^{دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه ایران، گزارش اخیر احمد شهید، گزارشگر ویژه‌ سازمان ملل در امور حقوق بشر، در مورد موارد نقض حقوق بشر در سال ۲۰۱۵ در ایران را «مغرضانه و آبکی» دانست و گفت که این گزارش «هیچ چیز محتوایی جدیدی ندارد.»}

^{محمدجواد لاریجانی هم‌چنین گفت که «در این گزارش مسئله محارب و مفسد فی الارض را که در قانون ما هست بهانه کرده و گفته‌اند «مرجع قضایی ایران با استناد به این قانون، محاربان را در جنگ با خدا می‌داند» شما به این بخش‌ها چه کار دارید؟ این بخش مربوط به ساختار قانونی ماست.»}

^{محمدجواد لاریجانی روز ۲۲ اسفند در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما، به گزارش اخیر احمد شهید، گزارشگر ویژه‌ سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران واکنش نشان داد.}

^{احمد شهید روز پنجشنبه ۲۰ اسفند با انتشار گزارشی اعلام کرد که در سال ۲۰۱۵ میلادی نزدیک به هزار نفر در ایران اعدام شده‌اند که نیمی از آن‌ها جرائم مربوط به مواد مخدر مرتکب شده بودند.}

^{محمدجواد لاریجانی در ادامه واکنش‌اش به این گزارش افزود: «استناداتی که احمد شهید داده است هیچ یک محل ندارد، یعنی استنادی نیست که بتوانیم آن را ارزیابی کنیم.»}

^{برای احمد شهید «دوره حقوق بشر بر اساس اسلام بگذراند»}

^{محمدجواد لاریجانی در ادامه واکنش خود خطاب به احمد شهید تصریح کرد: «دعوت ما این است که او قبل از اینکه دست به گزارشگری ببرد بهتر است دوره‌ای را دربارهٔ حقوق بشر بر اساس اسلام بگذراند و کسب اطلاعات کند، ما حاضریم به او در این باره کمک کنیم.»}

^{آقای لاریجانی همچنین گزارش اخیر احمد شهید را از نظر محتوایی دارای اشکالات بسیار سنگین دانست و اعلام کرد: «در بخش‌هایی از این گزارش، گزارشگر جای مرجع تقلید مفتی را نیز گرفته و معتقد است سب‌النبی نباید پیگیری قانونی شود؛ به او چی ربطی دارد؟»}

^{او همچنین تاکید کرد که «این موضوع در قانون ماست و حق اجرای این قانون طبق همه اسناد مصوب در سازمان ملل متحد تایید شده است؛ آیا ما در اجرای قانونمان باید از احمد شهید فتوا بگیریم؟»}

^{محمدجواد لاریجانی در ادامه صحبت‌هایش به انتقاد احمد شهید درباره حکم قصاص در ایران هم واکنش نشان داد:‌ «آنان باید قصاص را بفهمند و این حکمی نورانی است؛ قصاص اعدام نیست بلکه ایجاد حق برای شهروند ذی‌حق است.»}

^{مسئله اعدام‌ها}

^{بخش دیگری از سخنان آقای لاریجانی به گزارش احمد شهید در مورد اعدام قاچاقچیان مواد مخدر در ایران اختصاص داشت.}

^{آقای شهید در گزارش خود آورده بود که بر اساس مرکز اسناد حقوق بشر ایران در سال گذشته میلادی ۹۶۶ نفر در ایران اعدام شده‌اند که پانصد تن از آنها جرائم مربوط به مواد مخدر مرتکب شده بوده‌اند.}

^{در همین رابطه اما آقای لاریجانی نظر متفاوتی را ابراز داشت: «دیدگاه‌های کشورمان در این‌باره کاملا مشخص است؛ دنیا باید بابت مبارزه ما با این مجرمان به ما جایزه بدهد زیرا ما عمدتا برای غرب در این باره هزینه می‌دهیم.»}

^{او افزود: «مقدار مواد مخدر تولیدی در افغانستان به برکت حضور ناتو در این کشور ۴۰ برابر افزایش یافته است؛ درصدی از این مواد مخدر برای لندن، نیویورک، پاریس، برلین و مانند آن است در حالی که ما با قاچاقچیان می‌جنگیم و آنان هم باید در این جنگ مشارکت کنند.»}

^{در گزارش اخیر گزارشگر ویژه‌ سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران که روز پنجشنبه ۲۰ اسفند منتشر شد، به موارد نقض آزادی بیان در ایران، ردصلاحیت‌ها در انتخابات مجلس، نقض حقوق زنان و نادیده گرفتن حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی اشاره شده بود.}

