است که نیمی از زندانیان اصطلاحا کف خواب هستند. در این دو بعد نزدیک به هفتاد تخت قرار دارد اما تعداد زندانیان دو برابر این میزان است.}

^{کرونا در زندانی که بیشتر به شکنجه‌ گاه شباهت دارد}

^{بحران کرونا در زندان‌ها؛ ابراز نگرانی جمعی از فعالان سیاسی و مدنی نسبت به وضعیت سلامت گلرخ ایرایی}

^{خبرگزاری هرانا ـ جمعی از فعالین مدنی و سیاسی طی بیانیه‌ای با اشاره به گسترش ویروس کرونا در کشور و عدم رعایت پروتکل‌های ویژه وضعیت بحرانی کرونا در زندان قرچک ورامین، نسبت به وضعیت سلامت گلرخ ابراهیمی ایرایی در زندان و عدم اعزام او به مرخصی ابراز نگرانی کردند.}

^{در بخشی از این بیانیه آمده است: جان و سلامت گلرخ ایرایی در زندانی که بیشتر به شکنجه‌گاه شباهت دارد و اصل تفکیک جرایم و نیز اصول بهداشتی در آن رعایت نشده، مسئولان آن از درک ارزش جان، سلامت و حق آدمی تماما بی‌بهره‌اند و هم و غمی جز زجر دادن زندانی و خانواده‌هایشان ندارند، شدیدا در خطر است.}

^{به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، ۵۴ تن از کنشگران مدنی و فعالان سیاسی طی ‌بیانیه‌ای با اشاره به گسترش ویروس کرونا در کشور، نسبت به وضعیت سلامت گلرخ ابراهیمی ایرایی در زندان قرچک ورامین و عدم اعزام او به مرخصی ابراز نگرانی کردند.}

^{امضاکنندگان این بیانیه ضمن محکوم کردن حکم ناعادلانه علیه گلرخ ایرایی گفته‌اند که نگران جان گلرخ ایرایی بوده و خواستار اعزام وی به مرخصی هستند.}

^{معترض به حجاب اجباری در زندان به "کرونا" مبتلا شد}

^{بنا به گزارشها، لیلا میرغفاری، معترض به حجاب اجباری، در زندان به کرونا مبتلا شده است و همراه با ۱۸ تن از زنان در قرنطینه زندان قرچک در شرایط اسف‌باری به سر می‌برد.}

^{به گفته یک فعال مدنی، لیلا میرغفاری خود طی تماس تلفنی از آلوده شدنش به ویروس کرونا در زندان قرچک خبر داده است.}

^{احمدی راغب در یادداشت خود نوشته است که وقتی لیلا میرغفاری پیش‌تر به علت دادخواهی دست به اعتصاب غذا در زندان قرچک زد تهدید شده بود که در صورت تداوم اعتصاب غذا، او را پیش زندانیان کرونایی می‌برند تا آلوده شود.}

^{زرتشت احمدی راغب فعال مدنی و از امضا کنندگان "بیانیه ۱۴ فعال مدنی و سیاسی برای استعفای خامنه‌ای و تغییر قانون اساسی" است.}

^{سازمان ملل خواستار آزادی زندانیان سیاسی شد}

^{به گزارش خبرگزاری هرانا، کارشناسان سازمان ملل با انتشار بیانیه‌ای خواستار آزادی زندانیان عقیدتی، دارای تابعیت دوگانه و اتباع خارجی در ایران به دلیل شیوع ویروس کرونا شده‌اند.}

^{کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد تاکید کردند این زندانیان علیرغم شیوع ویروس کرونا کماکان در زندان هستند و جانشان در معرض خطر جدی قرار دارد.}

^{در این گزارش آمده است، شیوع کووید ۱۹ در ایران به حدی گسترده است که بنا به آمار رسمی مقامات وزارت بهداشت هر ده دقیقه یک نفر جان خود را بر اثر این بیماری از دست می‌دهد.}

