آمریکا از بیحاصل بودن سفر بازرسان آژانس اتمی به ایران ابراز سرخوردگی کرده و فرانسه آن را " فرصت از دست رفته" ایران در اثبات حسننیت دانسته است. روسیه اما نسبت به نتیجهگیری شتابزده از این شکست هشدار میدهد.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه، ممانعت ایران از دسترسی بازرسان آژانس انرژی اتمی به سایت پارچین را به شدت محکوم کرده است. رومن نادال که در کنفرانسی مطبوعاتی سخن میگفت، تاکید کرد که این عدم همکاری به موازات اعلام مقامات ایرانی در مورد "دستاوردهای هستهای بزرگ"، معنایی دیگر مییابد.
این ظن وجود دارد که درسایت پارچین، آزمایشهایی برای ساخت کلاهکهای هستهای انجام شده باشند. گفته میشود در این سایت انفجارهای پرقدرتی صورت گرفتهاند که میتوانند با تلاش احتمالی ایران برای دستیابی به فناوری ساخت سلاح اتمی در ارتباط باشند.
نادال افزود که با در نظر گرفتن چنین نکاتی، دشوار میتوان پذیرفت که ایران قصد مذاکره سازنده با قدرتهای جهانی در مورد طرحهای هستهای خود را دارد.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه یادآور شد که عدم همکاری ایران با بازرسان سازمان ملل برای دسترسی آزاد به سایتهای اتمی خود "فرصت از دست رفته" دیگری برای تهران است که میتوانست طی آن حسن نیت خود را به جامعه جهانی نشان دهد.
جی کارنی، سخنگوی دفتر ریاست جمهوری آمریکا نیز در واکنش به سفر دو روزه بازرسان آژانس اتمی به تهران گفت: « از شکست ایران در دستیابی به توافق با آژانس متاسفیم.»
وی افزود که بیحاصل بودن این سفر نشاندهنده عدم پایبندی ایران به الزامات بینالمللی است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی، سفر دو روزه هیات بلند پایه و پنج نفره این نهاد به تهران را بی نتیجه دانسته است. یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس پس از پایان این سفر اعلام کرد که ایران به هیات اعزامی اجازه بازدید از منطقه نظامی پارچین در شرق تهران را نداده است. او گفت: « تاسف برانگیز است که ایران درخواست ما در دیدار اول و دوم برای بازدید از پارچین را نپذیرفت.»
آژانس یاد شده اعلام کرد که متنی را برای "آسانکردن شفافسازی برنامههستهای ایران" تهیه کرده بود و کوشید که بر سر این متن با مقامات ایرانی به توافق برسد اما تلاشهایش بینتیجه ماند.
هشدار روسیه و توصیه چین
دولت چین در این میان از ایران خواسته با بازرسان اتمی سازمان ملل همکاری کند. مقامات چینی از بیپاسخ گذاشتن درخواست این بازرسان برای کسب اطلاع هرچه بیشتر از سایتهای حساس ایران انتقاد کردهاند.
هونگ لای، سخنگوی وزارت خارجه چین روز پنجشنبه (۲۳ فوریه/۴ اسفند) در نشست خبری هفتگی خود گفت که ایران باید برای اثبات این ادعا که در پی مقاصد صلحآمیز در انرژی هستهای است، گامهای ضرور برای بازگرداندن اعتماد جهانی را بردارد.
اشاره وی به آخرین نتایج اعلام شده در سازمان ملل است که در آن از فعالیت مخفیانه ایران برای ساخت احتمالی بمب اتمی ابراز نگرانی شده است.
هونگ با تاکید بر مثبت بودن شتاب کنونی در مذاکره با ایران، خواستار از سرگیری گفتگوهای اتمی در اولین فرصت شد.
روسیه اما در باره نتیجهگیریهای شتابزده نسبت به شکست مذاکرات آژانس اتمی و ایران هشدار داده است. گنادی گاتیلف، معاون وزیر خارجه روسیه تاکید کرده که آژانس نباید با وجود این ناکامی روند مذاکره با ایران را قطع کند.
این در حالی است که مقامات آژانس اتمی پس از بازگشت ماموران این نهاد از دومین سفر به تهران اعلام کردهاند که گفتگوهای دیگری برای ماه جاری در نظر نگرفتهاند.
پیشینه مذاکرات و دیدارها
هیات پنج نفره بازرسان اتمی سازمان ملل از سفر دو روزه خود به ایران با دست خالی بازگشت و شواهدی برای رفع تردید جامعه جهانی نسبت به برنامههای اتمی این کشور نیافت. این سفر به عنوان گامی بس مهم برای فراهم کردن زمینه مذاکرات مفید بین ایران و گروه ۱+۵ تلقی میشد. آخرین مورد این گفتگوها ۱۳ ماه پیش در ترکیه انجام شد.
کشورهای غربی مطمئن نیستند که ایران از طرحهای اتمی خود اهداف صرفا غیرنظامی را دنبال میکند. این تردید در تازهترین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه نوامبر سال ۲۰۱۱ نیز ابراز شده هرچند در آن قطعا نتیجهگیری نشده که ایران در حال ساخت سلاح اتمی است.