پوستری آتاتورک در میان تظاهرکنندگان

ده‌ها هزار نفر از شهروندان ترک، هم هواداران دولت رجب طیب اردوغان و هم مخالفان دولت، سوم مرداد ماه در یک راهپیمایی علیه کودتای نافرجام و در حمایت از «جمهوری و دمکراسی» شرکت کردند.

کودتای هفته گذشته در ترکیه دست‌کم ۲۴۶ کشته برجای گذاشته و بیش از دو هزار نفر نیز در جریان آن زخمی شده‌اند. پس از آن دولت اردوغان دست به پاکسازی گسترده‌ای در سازمان‌های نظامی، انتظامی، قضایی و دولتی زده‌، که با انتقادهای غرب و سازمان‌های ناظر بر حقوق بشر روبه‌رو شده‌است.

با این همه راهپیمایی روز یک‌شنبه در استانبول محل حضور همزمان گروه‌های رقیب در صحنه سیاسی ترکیه شد؛ شبکه‌های تلویزیونی هوادار اردوغان، به طور مستقیم به پخش سخنرانی کمال قلیچ‌دار‌اغلو، رهبر حزب مخالف «جمهوری‌خواه خلق» اقدام کرده‌اند.

حزب لائیک جمهوری‌خواه خلق مهم‌ترین حزب مخالف دولت «عدالت و توسعه» است.

آقای قلیچ‌داراغلو در سخنرانی خود گفته است «امرروز، روز هم‌بستگی‌ست، روزی که در برابر دیکتاتوری و کودتا می‌ایستیم، روزی که صدای مردم شنیده می‌شود».

رهبر حزب «جمهوری‌خواه خلق» افزوده است که «امروز همه با هم در تقسیم جمع شده‌ایم. امروز، روزی‌ست که تاریخ را رقم می‌زنیم».

همزمان فرمانده نیروی هوایی ترکیه نیز در بیانیه‌ای بر «فرمانبرداری کامل» از ستاد مشترک آن کشور تاکید کرده‌است.

با این همه نگرانی‌ها از نحوه و گستره واکنش دولت اردوغان به کودتای نافرجام همچنان روبه‌فزونی‌ست.

در همان روزی که هواداران و مخالفان دولت به خیابان‌های استانبول آمده‌اند، سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرده است به «شواهدی معتبر» دست یافته که نشان می‌دهد برخی از بازداشت‌شدگانِ پس از کودتا «مورد آزار، شکنجه و حتی تجاوز» قرار گرفته‌اند.

↲ گزارش عفو بین‌الملل از شکنجه‌ی زندانیان

خبرگزاری فرانسه می‌گوید یک مقام ترکیه که نامش فاش نشده این گزارش را رد کرده و گفته آنکارا به «موازین حقوق بشر پایبند است».

گزارش‌ها حاکی‌ست در حال حاضر بیش از ۱۳ هزار نفر بازداشت شده‌اند که عمده آنها سربازان و افسران ارتش، قاضی و دادستان و نیروهای پلیس آن کشور بوده‌اند.

در بیانیه پایانی راهپیمایی بزرگ در استانبول آمده است که «ترکیه باید به طور کامل از هر توطئه‌ای پاک شود». در این بیانیه که حزب «جمهوری‌خواه خلق» صادر کرده گفته شده «کشور نباید به دست خشونت و انتقام سپرده شود. مبارزه با توطئه‌ی براندازی باید با احترام به حکومت قانون و استفاده از قانون انجام شود».

احزاب عمده مخالف دولت اردوغان، از ساعات اولیه پس از اعلام کودتا از سوی گروهی از ارتشیان ترکیه، آن را محکوم کرده بودند.

25/7/2016

^{سخنگوی وزارت خارجه ایران «سوء استفاده» رسانه‌های برخی کشورهای منطقه از هویت ایرانی-آلمانیِ عامل تیراندازی مونیخ، برای اتهام زنی به «جامعه ایرانی» را «جنگ روانی» خواند.}

^{به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، بهرام قاسمی شامگاه شنبه، ۲ مرداد، تاکید کرد که «پدران واقعی القاعده، داعش و طالبان می‌خواهند برای کمرنگ کردن پرونده سیاه خود به چنین اتهامات و سخنان بی‌اساسی تکیه کنند».}

^{وی همچنین از پرداختن رسانه‌ها «به خصوص رسانه‌های منطقه» به موضوع «ادعایی» ایرانی بودن شخص تیرانداز حادثه مونیخ و «نپرداختن به اصل این ماجرا» انتقاد کرد.}

^{آقای قاسمی گفت: «این یک جنگ روانی است که توسط رسانه‌های برخی کشورهای خاص که ما به آنها پدران واقعی القاعده، داعش و طالبان می گوییم، صورت می‌گیرد و آنها می‌خواهند برای کمرنگ کردن پرونده سیاه خود به چنین اتهامات و سخنان بی‌اساسی تکیه کنند».}