^{این کارشناسان به تداوم حبس اکثر مدافعان حقوق بشر، فعالان محیط زیست و زندانیان با تابعیت غیر ایرانی و یا دوتابعیتی انتقاد کرده‌ و خطاب به جمهوری اسلامی گفته‌اند: “برخی از آنها به دلیل سن یا شرایط عمومی سلامتی در معرض خطر بالای ابتلا به کویید ۱۹ قرار دارند. ما از مسئولان می خواهیم که فورا آنها را آزاد کنند”.}

^{اجازه گفتن آمار را نداریم}

^{در حالیکه مسئولان قوه قضائیه جمهوری اسلامی ادعا می کنند که هیچ موردی از ابتلا به ویروس کرونا در زندان‌ها دیده نشده، یک منبع داخلی گفته‌های شاهدانی را منتشر کرده که مغایر اظهارات مسئولان است}

^{بحران کرونا؛ وضعیت مخاطره آمیز زندانیان قرچک ورامین/ مدیر بهداشت و درمان سازمان زندان‌ ها: اجازه گفتن آمار مبتلایان را نداریم}

^{خبرگزاری هرانا – علیرغم شیوع کستره ویروس کرونا در کشور، زنان محبوس در زندان قرچک ورامین در وضعیت نامناسبی نگهداری می شوند. به گفته یکی از زندانیانی که به تازگی از این زندان آزاد شده است نه تنها هیچ گونه اقلام بهداشتی از جمله ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی و شوینده به آنان داده نمی شود بلکه اقلام بهداشتی موجود در فروشگاه زندان نیز با قیمت های نجومی و چندین برابر قیمت واقعی به آنان عرضه می شود. در کنار این مشکلات که گریبانگیر زندانیان شده است طریقه نگهداری زندانیان در سلول های کوچک با تراکم زندانی بالا، کف خوابی زندانیان و استفاده صدها زندانی از یک تلفن کارتی در کنار عدم رسیدگی پزشکی احتمال بروز بیماری در بین آنان را به شدت افزایش داده است. مهرزاد تشکریان، مدیر کل بهداشت و درمان سازمان زندان‌ ها در پاسخ به این سوال که تعداد مبتلایان به کرونا در زندان‌های کشور چند نفر است، می‌گوید که اجازه گفتن تعداد مبتلایان را ندارد.}

^{به گزارش خبرگزاری هرانا به نقل از خبر آنلاین، یک زندانی زن که پیشتر به دنبال شکایت طلبکارانش به دلیل عدم پرداخت بدهی خود راهی زندان قرچک شده بود، پس از آزادی در خصوص وضعیت این زندان گفته است: “خدمات فروشگاه زندان با توجه به تعداد زندانیان محدود بوده و بعد از شیوع کرونا امکانات خاص بهداشتی در اختیار زندانیان قرار داده نشده است، ما ۱۸۶ نفر در یک بند به وسیله تخت کابین‌بندی شده بودیم، به ما حتی دستکش و ماسک هم داده نشد، حتی سربازان هم ماسک و دستکش نداشتند”.}

^{وی افزود: “تا موقعی که من در زندان بودم خبری از غربالگری نبود و حالا هم که از زندان بیرون آمده ام دوستان هم‌بندم با من تماس می‌گیرند و می‌گویند؛ امکانات بهداشتی همچنان ضعیف است. بعضی از هم‌بندی‌ هایم که با علائم تب به پرسنل مراجعه کرده‌ بودند، اما چندان اهمیتی به آن‌ها داده نشده بود، در حالیکه تلفن‌های کارتی یکی از منابع گسترش بیماری است؛ همه افراد صف می‌بندند و با یک گوشی حرف می‌زنند”.}

