خبرگزاری آسوشیتدپرس روز دوشنبه ۲۲ دی مقالهای داشت با عنوان «ایران به عنوان همپیمان عراق در نبرد علیه ستیزهجویان، از آمریکا پیشی گرفته است.» ترجمه این مقاله را با هم میخوانیم:
از نگاه بسیاری از عراقیها، بهترین کشور متحد آنان علیه گروه «حکومت اسلامی»، ایالات متحده و کارزار حملات هوایی ائتلاف علیه این شبهنظامیان نیست، بلکه ایران است که به خاطر متوقف کردن پیشروی این افراطگرایان به سمت بغداد حسن شهرت یافته است. ایران شیعی غیرعرب عملاً وظیفه دفاعی عراق در برابر این گروه افراطگرای سنیمذهب را برعهده گرفته و نیاز دولت عراق برای دریافت کمک عملی فوری را اجابت میکند. روزانه دو سه هواپیمای نظامی ایران در فرودگاه بغداد فرود میآید که حامل سلاح و مهمات است. قدرتمندترین نیروی نظامی ایران و شناختهشدهترین فرمانده آن – سپاه قدس و فرمانده آن قاسم سلیمانی – نیروهای عراقی را سازماندهی میکنند و عملا تبدیل به رهبران شبهنظامیان شیعه عراق شدهاند که ستون اصلی این نبرد محسوب میشوند.
ایران دست به حملات هوایی در عراق زده است تا از این طریق به شبهنظامیان کمک کند که افراطگرایان را از استانهای همجوار با مرز ایران به عقب برانند. نتیجه این شده که نفوذ تهران در عراق که از زمان خروج نیروهای آمریکا در اواخر سال ۲۰۱۱ زیاد شده بود، باز هم بیشتر بشود و به سطح بیسابقهای برسد.
حملات هوایی ائتلاف به رهبری ایالات متحده به عقبنشینی این شبهنظامیان در بخشهایی از شمال عراق و از جمله شکستن محاصره یک شهرک شیعهنشین کمک کرده است. اما بسیاری از عراقیها فکر میکنند که آمریکاییها بیشتر میخواهند به کردها کمک کنند.
این حملات هوایی در ماه اوت به نیروهای کرد کمک کرد تا تهدیدات افراطگرایان علیه اربیل، مرکز اقلیم خودمختار کردستان را متوقف کنند. اما بسیاری از عراقیها حتی این کار سترگ را نیز نتیجه تلاش ایران برای رساندن بهموقع تسلیحات به کردها میدانند. نابسامانی ارتش عراق در مواجهه با حمله رعدآسای افراگرایان که تابستان امسال در بسیاری از مناطق شمالی و غربی این کشور رخ داد، فرصت مداخله را برای ایران فراهم آورد.
موج شیعیان داوطلبی که برای پر کردن این خلا به نبرد پیوستند، موقعیت شیعیان شبهنظامی را که متحد ایران هستند، تقویت میکند. یکی از مقامات دولت عراق میگوید که این شبهنظامیان در دستگاههای امنیتی عراق کم و بیش مقاماتی گرفتهاند و به این ترتیب گروه حکومت اسلامی «بهترین هدیه» را به ایران داده است.
به گفته او، ایران در طول سال گذشته تسلیحات و ساز و برگ جنگی به ارزش حدود ۱۰ میلیارد دلار به عراق فروخته است. بیشتر این تسلیحات نیز به کار جنگهای شهری میآید، مانند سلاحهای تهاجمی، تیربارهای سنگین و خمپارهانداز.
ورود روزانه هواپیماهای ایرانی حامل تسلیحات و ادوات جنگی به فرودگاه بغداد را پیش از این یکی از فرماندهان سابق شبهنظامیان شیعی به نام جمال جعفر در کنفرانسی خبری تایید کرده بود. جمال جعفر که به نام مستعار ابوالمهدی المهندس معروف است دومین فرمانده نهاد تازهای است که دولت برای سازماندهی داوطلبان شیعی تاسیس کرده است.
برخی از سنیها آشکارا نگران این وضعیت هستند. یکی از نمایندگان مجلس عراق به نام محمد الکربولی میگوید، آمریکا باید برای کاهش نفوذ ایران در عراق کمکهای خود را به دولت این کشور علیه افراطگرایان افزایش دهد. او میگوید که «اکنون ایران بر عراق مسلط است.» درباره نیات واشینگتن نیز به همان اندازهی نفوذ فزاینده ایران در عراق بدگمانی دیرپایی وجود دارد، بهویژه در میان شبهنظامیان شیعی.
هادی الامیری، یکی از سیاستمداران برجسته شیعی نزدیک به ایران و فرمانده نیروی قدرتمند بدر، اخیرا در یک مصاحبه تلویزیونی شکایت کرده که عراق دههها قربانی سیاستهای «اشتباه» ایالات متحده در خاورمیانه بوده است. او این اتهام را مطرح کرد که پیش از این افراطگرایان سنیمذهب در منطقه از حمایتهای ایالات متحده برخوردار بودند. وی اظهار داشت: «ما میترسیم که هدف ائتلاف به رهبری آمریکا حفظ موجودیت داعش باشد نه نابودی آن.»
