نیروهای هوایی، دریایی و زمینی چهار امیرنشین خلیج فارس همراه با اردن و مصر که آمریکا اتحاد راهبردی آنها در خاورمیانه در برابر ایران را پیشنهاد کرده، از روز شنبه، ۱۲ آبانماه، رزمایشی دو هفتهای در خاک مصر برگزار میکنند.
نظامیان مراکش و لبنان نیز در این رزمایش به عنوان ناظر حضور خواهند داشت.
خبرگزاری آسوشیتدپرس این مانور را نخستین نشانه از تلاش در راه عملی کردن پیشنهاد آمریکا در ایجاد «ناتوی عربی» دانسته است.
بیانیه ارتش مصر در جزئیات این رزمایش که با نام «سپر عربی» در غرب این کشور برگزار می شود، اشاره دارد که عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت و بحرین در کنار اردن و مصر شریک این رزمایش هستند.
مصر در سال های گذشته مانورهای دوجانبه با شماری از این کشورها داشته اما این نخستین بار است که رزمایش دسته جمعی آنها برگزار می شود.
این رزمایش کمتر از یک ماه بعد از دیدار مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، با همتایان او از شش امیرنشین خلیج فارس، مصر و اردن آغاز می شود.
آقای پمپئو در آن نشست به وزیران خارجه کشورهای یاد شده گفت که تشکیل «اتحاد راهبردی خاورمیانه» از ارتش کشورهای سنی، مقابله ای موثر در برابر «خطرات ایران شیعی» خواهد بود.
وزارت خارجه آمریکا در پی آن نشست در آمریکا گفته بود که «توقف فعالیتهای شرورانه ایران در منطقه» یک ضرورت است که همه این کشورها در مورد آن اتفاق نظر دارند.
رویترز در زمان دیدار مایک پومپئو با همتایان عربی یاد شده نوشته بود که بار اصلی این ائتلاف بر دوش عربستان و امارات است که با دولت دونالد ترامپ در رویارویی با ایران همکاری نزدیک دارند.
با وجود این، قطر و عمان، که مناسبات نزدیکی با ایران دارند، در مانور مشترک در مصر حضور ندارند.
قطر که در سال های گذشته دستخوش بحران مناسبات با عربستان و سایر متحدین سعودی بوده، نسبت به کارایی «ناتوی عربی» ابراز تردید کرده است.
سلطاننشین عمان نیز که در حدود ۴۰ سال موجودیت جمهوری اسلامی ایران مناسبات نزدیکی با تهران و نیز با همه کشورهای عربی همسایه داشته، ظاهرا در صدد حفظ نقش خود به عنوان میانجی در بحران های منطقه ای و بین المللی مرتبط با ایران است و تا حال، تمایلی به حضور در «ناتوی عربی» نشان نداده است.
عربستان سال گذشته، از تشکیل «اتحاد نظامی اسلامی برای مقابله با ترور» خبر داد و وزیران دفاع ۴۰ کشور را به نشستی در ریاض دعوت کرد؛ اما به نوشته آسوشیتدپرس، از آن زمان، کار بیشتری برای عملی کردن این اتحاد انجام نشده است.
قرارداد فروش ۱۱۰ میلیارد دلار اسلحه آمریکایی به عربستان، که دونالد ترامپ در یک ماه گذشته بارها به آن اشاره کرده و خواهان حفظ آن، با وجود قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در ترکیه شده، ماحصل سفر رئیس جمهوری آمریکا به عربستان در پی ارائه پیشنهاد سعودی برای تحکیم پیمان امنیتی با آمریکا بود.
از زمان ریاست جمهوری عبدالفتاح السیسی، که ژنرال و فرمانده ارتش مصر بود، این کشور در چهار سال گذشته به یکی از بزرگ ترین خریداران ادوات جنگی مبدل شده و معاملات کلان تسلیحاتی با روسیه، فرانسه و آلمان امضا کرده، اما به دلیل وضعیت نابسامان اقتصادی، برای تامین پول بسیاری از این معاملات، نیازمند پول دولت های ثروتمند خلیج فارس بوده است.
آسوشیتدپرس نیز روز پنجشنبه تایید کرد که مصر به یاری مالی عربستان و امارات به سختی وابسته شده است؛ امری که به نوشته این خبرگزاری، ممکن است در تصمیمش در خصوص تشکیل شراکت نظامی با امیرنشین ها اثرگذار بوده است.
مصر با وجود مناسبات نزدیک با عربستان و این واقعیت که ظاهرا بخشی از ائتلاف سعودی مورد حمایت آمریکا در رویارویی چهار سال گذشته با نیروهای جنگجوی یمنی همسو با ایران بوده، نقش عملی در این ائتلاف نداشته و تلاش کرده بود از عملیات واقعی جنگی خودداری کند تا به ویژه، دوستی و مناسبات نزدیک با روسیه را هم حفظ کند.
ایران ماه گذشته در واکنش به گزارش های تشکیل «ناتوی عربی» گفته بود که آمریکا و متحدینش به بحران و تنش در منطقه دامن می زنند.
2/11/2018