^{این زندانی آزاد شده با اشاره به چندبرابری قیمت مواد بهداشتی در داخل زندان و ابتلای چند زندانی به کرونا ادامه داد: “مایع دستشویی‌های ۳۰۰ گرمی به قیمت ۷۰ هزار تومان به زندانیان فروخته می‌شد. حتی مواقعی بود که برای خرید مایع دستشویی منتظر می ایستادم اما نوبت به من نمی‌رسید و بعد از آن یکی از زندانیانی که دو مایع دستشویی خریده بود به من می‌گفت که حاضر است آن را به قیمت ۱۰۰ هزار تومان بفروشد. من هم به دلیل شیوع کرونا مجبور بودم همان را بخرم. کسانی که با من تماس می‌گیرند می‌گویند در حال حاضر برای مقابله با شیوع کرونا، درهای کریدور روی زندانی‌ها بسته شده است و زندانی‌ها حق ندارند داخل کریدور رفت‌وآمد کنند.}

^{وی همچنین اعلام کرد: “زندابانها می‌گویند به تخت‌هایتان بروید و از روسری‌تان به عنوان ماسک استفاده کنید. تا جایی که من زندان بودم، هنوز کسی به کرونا مبتلا نشده بود ولی از آن زمان تاکنون چند مورد از زندانی‌ها به کرونا مبتلا شده‌اند که فکر می‌کنم آمار مبتلایان بالاتر برود”.}

^{امید مرادی، وکیل پایه یک دادگستری، که چندین موکل زندانی در زندان قرچک دارد، اظهار داشت: “در زندان زنان، مایع دست‌شویی معمولی ۳۰۰ الی ۵۰۰ گرمی که بهای آن ۱۰ تا حداکثر ۱۵ هزار تومان است، به مبلغ ۷۵ هزار تومان یعنی ۵ برابر قیمت مصوب در فروش‌گاه زندان، آن هم با منت و سختی و محدودیت به فروش می‌رسد و زندانی باید مواد اولیه بهداشتی مورد نیاز خود را به چندین برابر قیمت رسمی از فروشگاه‌ های زندان بخرد، موکلان من از کبود اقلام بهداشتی در این زندان گلایه میکنند”.}

^{وی ضمن اشاره به اینکه در پی ممنوعیت ملاقات ها زندانیان پولی برای خرید اقلام بهداشتی نداشته و سطح بهداشت زندان ها به شدت کاهش می یابد، بیان کرد: “بعضی از زندانی‌ها کف زندان می‌خوابند که این خود به تنهایی می‌تواند یکی از عوامل شیوع ویروس کرونا باشد. تعداد زندانیان در سالن‌ها و سلول‌ها زیاد است و همین باعث می‌شود اگر کسی مبتلا باشد وضعیت خطرناکی در زندان‌ها رخ دهد. حتی معتادانی که وضعیت بدی دارند از دیگر زندانیان جدا نمی‌شوند. به دلیل کمبود جا قرنطینه به صورت جدی اعمال نمی‌شود. فروشگاه‌های زندان لوازم بهداشتی محدودی را در اختیار زندانی‌ها قرار می‌دهند که شامل یک قطعه صابون و یک پودر رختشویی در ماه است که در شرایط عادی هم پاسخگوی نیازهای زندانی نیست”.}

^{امید مرادی، همچنین با بیان اینکه؛ حدود ۲ هزار نفر زندانی زن در قرچک نگه‌داری می‌شوند که امکانات ارائه شده به آن‌ها از حد معمول پایین‌تر است، ادامه داد: “مواد بهداشتی و حتی خوراکی به چندین برابر قیمت بیرون از زندان فروخته می‌شود. زندانیانی هستند که ملاقات ندارند و حالا هم که به دنبال محدود شدن ملاقات ها بسیاری از آن‌ها برای خرید موارد مورد نیازشان در مضیقه مالی هستند. بهداری داخل زندان‌ها امکانات ناچیزی دارند که در این وضعیت شیوع کرونا مساله ساز است. ماسک و دستکش در زندان‌ها چندان وجود ندارد و حتی جان زندانبان‌ها، پرسنل و سربازها هم در خطر است و حتی سربازها هم دستکش و ماسک ندارند”.}