^{در این گزارش قید شده بود که در سال ۲۰۱۵ میلادی، شش نویسنده، هنرمند و موسیقی‌دان همراه با ۲۲ روزنامه‌نگار و ۲۳ فعال اجتماعی و فضای مجازی در ایران دستگیر شده‌اند.}

^{در پایان این گزارش هم احمد شهید از جامعه جهانی خواسته بود تا همچنان به تعهدات‌شان در قبال وضعیت حقوق بشر در ایران وفادار بمانند و از ایران نیز خواسته شد که کار دریافت اطلاعات در خصوص وضعیت حقوق بشر را تسهیل کند.}

^{این پنجمین سال متمادی است که آقای شهید در مقام گزارشگر ویژه سازمان ملل فعالیت می‌کند، با این حال تاکنون نتوانسته به ایران سفر کند و از نزدیک وضعیت حقوق بشر در ایران را رصد کند.}

^{تا چندی دیگر، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد تصمیم می‌گیرد که آیا آقای شهید را مجددا در سمت گزارشگر ویژه ابقا کند یا خیر. این در حالی است که روز سیزدهم اسفندماه، محمد جواد لاریجانی، رئیس ستاد حقوق بشر ایران، اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران با انتخاب مجدد او مخالف است.
13/3/2016}

^{نماینده گروه اصلی مخالفان رئیس‌جمهوری سوریه، در آستانه تلاش‌های تازه برای گردآوری طرف‌های درگیر در جنگ داخلی آن کشور، بر کناره‌گیری بشار اسد از قدرت، «مرده یا زنده»، تاکید کرده‌است.}

^{خبرگزاری فرانسه، ۲۳ اسفند ماه، به نقل از محمد علوش، نماینده ارشد مخالفان در روند مذاکرات، نقل کرده است که آنها «معتقد هستند، دوره گذار باید با سقوط یا مرگ بشار اسد آغاز شود».}

^{آقای علوش به خبرگزاری فرانسه گفته است «این [گذار سیاسی] با حضور رژیم (دولت مرکزی سوریه) یا راس آن در قدرت، آغاز نخواهد شد».}

^{این گفته‌ها در زمانی مطرح شده که دولت دمشق، برکناری بشار اسد از قدرت را «خط قرمز» عنوان کرده‌است.}

^{ولید معلم، وزیر خارجه دولت مرکزی سوریه گفته است «ما با هیچ کسی که بخواهد در مورد ریاست جمهوری بحث کند، وارد مذاکره نمی‌شویم، و بشار اسد یک خط قرمز است».}

^{سازمان ملل متحد دور تازه‌ای از مذاکرات را برای پایان دادن به بحران داخلی سوریه سامان داده‌است. استفان دی‌میستورا، نماینده آن سازمان در امور سوریه، گفته قرار است این دور از مذاکرات بر «تشکیل یک دولت جدید و یک قانونی اساسی تازه» و نیز «برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مجلس ظرف ۱۸ ماه» مترکز باشد.}

^{وزیر خارجه سوریه روز ۲۲ اسفند ماه گفته بود هیچ‌کس حق ندارد «در مورد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار نظر کند».}

^{از سوی دیگر مخالفان خواستار آن شده‌اند که قدرت کامل اجرایی به دولتی انتقالی سپرده شود.}

^{مذاکرات تازه سوریه قرار است از روز دوشنبه، در ژنو، سوئیس، آغاز شود.}

^{آخرین باری که مذاکراتی شکل گرفت، حملات هوایی ارتش روسیه و پیشروی‌های زمینی نیروهای وابسته به اسد و متحدان آن، آن را نیمه‌کار گذاشت.
13/3/2016}

^{مقام‌های عراق روز شنبه ۲۲ اسفند خبر دادند که در حمله شیمیایی گروه حکومت اسلامی به اطراف کرکوک، یک کودک سه ساله کشته، حدود ۶۰۰ نفر دیگر زخمی و صدها نفر آواره شده‌اند.}

^{خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از مقام‌های درمانی و امنیتی عراق گزارش داده که شهر کوچک توز خورماتو در اطراف کرکوک که سه روز پیش نیز هدف حملات شیمیایی قرار گرفته بود، صبح شنبه ۲۲ اسفند، مجدداً هدف حملات مشابهی قرار گرفته‌است.}

^{مقام‌های عراقی گفته‌اند که تیم‌های پزشکی آلمانی و آمریکایی در محل حاضر شده‌اند.}