^{وی اضافه کرد: «البته هیچ کس این اتهامات را باور نخواهد کرد و وضعیت جامعه ایرانی در همه دنیا کاملا مشخص و روشن است و ایرانی‌ها جز بهترین اقشار در جوامع خارجی هستند».}

^{مسئولان جمهوری اسلامی ایران، از عربستان سعودی به عنوان «حامی اصلی» تروریسم در منطقه از جمله حامی گروه حکومت اسلامی (داعش) نام می‌برند.}

^{سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین در واکنش به اعلام هویت ایرانی-آلمانیِ عامل حادثه مونیخ نیز گفت که این فرد «آلمانی و متولد مونیخ بوده و برخی رسانه‌ها از دورگه بودن شخص تیرانداز و مشکلات روانی وی خبر داده بودند که ما هنوز اطلاع دقیقی در این خصوص نداریم».}

^{وزیر کشور آلمان اعلام کرده که علی سنبلی، عامل تیراندازی روز جمعه در مونیخ که ۹ نفر را کشت و ۲۷ نفر را زخمی کرد، برای سرویس‌های امنیتی این کشور شناخته‌شده نبوده و ارتباطی بین او و تروریسم بین‌المللی دیده نمی‌شود.}

^{درهمین حال مقام‌های پلیس آلمان نیز گفته‌اند که او تحت معالجات روانی قرار داشته است.}

^{با این حال براساس گزارش‌ها، ساعاتی پس از انتشار گزارش‌ها درباره هویت ایرانیآلمانیِ این فرد، تعداد زیادی از کاربران توئیتر از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس مطالبی ضد ایرانی را منتشر کردند.}

^{درهمین حال روزنامه دولتی ایران نوشت که این کاربران بیشتر از کشور عربستان سعودی بوده و با هشتک‌هایی چون «اجراکننده حمله مونیخ ایرانی است» و «ایران چهره اسلام را تحریف کرده است» مطالب خود را منتشر می‌کردند.}

^{سخنگوی وزارت خارجه ایران حادثه مونیخ را محکوم کرده و با ملت و دولت آلمان ابراز همدردی کرده است.}

^24/7/2016

^{مقام های پلیس مونیخ می گویند، در تیراندازی در نزدیکی مرکز خرید المپیا در شهر مونیخ در عصر جمعه دست کم ۱۰ نفر کشته شده اند. برخی گزارش های اولیه حاکی از این است که فرد مهاجم یک آلمانی ایرانی تبار ۱۸ ساله است.}

^{به گزارش رویترز، هربرتس آندری، رییس پلیس مونیخ در یک کنفرانس خبری گفته است، به نظر می رسد که مهاجم به تنهایی دست به حمله زده و هنوز انگیزه وی از این حمله نامشخص است.}

^{هربرتس آندری همچنین گفته است که در این تیراندازی ۱۶ نفر زخمی شده اند که حال سه نفر از آنها وخیم است.}

^{رییس پلیس مونیخ گفته است، فرد مهاجم احتمالا به تنهایی این حمله را انجام داده و پس ازتیراندازی به سر خود شلیک کرده و خودش را کشته است.}

^{به گزارش خبرگزاری آلمان، مقام‌های پلیس می گویند، جنازه‌ای که در یک کیلومتری محل حادثه پیدا شده احتمالا متعلق به فرد مهاجم است و پلیس در حال بررسی محتویات کوله پشتی است که در نزدیکی جسد پیدا شده است.}

^{فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان در بیانیه‌ای گفته است: هنوز انگیزه این حمله شنیع به طور کامل روشن نشده است و ما سرنخ‌های متناقضی در اختیار داریم.}

^{پیشتر گفته شده بود که شاهدان عینی سه مرد مسلح را در نزدیکی این مرکز خرید دیده اند. به همین دلیل پلیس جستجوی گسترده‌ای را برای یافتن مهاجمان احتمالی آغاز کرده است.}

^{به گزارش «سی ان ان» پلیس مونیخ می گوید، ساعت ۱۷:۵۰ تیراندازی در مقابل رستوران مک دونالد در روبروی مرکز خرید المپیا در شهر مونیخ روی داده است.}

^{این درحالی است که شاهدان عینی گفته اند، در این مرکز خرید نیز تیراندازی روی داده است.}

^{مقام‌های پلیس مونیخ می گویند، در این تیراندازی ۱۰ نفر از جمله فرد مهاجم کشته و شماری دیگر زخمی شده اند.}

^{در همین حال، مقام‌های شهری می گویند، وسایل حمل نقل شهری بامداد روز شنبه کار خودرا از سر گرفته اند.پس از حمله عصر روز جمعه کار وسایل حمل و نقل عمومی متوقف شده بود.}