^{وی همچنین درپایان اعلام کرد: “مواردی از ابتلای چند نفر در زندان‌های قرچک و فشافویه به کرونا گزارش شده است”.}

^{کرونا در زندان‌های رژیم؛ هشدار جامعه جهانی بهائی}

^{جامعۀ جهانی بهائی برای سلامتی بهاییانی که در زندان های جمهوری اسلامی بسر می برند، شدیدا نگران است.}

^{بنا به گزارشها، نمایندۀ ارشد جامعۀ جهانی بهائی در سازمان ملل با ابراز نگرانی شدید نسبت به سلامتی بهائیان دربند از رژیم ایران خواست تا فورا آنها را آزاد کند.}

^{وی افزود: این افراد بی‌گناهند و هرگز نباید اصلاً زندانی می‌شدند. حبس کنونی آن‌ها نه تنها ناعادلانه است بلکه جان آن‌ها را در خطر جدی قرار داده است.}

^{از زمان شیوع ویروس کرونا نهادها و شخصیت‌های بین‌المللی متفاوتی از حکومت ایران خواسته‌اند که همۀ زندانیان عقیدتی را آزاد کند تا در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا در زندان‌ها و بازداشتگاه‌ها نباشند.}

^{گزارشگر ویژۀ سازمان ملل در امور ایران و سازمان عفو بین‌الملل از جمله نهادهایی هستند که با ابراز نگرانی از شیوع احتمالی کرونا در زندان‌های ایران تقاضای یادشده را مطرح کرده‌اند.}

^{بسیاری از زندانیان سیاسی قربانی خواهند شد}

^{شیراحمد شیرانی، زندانی سیاسی تبعیدی در زندان اردبیل پیش تر در نامه‌ای سرگشاده در مورد وضعیت زندانیان سیاسی و وجود خطر جانی برای آنان باتوجه به شیوع ویروس کرونا در کشور هشدار داده بود.}

^{این زندانی سیاسی مخالفت با اعطای مرخصی به زندانیان سیاسی را یک تصمیم فراقانونی توصیف کرده است که جان زندانیان و جامعه را در معرض خطر قرار خواهد داد.}

^{آقای شیرانی در بخشی از این نامه نوشته است: “تاکید می‌نمایم که اگر مسئولان عالی قضایی و امنیتی کشور اقدامی عاجل و فوری در جهت حفظ سلامت و جان زندانیان سیاسی و تسهیل شرایط اعطای مرخصی به آنان و مخصوصا زندانیان سیاسی حبس سنگین که تاکنون هرگز در طول مدت زندانشان به مرخصی نرفته‌اند، تدبیری اتخاذ نکنند بدون شک بسیاری از این زندانیان در نهایت مظلومیت و پیش چشم جهانیان قربانی خواهند شد و آن وقت تاریخ درباره عمدی بودن این فاجعه قضاوت خواهد کرد”.}

^{پاسخ دادستان دژخیم به خانواده‌ زندانیان}

^{دادستان خامنه ای در اردبیل در واکنش به درخواست آزادی زندانیان بویژه زندانیان سیاسی به دلیل شیوع کرونا در زندانها حتی نفس کشیدن را نیز بر آنان حرام دانست.}

^{عبدالله طباطبایی حین بازدید از زندان مرکزی اردبیل به زندانیان سیاسی تبعیدی این زندان گفت: نفس کشیدن زندانیان امنیتی و سیاسی نیز حرام است چه برسد به مرخصی آنها...}

^{این در حالیست که ویروس کرونا در زندان مرکزی اردبیل شیوع پیدا کرده و تاکنون تعداد زیادی از زندانیان این زندان به این بیماری مبتلا شده‌اند.}

^{به گفته شاهدان، تعدادی از زندانیان سیاسی تبعیدی بلوچ و اهوازی در این زندان محبوس بوده و در معرض بیماری کرونا قرار دارند.}