^{پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت ایران نیز به نقل از وزیر این وزارتخانه گزارش داده که یک تیم پزشکی از ایران نیز به کرکوک اعزام شده است.}

^{مقام‌های بیمارستانی گفته‌اند که مجروحان از سوختگی عفونی، بی‌آبی بدن و احساس خفگی رنج می‌برند.}

^{حملات شیمیایی گروه حکومت اسلامی (داعش) به شهرهای عراق، تقریبا همزمان با انتشار خبر دستگیری سلیمان داود البکار، کارشناس سلاح‌های شیمیایی این گروه رخ می‌دهد.}

^{وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون)، پنجشنبه ۲۰ اسفند، اعلام کرد که نیروهای ویژه آمریکا، آقای البکار را ماه گذشته میلادی (فوریه) و در عراق بازداشت کردند.}

^{به اعلام پنتاگون، سلیمان داود البکار، اطلاعات مهمی درباره مکان‌های تولید و انبار سلاح‌های شیمیایی گروه حکومت اسلامی فاش کرده است.}

^{آمریکا و عراق امیدوارند با استفاده از این اطلاعات بتوانند توان داعش در تولید جنگ‌افزار شیمیایی را نابود کنند.}

^{ایالات متحده می‌گوید که سلیمان داود البکار را در اختیار مقام‌های عراقی قرار داده است.}

^{به گفته مقام‌های آمریکایی، گروه حکومت اسلامی تاکنون و در مواردی از گازهای شیمایی خردل و کلر در میدان جنگ استفاده کرده است.}

^{این گروه همچنان موصل که دومین شهر بزرگ عراق است را تحت کنترل خود دارد.
13/3/2016}

^{محمدکاظم بهرامی٬ رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح ضمن مخالفت با طرح فروش سربازی، اجرای چنین طرحی را باعث «خدشه‌دار» شدن ماهیت خدمت سربازی اعلام کرده است.}

^{به گزارش روز شنبه ۲۲ اسفندماه خبرگزاری ایسنا٬ آقای بهرامی در بیست و دومین مجمع استانی پیشگیری از وقوع جرم در نیروهای مسلح اعلام کرده که مخالف اجرای چنین طرحی است.}

^{وی گفته «سربازی با شکل کنونی ادامه خواهد داشت٬ پس باید فکر کرد چگونه وضعیت فعلی را ارتقا ببخشیم.»}

^{خدمت نظام وظیفه (سربازی) در ایران اجباری است و اما به رغم این موضوع، هزاران جوان به دلایل مختلف از انجام آن خودداری کنند.}

^{مقام‌های جمهوری اسلامی در ۱۵ سال اخیر به منظور تشویق جوانان برای انجام خدمت سربازی چندین‌بار مدت زمان آن را تغییر داده‌اند که چندان موثر نبوده است.}

^{در حال حاضر خدمت وظیفه در ایران ۲۱ ماه٬ در مناطق محروم ۱۹ ماه و در مناطق مرزی ۱۸ ماه است.}

^{در دهه ۷۰ خورشیدی و در پی افزایش غایبان خدمت سربازی مقام‌های ایران اقدام به فروش سربازی کردند که در آن ایام حدود ۳۶۰ هزار نفر با پرداخت پول از خدمت سربازی معاف شدند.}

^{این طرح در آن زمان با مخالفت‌های زیادی مواجه و متوقف شد٬ اما مقام‌های ایران پس از گذشت چندین سال تصمیم گرفته‌اند این طرح را با عنوان و نام دیگری به اجرا بگذارند.}

^{براساس این طرح که از سال ۱۳۹۳ آغاز شده و به تصویب مجلس نیز رسیده٬ غایبان از خدمت سربازی می‌توانند در ازای پرداخت مبلغ مشخصی به عنوان «جریمه» از خدمت سربازی معاف شوند.}

^{بر اساس اعلام آذر ماه سال ۱۳۹۳ موسی کمالی٬ معاون امور منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح٬ در ایران حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار مشمول خدمت وظیفه عمومی (سربازی) وجود دارد.}

^{تعداد قابل توجهی از این افراد پس از تصمیم دولت مبنی بر اخذ جریمه از افرادی که هشت سال غایب بوده‌اند٬ اقدام به ثبت‌نام و پرداخت جریمه مالی خود کرده‌اند.}

^{ابراهیم کریمی، جانشین سازمان وظیفه عمومی ۱۱ اسفند ماه امسال از صدور کارت معافیت ۱۹۰ هزار مشمول طرح پرداخت جریمه غیبت خدمت سربازی خبر داده است.}