^{پیشتر برخی از رسانه‌ها خبر داده بودند که مهاجم «لهجه جنوب» آلمان داشته است. این در حالی است که یک سخنگوی پلیس نیز گفته است هنوز نشانه‌ای دال برای اقدام تروریستی از سوی اسلامگرایان در دست نیست.}

^{پلیس آلمان این حمله را «مظنون به اقدامی تروریستی» دانسته بود.}

^{واکنش ایران}

^{در همین حال، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران ضمن با محکوم کردن «حادثه تروریستی» در مونیخ، با «ملت و دولت آلمان» ابراز همدردی کرده است.}

^{گزارش ها حاکی است که پیشتر نیز عبدالله نکونام، سرکنسول ایران در مونیخ به دنبال تیراندازی در مجتمع تجاری المپیا این شهر از ایرانی‌های مقیم مونیخ خواسته بود ضمن حفظ آرامش خود، در صورتی که حادثه‌ای برای آنها رخ داده باشد؛ سریعا به کنسولگری ایران اعلام کنند.}

^{سر کنسولگری ایران در مونیخ اضافه کرد: ما تاکنون گزارشی در خصوص اینکه حادثه‌ای برای شهروندان ایرانی اتفاق افتاده باشد، دریافت نکرده ایم.}

^{به گزارش ایرنا، حدود پنج هزار ایرانی در مونیخ و ۱۵ هزار تن در ایالت بایرن زندگی می کنند.}

^23/7/2016

^{احمد خاتمی در خطبه‌های نماز جمعه تهران گفته است که با وجود محکوم کردن کودتا در ترکیه، به دولت این کشور انتقاد داریم، و اردوغان باید به دلیل «خرید نفت و حمایت از داعش» و «عادی‌سازی روابط با اسرائیل» از قربانیان داعش و مسلمانان عذرخواهی کند.}

^{در همین حال تعدادی از امامان جمعه ایران از جمله امام جمعه قم، از دولت ترکیه خواستند که با همسایگان و دولت سوریه «آشتی» کند و سیاست خود در مخالفت با بشار اسد را تغییر دهد.}

^{به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، احمد خاتمی امام جمعه تهران، روز یکم مرداد، دلیل مخالفت جمهوری اسلامی با کودتا در ترکیه را «احترام به رأی مردم» دانست و افزود که «ما با همین ملاک از دولت سوریه، فلسطین و مردم بحرین حمایت می‌کنیم».}

^{آقای خاتمی در عین حال گفت که محکوم کردن کودتا به این معنا نیست که به رئیس‌جمهور ترکیه «انتقاد نداشته باشیم».}

^{امام جمعه تهران دولت ترکیه را به «خرید نفت» گروه حکومت اسلامی و همچنین دادن «دفتر و بازارچه مرزی» به این گروه متهم کرد و از این دولت خواست که از «قربانیان داعش در کل دنیا عذرخواهی کند».}

^{پیش از این نیز برخی از مقام‌های روسیه و همچنین محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، دولت ترکیه را به «خرید نفت» از گروه حکومت اسلامی متهم کرده بودند اما دولت ترکیه این اتهام را رد کرده است.}

^{امام جمعه تهران در سخنان خود همچنین تأکید کرده که آقای اردوغان به دلیل عادی‌سازی روابط با اسرائیل باید از مسلمانان عذرخواهی کند.}

^{دولت ترکیه اندکی پیش از وقوع کودتا دراین کشور، روابط خود با اسرائیل را که از شش سال پیش و در پی حمله نیروی دریایی اسرائیل به کشتی ترکیه‌ای «ماوی مرمره» تیره شده بود، عادی کرد.}

^{ساعاتی پس از انتشار گزارش‌ها درباره اعلام کودتا در ترکیه، مقام‌های ایرانی با این اقدام مخالفت کردند و در این زمینه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه، تا ظهر روز شنبه سه‌بار با مولود چاووش‌اغلو، وزیر خارجه ترکیه، تماس تلفنی داشت.}

^{در عین حال برخی از مقامات جمهوری اسلامی و همچنین برخی چهره‌های اصولگرا ضمن محکوم کردن کودتا از اقدامات رجب طیب اردوغان در سال‌های گذشته شدیداً انتقاد کرده‌اند.}

^{در این زمینه منوچهر متکی، وزیر خارجه در دولت محمود احمدی‌نژاد، در یک برنامه تلویزیونی از رئیس‌جمهور ترکیه به عنوان فردی «اقتدارگرا و تمامیت‌خواه» نام برده است.}

^{آقای متکی در این برنامه گفته است: «اردوغان، آقای [عبدالله] گل و داوداغلو را به صورت غیرصمیمانه کنار گذاشت، فتح‌الله گولن جایگاه استادی بر اردوغان داشت، اما او در مقابله با او ایستاد».}

