به مناسبت 26 آذرماه "روز ملی پیشمرگ کردستان"(بخش نخست)

بهزاد خوشحالی

 در بند اول از شروع " آیین نامه عملیات روانی آمریکا" چنین آمده است:

"امروزه محیط اطلاعاتی جهانی پیچیده و به سرعت در حال تغییر بوده و نیازمند به کارگیری هماهنگ و یکپارچه ابزار قدرت ملی است تا از دستیازی به اهداف ملی اطمینان حاصل گردد. در محیط عملیاتی کنونی، تأثیرگذاری کارآمد از طریق وحدت عمل و گفتار و چگونگی فهم ما از شرایط، مخاطبین هدف و محیط عملیاتی حاصل می‌گردد ."

بی مناسبت نمی دانم که به بهانه ی روز ملی پیشمرگ کردستان، نخستین پژوهشگر کردستانی باشم که به صورت دانشی به موضوع، پدیدارشناخت و"آسیب شناسیجایگاه و مساله ی پیشمرگ در فضای روژهه لات" خواهد پرداخت. این نوشتار در چند بخش ارائه خواهد شد.

در تحقیق حاضر ابتدا به تعریف برخی واژگان خواهم پرداخت، سپس به اهمیت یابی نوین جنگهای نامنظم در معادلات قدرت جهان اشاره خواهم کرد، با ذکر مثال هایی از "آیین نامه ی عملیات روانی آمریکا" تعریف امروزی جهان را تحلیل ساخته و در نهایت، آسیب شناخت خود را با مقایسه ای کوتاه میان آنچه در دنیای امروز "جنگ نامنظم و افسران آن" خوانده می شود و آنچه ما در کردستان، پیشمرگ را بدان می خوانیم -فاصله ای از زمین تا دو آسمان- پژوهش خود را به انجام خواهم رساند.

پیشمرگه

-مبارزانی ورزیده و دارای آموزش هستند

- در قالب گروه های کوچک همراه خود فعالیت می کنند

-در زمان و مکانی که موجب غافلگیری دشمن شود بر دشمن می تازند

-پس از انجام عمیات از منطقه ی مورد نظر سپس از مهلکه خارج می شوند.

مزیت ها در این نوع مبارزه

-برق آسا است

-دشمن غافلگیر می‌شود

-دشمن ابتکار عمل را از دست می‌دهد

-تلفات نیروی خودی به حداقل می‌رسد

-هر زمان که دشمن پیشمرگان را تعقیب می‌کند امکان محاصره و به دام افکندن دشمن مهیا می‌شود

- زمان و مکان این یورش‌ها مشخص نیست

-سپاهیان دشمن به دلیل بیم دایمی حمله در تشویش روانی به سر می‌برند.

اشارات کلی تر

-پیشمرگان و دیگر نیروهای کوشنده، برای آرمان ویژه‌ای نبرد می‌کنند (آرمان می تواند اعتقادی، سیاسی، ملی، آیینی .....باشد)

-در نبردهای پیشمرگان، کمتر نشانی از تجهیزات به روزشده و مدرن ارتش‌ها می‌توان دید.

-بیشترین هدف این نوع از مبارزه، هدف قراردادن دشمن در داخل و ایجاد آزار روانی و زخم زدن به آنان است.

-تاکیک کاربردی مورد استفاده پیشمرگان، بیشتر دفاعی است تا هجومی. 

يك تعريف امروزی

جنگ نامنظم چیست؟

جنگ نامنظم یک اصطلاح امروزی –اگرچه بسط یافته به لحاظ علمی- است که به رشته عملیات چریکی و پارتیزانی گفته می شود. جنگ نامنظم در مقابل جنگ کلاسیک قرار دارد که در آن هر دوسوی نبرد با لشکرهای خود در برابر هم صف آرایی می کنند.

اهمیت جنگ نامنظم در جهان امروز

در بخشی دیگر از آیین نامه، با تاکید بر پشتیبانی وزارت دفاع آمریکا از "جنگ نامنظم" ابتدا به تعریف این اصطلاح پرداخته است:

" جنگ نامنظم (IW) به صورت “منازعه‌ای خشونت‌آمیز بین بازیگران دولتی و غیردولتی برای کسب مشروعیت و اثرگذاری بر یک جمعیت مشخص تعریف می‌گردد. در جنگ‌های نامنظم از رهیافت‌های غیرمستقیم و نامتقارن استفاده می‌شود بنابراین ممکن است در این نوع جنگ‌ها از طیف کاملی از توانمندی‌های نظامی و غیرنظامی برای فرسودن قدرت، تأثیرگذاری و اراده دشمن استفاده گردد."

جنگ نامنظم چارچوبی منطقی و بلندمدت برای تحلیل تهدیدات نامنظم فراهم آورده و شکلی از مناقشه و نیز جنگ نظامی است.

در اینجا به ذکر نمونه هایی از آنچه که بتوان به عنوان بخشی از جنگ نامنظم اشاره ورزید می پردازیم:

شورش؛

عملیات‌های ضدتروریستی،

جنگ نامتقارن

تروریسم؛

ضدتروریسم

؛ دفاع داخلی خارجی

؛ عملیات‌های باثبات‌سازی،

امنیت، انتقال و بازسازی؛

عملیات‌های پشتیبانی اطلاعات نظامی؛

عملیات های نظامی-غیرنظامی

فعالیت‌های اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی؛

فعالیت‌های تبهکارانه فراملی شامل قاچاق مواد مخدر،

معامله غیرقانونی تسلیحات و مبادلات مالی غیرقانونی در جهت تداوم یا پشتیبانی از جنگ نامنظم؛ و اجرای قانون برای مبارزه با خصم نامنظم.(همان)

"جنگ نامنظم پدیده‌ای پیچیده و بر کنترل یا اثر گذاردن بر مردم متمرکز است نه کنترل نیروها یا قلمرو دشمن."

این جمله چنان قاطعانه بر پیکر کتاب نشسته است که به جرات می توان گفت "آن را که کس است حرفی بس است."

همچنین با اشاره به "چالش مشروعیت و اعتبار" به مثابه بخشی از جنگ نامنظم و ایجاد هزینه های سربار در صورت شکل گبری یک چالش سیاسی، به نتایج دیگری نیز اشاره رفته است.

"جنگ نامنظم پدیده‌ای پیچیده بوده و بر کنترل یا اثر گذاردن بر مردم متمرکز است نه کنترل نیروها یا قلمرو دشمن. جنگ نامنظم یک کشمکش سیاسی برای اثرگذاری بر و کنترل جمعیت مورد نظر و کسب حمایت آنها است. طرفین درگیر در یک مناقشه سعی دارند مشروعیت و اعتبار طرف مقابل را تضعیف کرده و دشمنان خود را از جمعیت‌های مربوطه و حامیان خارجی شان جدا سازند. در همین حین، آنها سعی می‌نمایند تا مشروعیت و اعتبار خود را تقویت نموده و بر همان جمعیت اعمال اقتدار نمایند....ادامه دارد

 15/12/2013