^{آقای کریمی گفته که تا کنون بیش از ۳۲۸ هزار نفر در این طرح ثبت نام کرده و مشمول شرایط این طرح شده‌اند.}

^{بر اساس قانون سال ۹۳ جریمه برای غایبان سربازی با مدرک زیر دیپلم ۱۰ میلیون تومان، دیپلمه ۱۵ میلیون، فوق دیپلم ۲۰ میلیون، لیسانسه ۲۵ میلیون، فوق لیسانس ۳۰ میلیون، دکترای غیرپزشکی ۳۵ میلیون، دکترای پزشکی ۴۰ میلیون و پزشکان متخصص و بالا‌تر ۵۰ میلیون تومان است.}

^{این میزان از جریمه باعث شده که حدود ۸۰ درصد غایبان از ثبت‌نام در این طرح خودداری کنند که همین مسئله باعث وضع قانون جدیدی برای سال آینده در مجلس شده است.}

^{بر اساس قانون جدید افرادی که مدت هشت سال از خدمت سربازی غایب بوده‌اند می‌توانند جریمه خود را به صورت اقساطی بپردازند.
13/3/2016}

^{بمباران مواضع حزب کارگران کردستان ترکیه در شمال عراق توسط نیروی هوایی ترکیه در هفته‌ای که گذشت ۶۷ کشته بر جای گذاشته و آن طور که ارتش ترکیه در بیانیه روز شنبه خود تأکید کرده است این حملات نخستین حمله از این دست در نزدیک به یک ماه اخیر بوده است.}

^{بر اساس گزارش‌ها این حملات روز چهارشنبه گذشته توسط ۱۴ جنگنده اف ۱۶ و اف ۴ صورت گرفته، و ارودگاه‌ها و انبارهای مهمات تحت کنترل پ.کا.کا را هدف قرار داده است.}

^{خبرگزاری‌های بین‌المللی گزارش مربوط به این حمله را مستند به بیانیه ارتش ترکیه که در رسانه‌های محلی بازتاب یافته منتشر کرده‌اند.}

^{در این زمینه خبرگزاری رویترز نوشت که جنگنده‌های ترکیه، روز چهارشنبه بخش‌هایی از مناطق کوهستانی قندیل، متین، اواسین، هفتانین، و بازیان را هدف قرار داده‌اند که به گفته ارتش ترکیه، نیروهای حزب کارگران کردستان در آنها فعال بوده‌اند.}

^{ترکیه و متحدان غربی‌اش حزب کارگران کردستان را گروهی تروریستی می‌دانند، و در عین حال حملات ترکیه به شمال عراق با هدف ضربه زدن به نیروهای وابسته به این گروه با اعتراض بغداد همراه بوده است.}

^{خبرگزاری فرانسه در گزارشی می‌نویسد که حملات هوایی روز چهارشنبه، نخستین حملات علیه پایگاه‌های حزب کارگران کردستان، از ۱۸ فوریه به این سوست. در آن زمان و به دنبال یک بمبگذاری انتحاری در آنکارا که جان ۲۹ تن را گرفت، نیروی هوایی ترکیه حملاتی را علیه مواضع کردها در شمال عراق ترتیب داد.}

^{ترکیه «بازهای آزادی کردستان» از گروه‌های مرتبط با حزب کارگران کردستان، را به دست داشتن در این حمله انتحاری متهم کرده بود.}

^{در همین حال خبرگزاری رویترز گزارش داد که در رویدادی دیگر، انفجار بمبی که یک خودروی پلیس ترکیه را در نزدیکی مرز عراق هدف قرار داده بود، به زخمی شدن دو نیروی ویژه پلیس این کشور انجامید.}

^{منابع رسمی در ترکیه گفته‌اند که این انفجار روز جمعه در منطقه یوک‌سکوا، در استان حکاری رخ داده، و شبه‌نظامیان حزب کارگران کردستان در آن دست داشته‌اند.}

^{رویترز اضافه کرده که آتش‌بس میان نیروهای حزب کارگران کردستان و ارتش ترکیه، در نیمه تابستان امسال، پایان یافت و از آن پس با افزایش حملات به نیروهای امنیتی ترکیه، موجی از خشونت‌ها بر مناطق جنوبی این کشور که حوزه نفوذ کردهاست حکم‌فرما شد، که به کشته شدن صدها تن انجامیده است.
13/3/2016}

^{به‌گزارش خبرگزاری رویترز، ستاد مشترک نیروهای مسلح کره ‌شمالی اعلام کرده است که قوای نظامی‌اش برای انجام حمله پیشگیرانه در برابر رزمایش مشترک کره جنوبی و آمریکا به حالت آماده‌باش درآمده‌اند.}