^{این سخنان انتقادات مصطفی کواکبیان، نماینده تهران درمجلس را به دنبال داشت و او در تذکری در صحن علنی مجلس این سخنان را مخالف مواضع نظام جمهوری اسلامی درباره آقای اردوغان دانسته بود.}

^{«حب دنیا اردوغان را گرفته است»}

^{به جز امام جمعه تهران تعدادی دیگری از امامان جمعه نیز از رئیس‌جمهور ترکیه انتقاد کرده‌اند.}

^{از جمله غیاث‌الدین طه محمدی، امام جمعه همدان، گفت: «رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه که حب دنیا او را گرفته، حدود ۱۰ هزار نفر را به جرم خیانت به دموکراسی دستگیر کرده است».}

^{او اضافه کرده است که «اما همین فرد با بهانه احیای امپراطوری عثمانی سال‌هاست در تعامل با داعش مردم سوریه و عراق را آواره کرده و این حب دنیاست که سبب جاه‌طلبی و قدرت دوستی او شده است».}

^{هاشم حسینی بوشهری، امام جمعه موقت قم، نیز به دولت ترکیه توصیه کرده «با همسایگان آشتی» کند و از «تخریب بنیان‌های نظامی و اقتصادی سوریه» دست بردارد.}

^{ایران و ترکیه در سال‌های گذشته در سیاست‌های منطقه‌ای شدیداً اختلاف نظر داشتند و در حالی که ایران از حکومت بشار اسد حمایت می‌کرد، ترکیه بارها خواستار کناره‌گیری او از قدرت شده بود.}

^{در همین حال بر اساس گزارش دفتر ریاست جمهوری ایران، رجب طیب اردوغان روز دوشنبه ۲۸ تیر، در گفت‌وگو با حسن روحانی گفته بود که «مصمم هستیم با همکاری ایران و روسیه برای حل و فصل مسائل منطقه دست در دست هم دهیم و بر تلاش‌های‌مان برای بازگرداندن صلح و ثبات به منطقه بیافزاییم».}

^{همزمان با این اظهارات علی‌اکبر ولایتی، مشاور بین‌الملل رهبر ایران، نیز با تأکید بر مخالفت جمهوری اسلامی با کودتا در ترکیه، ابراز امیدواری کرده که دولت این کشور «به نظرات مردم سوریه و آرای مردم سوریه احترام بگذارد و تعیین حکومت در سوریه را به مردم این کشور واگذار کند».}

^23/7/2016

^{علی مطهری، نایب رییس مجلس شورای اسلامی ایران.}

^{نایب رییس مجلس ایران می‌گوید احزاب کمونیستی و چپگرا به شرط اینکه خود را با «تابلو و شاخص‌های اصلی» خودشان به مردم معرفی کنند، «می‌توانند» در ایران «فعالیت کنند».}

^{به گزارش خبرگزاری ایلنا، علی مطهری روز پنجشنبه ۳۱ تیر در همایش فصلی خانه احزاب گفت مرتضی مطهری،پدرش، معتقد بوده که «احزاب مخالف نظام می‌توانند در کشور فعالیت کنند».}

^{وی اضافه کرد: «در نتیجه احزاب کمونیستی و چپگرا نیز می‌توانند در کشور ما فعالیت داشته باشند ولی باید این نکته را رعایت کنند که با تابلو و شاخص‌های اصلی خودشان، خود را به مردم معرفی کنند».}

^{مرتضی مطهری که از او به عنوان یکی از نظریه‌پردازان حکومت جمهوری اسلامی نام می‌برند، سال ۵۷ در یک سخنرانی گفته بود که «در حکومت اسلامی احزاب‏ غیراسلامی هم آزادند».}

^{وی همچنین اعلام کرده بود که احزاب باید آنچه را که واقعا به آن معتقد هستند بگویند و اگر گروهی به لنین اعتقاد دارند باید در تجمعات خود دروغ نگویند و از عکس او استفاده کنند، نه عکس آیت‌الله خمینی.}

^{مرتضی مطهری همچنین گفته بود که باید در دانشکده الهیات یک کرسی مارکسیسم ایجاد شود و استادی که به مارکسیسم «مومن باشد، و مخصوصا به خدا اعتقاد نداشته باشد» دراین کرسی تدریس کند.}

^{آیت‌الله روح‌الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی نیز تاکید کرده بود که کمونیست‌ها هم در بیان عقیده خود آزادند. با این حال چند ماه پس از پیروزی انقلاب بهمن ۵۷، وی در مصاحبه با اوریانا فالاچی روزنامه‌نگار سرشناس ایتالیایی، گروه‌های کمونیستی و دیگر گروه‌های منتقد جمهوری اسلامی را به «توطئه» متهم کرده و گفته بود که «ما پنج ماه ... مهلت دادیم به آنها تا اینکه ... به دنیا ثابت شد قضیه، قضیه آزادى بیان نیست. قضیه، قضیه آزادى توطئه است».}

