محمدباقر نوبخت تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی را "بیرحمانه" و عامل بروز مشکلات گوناگون در صادرات نفت عنوان کرد. او میگوید بر اثر تحریمها صادرات نفت کاهش یافته و انتقال و بازگشت پول آن به سختی انجام میشود.
معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه، اعمال مجدد تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی را "ناعادلانه و بیرحمانه" خواند و در عین حال ادعا کرد که مشکلات ناشی از تحریم با مدیریت صحیح قابل رفع است و میتوان از این "گردنه سخت" با موفقیت عبور کرد.
محمدباقر نوبخت شامگاه پنجشنبه ۲۷ دیماه در جلسه ستاد اقتصاد مقاومتی ویژه جنوب استان کرمان گفت: «تحریمها باعث ایجاد مشکلات زیادی در زمینه صادرات نفت شده است به گونهای که علاوه بر کاهش میزان فروش نفت، ارز حاصل از فروش نفت هم قابل انتقال به داخل کشور نیست یا این کار به سختی قابل انجام است.»
رئیس جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ هشتم ماه مه فرمان اجرایی خروج ایالات متحده از توافق هستهای با ایران و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را امضا کرد. در پی این اقدام وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که تحریمهای لغو یا تعلیق شده این کشور علیه جمهوری اسلامی، در دو دوره ۹۰ و ۱۸۰ روزه دوباره اعمال خواهد شد.
دور دوم این تحریمها که از چهارم ماه نوامبر به اجرا درآمد به طور عمده صادرات نفت و گاز، مبادلات مالی بینالمللی، بیمه و حمل و نقل دریایی ایران را هدف قرار داده است.
به گزارش خبرگزاری مهر معاون حسن روحانی با اشاره به این تحریمها گفت: «این در حالیست که برای صادرات نفت نیاز به استفاده از کشتی داریم؛ در صورت پیدا کردن کشتی هم باید آن را بیمه کنیم که با توجه به تحریمها مشکلات عدیدهای ایجاد میشود.»
کاهش فروش نفت پیش از آغاز تحریم
نوبخت چندی پیش اذعان کرده بود صادرات نفت ایران که در نیمه نخست سال گذشته میلادی به طور میانگین به ماهی دو و نیم میلیون بشکه میرسید در ماه سپتامبر که هنوز تحریمها اعمال نشده بود به روزی یک میلیون و ۱۱۸ بشکه کاهش یافته است.
او گفته بود ایران برای شرایط پس از بازگشت دور دوم تحریمها سه سناریو بر مبنای صادرات روزانه یک میلیون و ۷۰۰ هزار، یک و نیم میلیون و یک میلیون بشکه نفت در نظر گرفته و برای آن برنامهریزی کرده است.
دولت حسن روحانی در لایحه بودجه سال ۹۸ میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی در سال آینده را روزی یک میلیون و ۵۴۴ هزار بشکه پیشبینی کرده است. بسیاری از ناظران این میزان صادرات را بسیار خوشبینانه ارزیابی میکنند.
مطابق گزارشها جمهوری اسلامی علاوه بر مشکلاتی مانند بیمه و حمل و نقل صادرات نفتی خود که نوبخت هم به آن اشاره کرده، مجبور است برای حفظ مشتریان قدیمی و جلب خریداران جدید محصولات خود را با تخفیفهای قابل توجهی به مشتریان عرضه کند.
معضل یافتن مشتریان جدید
رئیس سازمان برنامه و بودجه در سخنرانی پنجشبه شب خود با اشاره به معضلات فروش نفت گفت: «شرایط به گونهای است که دشمن افرادی که با ما مذاکره میکنند را تهدید کرده و تمام تلاش خود را برای انصراف آنها به کار میگیرد.»
ایالات متحده هشت کشور از خریداران اصلی نفت و گاز ایران را، به شرط کاهش محسوس واردات و برای حداکثر شش ماه از شمول تحریمها معاف کرده است.
رویترز به نقل از کارشناسان بازار انرژی احتمال میدهد این معافیت برای کشورهایی نظیر هند، چین، کره جنوبی، ژاپن و ترکیه چند ماه دیگر تمدید شود. گفته میشود انگیزه این اقدام از سویی تامین منافع کشورهایی است که در همراهی با واشنگتن خرید نفت از ایران را کاهش دادهاند، از سوی دیگر مقابله با کاهش عرضه و افزایش قیمت نفت است.
با توجه به کاهش خرید نفت و گاز ایران توسط مشتریان اصلی و دشواری یافتن بازارهای جدید، گمان میرود که میزان صادرات نفت خام ایران در سال آینده در محدوده روزی یک بشکه در نوسان باشد. در این صورت و اگر بهای نفت افزایش قابل توجهی پیدا نکند درآمد نفتی مورد انتظار در بودجه سال ۹۸ متحقق نمیشود.
افتخار به وابستگی مردم به یارانه
با این همه وضعیت معیشتی نامناسب مردم بخش وسیعی از ایران حکایت از آن دارد که همه نابسامانیها و معضلات را نمیتوان به پای تحریمهای آمریکا نوشت.
رئیس سازمان برنامه و بودجه میگوید با مشاهده وضعیت مردم در جنوب استان کرمان متوجه شده که "درآمد برخی خانوادههای این منطقه وابسته به یارانه هاست".
به گزارش خبرگزاری مهر، محمد باقر نوبخت نقش "سوءمدیریت" در وضعیت مردم جنوب کرمان را انکار کرده و گفته است: «به پرداخت یارانهها افتخار میکنم.»
معاون رئیس جمهوری درحالی از وابستگی زندگی بخشی از مردم استان کرمان به یارانه سخن گفته و آن را افتخارآمیز خوانده که چهار هزار نفر در روستای رودبار جنوب که در جنوب شرقی این استان واقع است هنوز یارانه نمیگیرند. نوبخت وعده داده که دستور پرداخت یارانه این افراد به زودی صادر میشود.
پیشبینی ادامه رکود و افزایش تورم در ایران
گرچه رئیس سازمان برنامه و بودجه مشکلات کنونی اقتصادی جمهوری اسلامی را "قابل رفع" عنوان کرده، کارشناسان سازمان ملل متحد چشمانداز وضعیت اقتصادی ایران در سال جاری میلادی را تاریکتر از سال گذشته ارزیابی میکنند.
کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) در تازهترین گزارش خود درباره "دورنما و وضعیت اقتصادی جهان" اعلام کرده که رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۸ منفی یک درصد بوده و در سال آینده به نزدیک دو و نیم درصد منفی خواهد رسید.
خبرگزاری تسنیم، جمعه ۲۸ دیماه به نقل از این گزارش نوشت میزان تورم در ایران که در سال ۲۰۱۷ اندکی بیش از ۱۰ درصد بود در سال گذشته به نزدیک ۲۹ درصد رسید و با ادامه این روند در سال جاری میلادی حدود ۳۵ درصد خواهد بود.
18/1/2019