^{در بیانیه ستاد مشترک نیروهای مسلح کره شمالی آمده است که در شرایط کنونی، نیروهای پیونگ‌یانگ برای انجام حمله علیه به نوشته این بیانیه، «گروه‌های متخاصم» در رزمایش سئول آمادگی کامل دارند. ستاد مشترک نیروهای مسلح کره شمالی تصریح کرده است که «صبر ارتش کره شمالی در حال سرآمدن است».}

^{یک روز پیش، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، آمریکا را متهم کرده بود که برنامه سامانه دفاع موشکی‌ این کشور در کره جنوبی با ابعاد تهدید کره شمالی متناسب نیست. او همچنین گفته بود مواضع مسکو و پکن درباره این موضوع یکسان است.}

^{آمریکا و کره جنوبی ۱۷ اسفند ماه رزمایش بزرگی را در سواحل شبه‌جزیره کره آغاز کردند. دو روز بعد یک فرمانده ارشد ارتش آمریکا، گفت سه فروند از بمب‌افکن‌های اتمی فوق‌پیشرفته آن کشور، به منطقه آسیا-اقیانوس‌آرام می‌روند. کیم جونگ‌اون رهبر کره شمالی هم به مقام‌های آن کشور دستور داد خود را برای انجام آزمایش‌های هسته‌ای جدید آماده کنند.
12/3/2016}

^{سامانتا پاور، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد روز جمعه ۲۱ اسفندماه گفته است که واشینگتن موضوع آزمایش موشکی اخیر ایران را در شورای امنیت مطرح خواهد کرد و از دیگر کشور‌ها خواهد خواست که برای مقابله با برنامه موشکی همکاری کنند.}

^{به گزارش رویترز، سامانتا پاور در بیانیه‌ای گفته است: «ما مساله این آزمایش‌های (موشکی) خطرناک را مستقیما در نشست مشورتی (شوری امنیت) که خواهان برگزاری آن در روز دوشنبه شده‌ایم، مطرح می‌کنیم.»}

^{نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد تصریح کرده است: این آزمایش‌های موشکی، موید این واقعیت است که ما می بایست با متحدانمان در جامعه بین المللی، برای کُند و تضعیف کردن برنامه موشکی ایران همکاری کنیم.}

^{سپاه پاسداران روزهای سه شنبه و چهارشنبه هفته جاری از انجام یک رشته آزمایش موشک‌های بالستیک خود خبر داد و اعلام کرد در این رزمایش دو موشک با برد ۲۰۰۰ کیلومتر را مورد آزمایش قرار داده است.}

^{این در حالی است که آمریکا، فرانسه و دیگر کشور‌ها اعلام کرده‌اند که آزمایش موشک‌های بالستیک ایران نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است.}

^{سامانتا پاور همچنین آزمایش‌های موشکی ایران را «تحریک آمیز و بی‌ثبات کننده» دانسته است.}

^{نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد اضافه کرده است: علاوه براین، فرماندهان نظامی ایران مدعی شده‌اند این موشک‌ها برای تهدید مستقیم اسرائیل طراحی شده‌اند. ما چنین تهدیدی را علیه یک کشور عضو سازمان ملل متحد و همچنین یکی از نزدیک‌ترین متحدانمان، محکوم می‌کنیم.}

^{سامانتا پاور همچنین گفته است که آمریکا خواهان اجرای کامل قطعنامه شورای امنیت خواهد شد.}

^{به گزارش رویترز، نشست مشورتی درباره ایران صبح روز دوشنبه برگزار خواهد شد.}

^{شورای امنیت سازمان ملل متحد تیرماه سال جاری با صدور قطعنامه ۲۲۳۱ ضمن تایید برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) میان ایران و شش قدرت جهانی، از ایران خواسته بود، «تا هشت سال بعد از اولین روز اجرای برجام از هرگونه فعالیت مربوط به موشک‌های بالیستیکی که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را دارند اجتناب کند، از جمله به کارگیری تکنولوژی مربوط به این موشک‌ها».}

^{این در حالی است که مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند که موشک‌های بالستیک ایران ماهیت دفاعی داشته و قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای ندارند لذا پرتاب آزمایشی آن‌ها نقض قطعنامه یاد شده نیستند.}

^{سپاه پاسداران در مهرماه امسال نیز موشکی با نام «عماد» آزمایش کرد که واکنش بین المللی در پی داشت و آمریکا نیز تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کرد.
12/3/2016}