^{رهبران جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سرکوب گسترده مخالفان خود، در ۱۷ بهمن سال ۱۳۶۱ نورالدین کيانوری دبیرکل حزب توده، مریم فیروز همسرش، و بسياری از رهبران این حزب را بازداشت کردند.}

^{اين گروه و آن دسته از رهبران حزب توده ايران که در ارديبهشت سال ۱۳۶۲ بازداشت شدند، به «جاسوسی» برای اتحاد جماهیر شوروی سابق و نيز «توطئه برای انجام کودتا» متهم شدند.}

^{پس از چند هفته، برخی از رهبران حزب توده به مقابل دوربين‌های تلويزيونی آورده شدند و در مصاحبه‌های تلويزيونی، به «جاسوسی» و ديگر اتهامات مقام‌های جمهوری اسلامی اعتراف کردند.}

^{از جمله کسانی که در اين مصاحبه‌ها شرکت کرد، نورالدين کيانوری بود که بعدها، زمانی که آزاد شده بود، در نامه به آيت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی توضيح داد که آن اعترافات تحت شکنجه‌های گسترده و پياپی گرفته شده بودند.}

^{در دهه ۱۳۶۰ خورشیدی همچنین تعدادی زیادی از اعضای حزب توده و دیگر گروه‌های چپگرا اعدام شدند.}

^{با زوال دولت‌های کمونیستی در اروپای شرقی و با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ میلادی، امپراتوری کمونیسم در جهان و به خصوص اروپا افول کرد و امروز کشورهای معدودی از جمله چین و کوبا از سوی احزاب کمونیستی اداره می‌شوند.}

^22/7/2016

^{دبیرکل سازمان ملل روز چهارشنبه ۳۰ تیرماه از قدرت‌های جهانی خواست تا این اطمینان را بوجود آورند که توافق تاریخی هسته‌ای با تهران «مزایای ملموسی برای مردم ایران» به دنبال خواهد داشت.}

^{رهبران جمهوری اسلامی ایران بارها شکایت کرده‌اند که تهران نتوانسته است از لغو تحریم‌ها به اندازه کافی سود ببرد و بویژه مشکلات بر سر راه مبادلات بانکی مانع از سرمایه‌گذاری و انتقال پول شده است.}

^{در نخستین سالگرد دستیابی به توافق موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) برای حل‌وفصل برنامه هسته‌ای ایران، بان کی مون دبیرکل سازمان ملل از همه طرف‌های مذاکره خواست تا به تعهدات‌شان برای اجرای این موافقتنامه عمل کنند.}

^{به گزارش خبرگزاری رویترز، وی در بیانیه‌ای گفته است: «بسیار مهم است که برجام منافع همه طرف‌ها را تامین کند از جمله مزایای ملموسی برای مردم ایران به دنبال داشته باشد».}

^{بسیاری از تحریم‌های سازمان ملل و بین‌المللی علیه ایران دی ماه پارسال و پس از انجام تعهدات تهران لغو شدند با این حال ایران همچنان از نظر نظامی تحریم است.}

^{در بیانیه دبیرکل سازمان ملل به شورای امنیت درباره اجرای مابقی تحریم‌ها و محدودیت‌ها علیه ایران، وی گفت که ایران معتقد است هنوز از مزایای برداشته شدن تحریم‌ها منتفع نشده است.}

^{بان اشاره کرد که ایران از محدودیت‌های صدور ویزا از سوی آمریکا و مصادره اموال و دارایی‌هایش با حکم یک دادگاه این کشور ناراضی است.}

^{ایالات متحده روز دوشنبه اعلام کرد که دبیرکل سازمان ملل با طرح شکایات ایران در گزارش خود از حدود اختیاراتش فراتر رفته است.}

^{جمهوری اسلامی همچنین خواستار شفافیت‌سازی بیشتر آمریکا درباره لغو تحریم‌ها شده و اینکه بانک‌ها و موسسات مالی و اقتصادی را به همکاری با تهران ترغیب کند.}

^{بانک‌های اروپایی که برخی از آنها به خاطر نقض تحریم‌های ایران از سوی آمریکا مجازات شده‌اند، نسبت به از سرگیری مبادلات بانکی با تهران با احتیاط رفتار می‌کنند و خواستار گرفتن اطمینان از واشینگتن هستند که بار دیگر هدف مجازات‌های آن قرار نمی‌گیرند.}

^{جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، گفته است که بانک‌ها و موسسات مالی مادامی که بررسی‌های لازم را انجام داده‌اند نباید نگران معامله با ایران باشند.}

^21/7/2016

<sup>وزیر خارجه آلمان (نفر دوم از چپ) در کنار صدراعظم، وزیر دفاع و وزیر اقتصاد آن کشور

