^{جمهوری اسلامی که با پاسپورت دوم برای شهروندان خود مخالف است، به برخی مقامات پاسپورت کشور آفریقایی کومور می دهد.}

^{خبرگزاری رویتر از لغو پاسپورت هائی خبر می دهد که جمعی از مدیران شرکت ها و مقامات ایرانی از کشور کوچک کومور در شرق آفریقا خریداری کرده بودند.}

^{به گزارش این خبرگزاری، دولت کومور در ژانویه گذشته بی سر و صدا تعدادی از پاسپورتهای این کشور را که در سالهای اخیر توسط خارجیها خریداری شده بود، لغو کرد و بدون این که جزئیاتی برای دلایل این تصمیم ارائه دهد فقط گفت صدور این پاسپورتها نادرست بوده است.}

^{اما خبرگزاری رویترز می گوید به لیست محرمانه ای از افرادی دسترسی پیدا کرده است که نشان می دهد از مجموع ۱۵۵ پاسپورت لغو شده، بیش از یکصد فقره آن متعلق به ایرانیان بوده است.}

^{از بین کسانی که ایرانی بودند و این پاسپورت ها را داشتند، در گزارش رویترز به «مجتبی عرب محقی» اشاره شده است که در سال ۸۸ مدیربازرگانی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی بود.}

^{کومور در زمان احمدی نژاد رابطه نزدیکی با ایران برقرار کرد.}

^{محمد صادق کاوه دیگر ایرانی دارای پاسپورت کومور است که شرکت خدمات دریایی و بندری کاوه را مدیریت می کند و پیشتر رسانه های ایرانی از جمله سایت مشرق، او را همه کاره بندر شهید رجایی معرفی کرده بودند.}

^{در گزارش رویترز از «حسین مختاری زنجانی» وکیل و یکی از شخصیت‌های پرنفوذ حوزه انرژی ایران به عنوان یکی دیگر از کسانی که اسم او در لیست پاسپورت های کومور بوده، نام برده شده است.}

^{پاسپورتهای لغو شده ایرانیان، از جمله متعلق به روسای شرکتهای نفت و گاز، شرکتهای ارزی و فلزهای قیمتی و نیز ر وسای شرکتهای حمل و نقل دریایی بوده است که هدف تحریم های بین المللی قرار گرفته اند.}

^{برخی از این افراد بیش از یک پاسپورت کوموری خریداری کرده بودند.}

^{دیپلماتها و منابع امنیتی کومور و غرب نگرانند که برخی از ایرانیانی که از این پاسپورتها ابتیاع کرده اند، از آنها برای حمایت از منافع خود و علیه تحریمهای بین المللی که تجارت برای آنها را بسیار مشکل کرده است استفاده کنند.}

^{پاسپورتهای کومور نیاز به ویزا برای سفر به بخشهایی از خاورمیانه و آسیای شرق دور ندارد و به ایرانیان اجازه می دهد در بانکهای خارجی حساب باز کنند و شرکتهای خود را در خارج از ایران ثبت نمایند.}

^{دولت ایران به طور رسمی به شهروندانش اجازه داشتن پاسپورت دوم نمی دهد ولی منابع آشنا با خریداری پاسپورت دوم ایرانیان می گوید، وزارت اطلاعات ایران به برخی از شخصیتهای تجاری برای خرید پاسپورت دوم چراغ سبز داده است تا سفر آنها به خارج از ایران و انجام معاملات تجاری برایشان ساده تر شود.}

^{دولت ایران و سفارت آن کشور در لندن به درخواست خبرگزاری رویترز برای اظهار نظر جواب نداده اند.}

30/6/2018