^{محمد تقی مصباح یزدی، از روحانیون مخالف دولت حسن روحانی، می‌گوید که «دولتمردان» ایران می‌خواهند از طریق «نوکری آمریکا» باعث پیشرفت کشور بشوند.}

^{وبسایت انتخاب روز پنج‌شنبه، ۲۰ اسفند این اظهارات آقای مصباح یزدی را منتشر کرده که اوایل ماه جاری در جمع برخی از اساتید بسیجی بیان شده است.}

^{وی گفته است: «متأسفانه امروزه در میان دولتمردان نه سخن از اسلام و عزت آن، بلکه سخن از رونق اقتصادی و لزوم استفاده از تکنولوژی است، و حتی‌گاه تصریح می‌شود که نباید دغدغه آخرت مردم را داشته باشیم.»}

^{آقای مصباح یزدی سپس اضافه کرد: «آن‌ها عنوان می‌کنند که برای رسیدن به زندگی بهتر باید به کشوری مانند آمریکا تبدیل شویم، اما از آنجا که نمی‌توانیم، باید نوکری آمریکا را کرده تا به پیشرفت دست پیدا کنیم.»}

^{وی در ادامه تاکید کرد: «این عده برای همه مردم نسخه می‌پیچند و برای رسیدن به هدف خود، چنین توجیه می‌کنند که تحریم‌ها مانع پیشرفت است و باید این تحریم‌ها به هر طریقی که شده ولو پذیرش آنچه که آمریکا گفت، برداشته شود.»}

^{حسن روحانی در جریان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری خود، آمریکا را «کدخدای ده» خوانده و گفته بود که مذاکرات اتمی با آمریکا ساده‌تر است چرا که «اروپائی‌ها نیز به دنبال آقا اجازه از آمریکا هستند».}

^{رئیس‌جمهوری ایران و اعضای دولت او همچنین بار‌ها از اثرات منفی تحریم‌ها بر اقتصاد ایران سخن گفته‌اند. از جمله آقای روحانی روز شنبه ۲۴ بهمن، با تأکید بر اینکه ادامه تحریم‌های بانکی غرب باعث برگشتن ایران به «۶۰ سال پیش» می‌شد، گفته بود که «بداندیشانی به بهانه دور زدن تحریم، پول ملت را غارت کردند».}

^{در مقابل او، تعدادی از نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی از جمله کاظم صدیقی، امام جمعه تهران، از تحریم‌های غرب علیه ایران با عنوان «نعمت» یاد کرده و از قراردادهای امضا شده بین ایران و کشورهای غربی انتقاد کرده‌اند.}

^{از سویی آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز پنج‌شنبه با تاکید بر اینکه «رفت و آمد هیات‌های غربی تاکنون هیچ اثر مثبتی» نداشته است، افزوده بود: «باید در عمل مشخص شود که این رفت و آمد‌ها چه تأثیری دارند وگرنه صرفاً تفاهم بر روی کاغذ فایده‌ای ندارد.»}

^{در همین حال به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمد امامی کاشانی در خطبه‌های نماز جمعه ۲۰ اسفند تهران نیز با اشاره به سخنان آقای خامنه‌ای گفت: «برخی از قوانین اقتصاد کشور را متزلزل کرده و در دولت آئین‌نامه‌هایی وجود دارد که جلوی پیشرفت اقتصاد را گرفته که در موضوع اقتصاد مقاومتی باید این موانع برطرف شود.»}

^{«اقتصاد مقاومتی» اصطلاحی است که رهبر جمهوری اسلامی و نزدیکان او برای توصیف اقتصادی بدون وابستگی به کشورهای خارجی استفاده می‌کنند.}

^{آقای مصباح یزدی که از او در رسانه‌های ایران به عنوان «پدر معنوی جبهه پایداری» نام برده می‌شود، پیش از این نیز بار‌ها شدیدا به سیاستهای دولت حسن روحانی حمله کرده است.}

^{وی شامگاه ۲۳ تیرماه ۹۳ با انتقاد از برخی دولتمردان ایران را گفته بود که آنها وظیفه خود را «تنها رفع احتیاجات دنیایی مردم» می‌دانند.}

^{وی در سال‌های گذشته بار‌ها همچنین تلویحا به اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، نیز حمله کرده است. از جمله سال گذشته ضمن اشاره تلویحی به آقای هاشمی رفسنجانی گفته بود: «آدمی که پایش لب گور است و به قدری دارد که اگر خودش و هفت پشتش بخورند تمام نمی‌شود، حرف‌هایی نامربوط می‌زند و آبروی خود و اطرافیانش را می‌برد.»}