فرانک-والتر اشتاین‌مایر، وزیر خارجه آلمان، در پی اعلام وضعیت فوق العاده در ترکیه به مدت سه ماه، از آنکارا خواست تا ضمن محدود کردن زمان وضعیت فوق العاده، در سریع‌ترین حالت ممکن نیز به آن خاتمه دهد.</sup>

^{آقای اشتاین‌مایر روز چهارشنبه ۳۰ تیر ماه در بیانیه‌ای از آنکارا خواسته در واکنش به کودتای نافرجام آن کشور، به «حکومت قانون» و «بروز واکنش متناسب»، پایبند بماند.}

^{به گزارش رویترز، وزیر خارجه آلمان می‌گوید: «اعلام وضعیت فوق العاده [در ترکیه] بار دیگر به وضوح نشان‌دهنده تاثیر عمیقی‌ست، که کودتای نافرجام، بر فضای سیاسی و جامعه ترکیه دارد».}

^{او تاکید کرده که دولت آلمان خواستار خویشتن‌داری دولت ترکیه در واکنش به کودتای نافرجام است.}

^{در جمعه و شنبه گذشته، گروهی از نظامیان دست به کودتایی زدند که ناکام ماند و در پی آن دولت ترکیه دست به بازداشت، تصفیه و اخراج‌های گسترده‌ای در ارتش، دادگستری، پلیس و اداره‌های دولتی زد. آنکارا در عین حال سفر استادان دانشگاه را به خارج از کشور ممنوع و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه نیز برای برای مدت سه ماه وضعیت اضطراری اعلام کرده‌است.}

^{↲ بیشتر بخوانید: اعلام وضعیت فوق العاده در ترکیه}

^{کمیسر عالی حقوق بشر در مورد برکناری‌ها و بازداشت‌های گسترده در ترکیه ابراز نگرانی کرده‌است و هم‌پیمانان غربی آنکارا موکدا از دولت ترکیه خواسته‌اند در واکنش‌های خود، به حکومت قانون و اصول دمکراسی پایبند بماند.}

^{وزارت خارجه آلمان در واکنش به وضعیت فوق العاده خواسته‌است تا این وضعیت به کوتاه‌ترین زمان ممکن محدود شود و پایان آن بیش از حد به تاخیر نیافتد.}

^{خبرگزاری آلمان از معاون نخست‌وزیر ترکیه، نقل کرده است که وضعیت اضطراری بر «آزادی‌های اولیه، از جلمه آزادی جابه‌جایی، تجمع و مطبوعات، تاثیری نخواهد گذاشت».}

^{نخست‌وزیر ترکیه نیز در توئیتر خود تاکید کرده است که این وضعیت تنها برای بازگرداندن فوری «عملکرد به مکانیزم‌های دولتی‌ست».}

^{اما این گفته‌ها از نگرانی‌های نکاسته؛ در آلمان ابراز آنها نیز تنها محدود به وزارت خارجه آن کشور نمانده‌است. به گزارش خبرگزاری فرانسه استفان سیبرت، سخنگوی دولت آلمان، گفته است «ما تقریبا هر روز شاهد وقایعی هستیم که بر حکومت قانون تاثیرگذار است و با اصول واکنش متناسب در تناقض».}

^{سخنگوی دولت آلمان از این رخدادها «عمیقا» ابراز نگرانی کرده‌است.}

^{بزرگ‌ترین گروه شهروندان ترکیه و ترک‌تبار ساکن خارج از کشور، در آلمان زندگی می‌کنند و شمار آنها در حدود ۳ میلیون نفر تخمین زده می‌شود. روابط بسیار گسترده‌ای نیز در زمینه‌های اقتصادی، مالی و همکاری فنی و دفاعی میان دو کشور وجود دارد.}

^21/7/2016

<sup>علی لاریجانی رئیس مجلس ایران

رئیس مجلس ایران ضمن ابراز تأسف از گزارش اخیر دبیر کل سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، به دولت، مجلس نمایندگان و سنای آمریکا هشدار داد که «اقدامات ایذایی در مقابله با توافق هسته‌ای به نقطه‌ای رسیده که راهی جز مقابله برای ایران باقی نمانده است».</sup>

^{به گزارش خبرگزاری ایسنا علی لاریجانی روز چهارشنبه،۳۰ تیر، در جلسه علنی مجلس همچنین گفت که«لازم است» سازمان انرژی اتمی «مطابق قانون مربوطه طرح راه‌اندازی کارخانه هسته‌ای برای غنی‌سازی در درجات مورد نظر کشور» را آماده کرده و مجلس را در جریان قرار دهد.}

^{وی گزارش بان گی مون را نوعی «سقوط آزاد» برای دبیر کل و شورای امنیت سازمان ملل دانست و در عین حال گفت که این گزارش «از نظر حقوقی حاوی تعهدی برای ایران نبود».}