خالد العبیدی، وزیر دفاع سنیمذهب عراق هفته گذشته در جریان سفر به تهران گفت که کمک ایران در مقابله با داعش، «ضرورتی راهبردی» برای عراق است.
استوارت جونز، سفیر آمریکا در عراق، نیز در گفتوگو با آسوشیتدپرس تصدیق کرد که ایران در نبرد با گروه «حکومت اسلامی» نقش مهمی ایفا میکند. او خاطرنشان ساخت که هیچ ارتباطی میان عملیاتهای ایران و ایالات متحده وجود ندارد.
او در این مصاحبه که ماه گذشته انجام شد، اظهار داشت: «بیاییم واقعگرا باشیم. ایران همسایه مهم عراق است. دو کشور با هم همکاری دارند. ایرانی ها با نیروهای امنیتی عراق گفتوگو میکنند و ما هم با نیروهای امنیتی عراق گفتوگو میکنیم. بنابراین ما برای پرهیز از خطرات مقابله با داعش به آنها وابسته هستیم.»
ژنرال مارتین دمپسی، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده، گفته است که آمریکا از طریق رهبران عراق در جریان فعالیتهای ایران علیه گروه «حکومت اسلامی» قرار دارد و واشینگتن با دقت این فرایند را رصد میکند.
او سپس اظهار داشت که اگر دو کشور از نظر سیاسی و اقتصادی به هم نزدیکتر بشوند، مادامی که دولت عراق همچنان متعهد باشد که همه گروههای مختلف کشور را دربر بگیرد، من فکر میکنم که نفوذ ایران مثبت خواهد بود.
اما علی خدری که در سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ از مقامات ارشد آمریکا در عراق محسوب میشد، هشدار داده که نفوذ ایران میتواند از نظر استراتژیک «فاجعهآمیز» باشد. خدری که در اعتراض به ناتوانی آمریکا در زمینه قطع نفوذ ایران در عراق استعفا داده است، گفت: «این مسئله تسلط ایران را بر داعش و عراق بیشتر میکند.» دایره نفوذ ایران تا لبنان و سوریه که در همسایگی عراق قرار دارد گسترش مییابد.
ایران در سوریه از حکومت بشار اسد در برابر اپوزیسیون اکثریت و سنیمذهب حمایت میکند. لبنان نیز مقر حزبالله است که قدرتمندترین گروه در این کشور و نیز نماینده مهم ایران محسوب میشود. همچنین شورشیان حوثی که در ماههای اخیر بخشهایی از یمن را تصرف کردهاند، نگرانیها درباره نفوذ ایران در آنجا را افزایش دادهاند.
نشانههای بسیاری دال بر نفوذ ایران در عراق وجود دارد. نخست وزیر، رئیس مجلس سنیمذهب و دیگر سیاستمداران ارشد از تهران بازدید کردهاند. اغلب سیاستمداران ارشد سنیمذهب عراق از انتقاد علنی از ایران و بدگویی از سیاستمداران شیعه به بهانه نزدیکی آنها به تهران دست برداشتهاند.
در بیلبوردهای اطراف بغداد اعلامیههای مرگ شبهنظامیانی که در جنگ کشته شدهاند همراه با تصاویری از آیتالله روحالله خمینی و جانشین او، آیتالله علی خامنهای نصب شده است. ماه گذشته شمار بیسابقهای از ایرانیان که حدود چهار میلیون نفر تخمین زده شده است، به منظور زیارت حرم امام سوم شیعیان در شهر کربلا از مرز عراق عبور کردند. ایرانیان از پرداخت هزینههای روادید نیز مستثنی شدهاند.
دو کشور همکاریهای نظامی خود را بی سر و صدا پیش میبرند. ایران بعضی اوقات مرگ یکی از افسران ارشد خود در جنگ عراق را به اطلاع عمومی میرساند یا از نقش خود به عنوان «مشاور نظامی» در عراق سخن میگوید.
رسانههای دولتی عراق هم نمیگویند که ایران در این کشور دخالت نظامی دارد. اما در عوض، آنها حملات هوایی ائتلاف به رهبری آمریکا یا ورود مشاوران آمریکایی را به اطلاع عموم میرسانند.
قاسم سلیمانی بیشتر هفت ماه گذشته را برای فرماندهی شبهنظامیان و همکاریهای تاکتیکی با نیروهای حکومتی در جبهههای عراق گذرانده است. این فرمانده ۵۸ ساله که عربی را هم به خوبی صحبت میکند طبق شنیدهها توسط آیتالله خامنهای به عنوان «شهید زنده» نامیده میشود. یکی از شبهنظامیان ارشد شیعی عراق که اخیرا با او ملاقات داشته است میگوید که تحت تاثیر پرهیزگاری و شجاعت او قرار گرفته است.
او میگوید که این فرمانده ایرانی را در حومه غربی عراق در موقعیت یک حمله دیده که با توپچی یک تانک آمریکایی متعلق به ارتش عراق درباره مختصات محل به فارسی صحبت میکرد. این شبهنظامی گفت که توپچی یکی از اعضای سپاه پاسداران بود.
13/1/2015