^{آقای هاشمی رفسنجانی نیز در سالهای گذشته ضمن اشاره تلویحی به آقای مصباح یزدی او را متهم کرده که پیش از انقلاب اسلامی در ایران «مبارزه» با شاه را «حرام» می‌دانسته است.}

^{حسن خمینی، نوه آیت الله خمینی، نیز روز جمعه بدون ذکر نام کسی گفت که «برخی کسانی که در دوران مبارزه زخم زبان و طعنه می‌زدند امروز کاتولیک‌تر از پاپ شده و جز خودشان کسی را قبول ندارند.»}

^{حسن خمینی نیز پیش از این هم تلویحا آقای مصباح یزدی را متهم کرده بود که تنها پس از پیروزی انقلاب سال ۱۳۵۷ طرفدار آیت الله خمینی شده است. با وجود این آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، همواره از آقای مصباح یزدی حمایت کرده است.}

^{وی در آخرین سخنان خود نبودن محمد تقی مصباح یزدی و محمد یزدی در پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری را یک «خسارت» برای این مجلس توصیف کرده است.}

^{محمدتقی مصباح یزدی و محمد یزدی، رئیس مجلس خبرگان رهبری، در انتخابات هفتم اسفند نتوانستند از استان تهران به مجلس خبرگان رهبری راه یابند.
12/3/2016}

^{اسرائیل به شلیک موشک‌های بالیستیکی توسط ایران که روی بدنه آنها عبارت «اسرائیل باید از صفحه روزگار محو شود» به زبان عبری نقش بسته بود، واکنش نشان داد.}

^{سپاه پاسداران جمهوری اسلامی روزهای هجدهم و نوزدهم اسفند چند موشک بالیستیک خود را در رزمایش «اقتدار ولایت» از البرز شرقی به سوی سواحل مکران در آب‌های دریای عمان شلیک کرد.}

^{روی بدنه این موشک‌ها این گفته آیت‌الله روح‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، نقش بسته بود که اسرائیل «باید از صفحه روزگار محو شود».}

^{ایران تاکید کرد که این آزمایش موشکی موفقیت‌آمیز بوده است.}

^{به گزارش رسانه های اسرائیل، وزیر امنیت این کشور روز پنج‌شنبه، ۲۰ اسفند، در این باره گفت که این عملکرد ایران نشان از ادامه سیاست خصمانه جمهوری اسلامی علیه اسرائیل دارد.}

^{ژنرال موشه یعلون افزود که «کشورهای غربی با سخنان شیرین دولت ایران فریب خورده‌اند در حالی که ایران به حمایت از تروریسم و تجهیز تروریست‌ها ادامه می دهد».}

^{وزارت امور خارجه اسرائیل نیز یک روز پیشتر یعنی روز نوزدهم اسفند در بیانیه‌ای نوشت که آزمایش موشکی ایران «ناقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است» و توافق هسته‌ای با ایران را زیر سوال می‌برد.}

^{قطعنامه ۲۲۳۱ در تابستان گذشته برای تصویب توافق هسته ای ایران و قدرت های جهانی صادر شد و، بر اساس آن، شش قطعنامه پیشین شورای امنیت که در مورد فعالیت‌های اتمی تهران صادر شده بود رسما لغو گردید.}

^{بیانیه وزارت امور خارجه اسرائیل می گوید، قطعنامه ۲۲۳۱ ایران را از شلیک موشک هایی که توان حمل کلاهک هسته‌ای دارند منع می‌کند، در حالی که ایران «دقیقاً همین نوع موشک‌ها را آزمایش کرده است».}

^{وزارت خارجه اسرائیل می گوید ایران با این اقدام خود قدرت های جهانی را به چالش طلبیده و اگر پاسخی قاطع به او داده نشود، چالش‌طلبی ایران ادامه خواهد یافت.}

^{شلیک موشک های ایران با عبارت عبری «اسرائیل باید از صفحه روزگار محو شود» در شرایطی انجام شده که تنها دو ماه از اجرایی شدن برجام، توافق نهایی اتمی ایران و قدرت‌های جهانی، سپری شده است.}

^{اسرائیل سرسخت‌ترین مخالف توافق هسته‌ای ایران و جامعه جهانی بوده و هم‌چنان آن را «اشتباهی بزرگ» می‌خواند.}

^{خبرگزاری فارس روز ۱۹ اسفند به نقل از امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، گفته بود که «برد دو هزار کیلومتری موشک‌های شلیک شده با هدف مقابله با صهیونیست ها در فاصله دور بوده است».}