^{رئیس مجلس تاکید کرد: «روح برجام یک امر سیالی نیست که مجالی برای دبیرکل ایجاد کند که هر حرف بی‌ربطی را به آن نسبت دهد».}

^{آقای لاریجانی روز دهم تیرماه نیز به کشورهای غربی هشدار داده بود که اگر بخواهند توافق هسته‌ای با تهران را به گفته او، «به گونه‌ای دیگر و دلخواه» مطرح کنند، توافق به هم خواهد خورد.}

^{بان گی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، در گزارشی به اعضای شورای امنیت این سازمان اعلام کرده که آزمایش‌های موشکی ایران، با «روح» توافق اتمی وین «سازگار نیست».}

^{درروزهای گذشته وزیر خارجه ایران و مقامات این وزارتخانه به این گزارش اعتراض کرده‌اند. درعین حال آمریکا و روسیه نیز روز دوشنبه از نحوه تنظیم و برخی مفاد این گزارش انتقاد کرده بودند.}

^{قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که پس از حصول توافق هسته‌ای وین و با هدف تأیید آن صادر شد، از ایران خواسته است که از توسعه موشک‌های بالستیک که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای داشته باشند، خودداری کند.}

^{ایران با تکیه بر همین موضوع می‌گوید که آزمایش‌های موشکی‌اش در تضاد با توافق اتمی نیست، و «موشک‌های آزمایش‌شده با هدف حمل کلاهک‌های هسته‌ای مورد آزمایش قرار نگرفته‌اند».}

^{با این حال آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان در فروردین ماه سال جاری در نامه مشترکی به شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستار واکنش به آزمایش‌های موشکی ایران شده و همچنین ازبان گی مون خواسته بودند که اعلام کند، این آزمایش‌ها با قطعنامه ۲۲۳۱ ناسازگار است.}

^{رئیس مجلس در بخش دیگری از سخنان خود اعلام کرد که پس از توافق اتمی وین ۵۲ لایحه و قطعنامه در کمیته‌های مختلف مجلس نمایندگان و سنای آمریکا علیه ایران طرح شده که «اکثر قریب به اتفاق آنان کاملاً با روح برجام مخالف است».}

^{وی به ذکر نشدن سه مصوبه اخیر مجلس نمایندگان آمریکا در گزارش دبیر کل سازمان ملل اعتراض کرد و گفت که این مصوبه‌ها «آنقدر صراحت در مخالفت با برجام دارد که مقامات کاخ سفید هم با آن اعلام مخالفت کردند».}

^{کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا به سه طرح رأی داده‌است که می‌تواند جلوی فروش بویینگ و هواپیماهای مدرن دیگر به ایران را بگیرد. در عین حال مجلس نمایندگان طرح‌هایی را نیز برای تحریم مالی ایران تصویب کرده‌ است.}

^{رئیس‌جمهوری ایالات متحده گفته است طرح‌هایی که مانع از اجرای «برجام» شود را وتو خواهد کرد.}

^{مقام‌های وزارت خارجه ایران پیش از ضمن اعتراض به مصوبات کنگره آمریکا و متهم کردن این کشور به «بدعهدی» دراجرای توافق اتمی وین در عین حال اعلام کرده‌اند که توافق اتمی وین از سوی آمریکا نقض نشده است.}

^{با این حال برخی از گروه‌های سیاسی در ایران بارها از نقض این توافق از سوی آمریکا سخن گفته‌اند و محسن رضایی، دبیر مجمع تسخیص مصلحت نظام ایران، بدون اشاره به جزییات آمریکا را متهم کرده که این توافق را «نقض کرده» است.}

^{اتهام کارشکنی آمریکا در مسیر اجرای برجام، در حالی توسط ایران بیان می‌شود که مقام‌های آمریکایی با رد این ادعا، می‌گویند که حتی «فراتر از تعهدات» خود در توافق هسته‌ای عمل کرده‌اند.}

^{عباس عراقچی، رییس تیم هسته‌ای ایران در نشست کمیسیون برجام در وین، روز سه‌شنبه خبر داده بود که طرف‌های مذاکره با تهران بر سر حل‌وفصل برنامه اتمی‌اش روز سه‌شنبه موافقت کردند تا موانع مبادلات بانکی با ایران را رفع کنند.}

^20/7/2016

گزارش رسانه‌های آلمان حاکی است که مردی با چاقو و تبر به مسافران قطار در این کشور حمله کرده و شماری را زخمی کرده است. گفته می شود، فرد مهاجم که یک جوان ۱۷ ساله پناهنده افغان بوده، به ضرب گلوله پلیس کشته شده است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، مقامات پلیس گفته اند، فرد مهاجم دست کم چهار نفر را مجروح کرده است.

رسانه‌های خبری می‌گویند، این حادثه شامگاه دوشنبه در قطار محلی در هیندگسفیلد در شهر وورتسبورگ در جنوب آلمان روی داده است.