^{خبرگزاری فارس همچنین نوشت: «رزمایش موشکی سپاه این بار رنگ و بوی ضدصهیونیستی بیشتری داشت و فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران تاکید کرد که عمر اسرائیل حتی قبل از شلیک موشک های سپاه در صورت جنگ به پایان خواهد رسید».}

^{به گفته برخی از ناظران و تحلیل‌گران، در شرایطی که دولت حسن روحانی به‌ویژه بعد از انتخابات اخیر در جستجوی آرامش برای تقویت روابط با جامعه جهانی است، آزمایش موشک‌های جدید با عبارت عبری روی بدنه آنها می‌تواند اقدامی عامدانه از سوی جناح پرقدرت مخالف با حمایت بخش نظامی جمهوری اسلامی در تحریک اسرائیل باشد.
12/3/2016}

^{محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور پیشین ایران، سکوت ماه‌های اخیر خود را با انتقاد تلویحی از عملکرد دولت حسن روحانی و توافق‌ هسته‌ای شکست و گفت، آنها که قیافه فاتح می‌گیرند، بدانند انقلاب اسلامی در ابتدای راه است.}

^{سایت محلی «ورامین‌ ما» سخنرانی احمدی‌نژاد در یادواره «شهدای عملیات خیبر» در ورامین را منتشر کرده که در بخشی از آن می‌گوید: «آنهایی که چیزی رد و بدل می‌کنند و قیافه فاتح می‌گیرند بدانند که حرکت انقلاب اسلامی در ابتدای راه است.»}

^{گزارش خبرگزاری «دانشجو»، وابسته به سازمان بسیج دانشجویی، نیز بخشی دیگر از سخنان آقای احمدی‌نژاد را بازتاب داده که با اشاره به توافق‌نامه «برجام» گفته است: «اگر دشمنان ما فکر می‌کنند با مسأله برجام می‌توانند بر مردم ایران غلبه کنند، کور خوانده‌اند.»}

^{وی همچنین عنوان کرده «انقلاب یعنی اینکه ما در فقر نباشیم و اگر مسئولین وعده می‌دهند که تحریم‌ها را از بین ببرنند، واقعا به آن عمل کنند.»}

^{آقای احمدی‌نژاد اگرچه به نام خاصی اشاره نکرده اما پیش از این حسن روحانی از «برجام» به عنوان یک پیروزی برای ایران نام برده و وعده داده که به دنبال لغو تحریم‌های بین‌المللی، شرایط اقتصادی مردم ایران نیز بهبود یابد.}

^{در متن مخابره شده خبرگزاری «دانشجو» به نقل از احمدی‌نژاد همچنین آمده «برخی‌ها در این کشور موقتی هستند، یعنی مدتی مسئولیتی را بر عهده می‌گیرند و پس از اینکه مسئولیت آنان به پایان رسید، در بین مردم عنوان می‌کنند که انقلاب تمام شده است٬ اما سخت در اشتباه هستند.»}

^{وی سپس با انتقاد از سیاستمدارانی که به گفته او از «راه دور» دستور می‌دهند، گفته «خاک بر سر آن سیاستمدار که فقط از راه دور دستور می‌دهد و انگار نه انگار که مردمی نیز وجود دارند.»}

^{آن‌طور که سایت «ورامین ما» گزارش کرده٬ احمدی‌نژاد در سخنان خود همچنین از کسانی سخن به میان آورده که خود را «وارث و مالک انقلاب» می‌دانند.}

^{وی گفته «اگر مردم ۱۴۰۰ سال قبل این فریب را خورده اند٬ امروز باید بگوییم مردم و ملت ایران هرگز این فریب را امروز نمی‌خورند و انقلاب اسلامی را‌‌ رها نمی‌کنند.»}

^{احمدی‌نژاد پس از نتایج انتخابات هفتم اسفند که در تهران به شکست تمام عیار محافظه‌کاران منجر شد٬ سکوت خود را شکسته و به طور علنی انتقاد‌های خود را مطرح کرده است.}

^{مشخص نیست که این سخنان احمدی‌نژاد آغاز دور جدیدی از فعالیت‌های سیاسی وی در سال‌های آینده علیه دولت مستقر و اصلاح‌طلبان خواهد بود یا خیر.}

^{احمدی‌نژاد در این سخنان به آمریکا و غرب نیز تاخته و گفته که آن‌ها می‌خواهند «در بین ملت ایران دشمن تراشی کنند و به دنبال آن هستند که واقعه کربلا را مجدداً تکرار کنند.»
12/3/2016}