یواخیم هرمن، وزیر کشور ایالت بواریا، گفته است فرد مهاجم یک جوان ۱۷ ساله افغان بوده که در محلی در نزدیکی اوکسنفورت زندگی می کرده است.

یواخیم هرمن در مصاحبه تلویزیونی تصریح کرده است، هنوز نمی توان در خصوص انگیزه های فرد مهاجم قضاوت کرد.

گزارش ها حاکی است که این حمله ساعت ۲۱ دوشنبه به وقت محلی و به هنگام رسیدن قطار به ایستگاه وورتسبورگ روی داده است.

یک مقام پلیس گفته است: هنگامی که قطار به ایستگاه رسید، فرد مهاجم با چاقو و تبر به مسافران حمله کرد.

وی اضافه کرده است: در این حمله سه نفر به شدت مجروح شدند و چند نفر دیگر به طور سطحی زخمی شدند.

این مقام پلیس اضافه کرده است: فرد مهاجم پس از مجروح کردن مسافران پا به فرار گذاشت که نیروهای پلیس در جریان تعقیب این مهاجم، وی را به ضرب گلوله از پای در آوردند.

هنوز جزییات بیشتری از این حادثه منتشر نشده است، اما سخنگوی پلیس می گوید، همه چیز ممکن است.

این در حالی است که در ۱۰ ماه مه (۲۱ اردیبهشت) سال جاری مرد ۲۷ ساله ای در شرق مونیخ در ایستگاه گرافینگ با چاقو به عابران حمله کرد.

وی در این حمله یک نفر را کشت و سه نفر دیگر را زخمی کرد. فرد مهاجم توسط پلیس بازداشت شد.

پلیس بعدا اعلام کرد که این مرد از مشکلات روانی و اعتیاد رنج می‌برد.

19/7/2016

<sup>موگرینی و کری در بروکسل

جان کری از ترکیه خواسته‌است مهم‌ترین معیار که احترام به ساز و کارهای دمکراتیک و اجرای قانون در آن کشور است را حفظ کند. وی در عین حال تاکید کرده که «ناتو»، وقایع پس از کودتای نافرجام در ترکیه، را با دقت خیلی زیادی زیر نظر دارد.</sup>

^{وزیر خارجه آمریکا دوشنبه ۲۸ تیر ماه در جریان کنفرانسی خبری در بروکسل، همراه مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفته است: «به وضوح شمار زیادی، در مدت کوتاهی، بازداشت شده‌اند».}

^{او گفته مولود چاوش‌اغلو، وزیر خارجه ترکیه، موکدا اطمینان داده است که دولت به قانون و دمکراسی در آن کشور احترام خواهد گذاشت.}

^{جان کری افزوده :«مشخص است که در روزهای پیش رو دقت و هوشیاری بسیار بالا خواهد بود. امیدوارم که همکاری ما جلوی پسرفت را خواهد گرفت».}

^{این سخنان در حالی بیان شده که طی سه روز گذشته و در پی کودتای نافرجام ترکیه، هزاران نفر از اعضای ارشد، افسران رده‌بالا و سربازان ارتش، قضات، گروهی از مقام‌ها و نیروهای پلیس بازداشت شده‌اند. رئیس‌جمهوری ترکیه نیز در مصاحبه‌ای از قول «مردم» آن کشور، از «درخواست برای اعدام» عاملان کودتا سخن گفته است.}

^{آنچه واکنش فدریکا موگرینی، مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا، را در بر داشت. خانم موگرینی در جریان کنفرانس خبری ۲۸ تیر ماه گفته است بازگشت حکم اعدام در ترکیه به معنی توقف روند پیوستن احتمالی آن کشور به اتحادیه اروپا است.}

^{موضوع دیگری که در سخنان آقای کری، با تحلیل‌های مختلفی در ساعات گذشته همراه شده، اشاره او به زیر نظر داشتن ترکیه از سوی پیمان آتلانتیک شمالی، «ناتو»، است. ترکیه خود از اعضای مهم این پیمان است.}

^{خبرگزاری فرانسه می‌گوید رخدادهای پس از کودتای نافرجام ترکیه، بر تنش‌ها در روابط آنکارا و واشینگتن، در زمانی‌که این روابط در سایه اختلافات مربوط به جنگ سوریه و مسائل حقوق بشری‌ست، افزوده‌است.}

^{واشینگتن‌پست نیز می‌گوید قدرت‌های غربی از یک سو اتحاد و هم‌بستگی خود با دولت ترکیه در برابر کودتا را نشان داده‌اند، از سوی دیگر نگران آن هستند که دولت ترکیه از این موضوع به عنوان دستاویزی برای رفتارهای غیردمکراتیک استفاده کند.}

^{البته جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، توضیح داده «خیلی زود است که بتوان نتیجه‌گیری کرد، عضویت ترکیه [در ناتو] در خطر است».}

^{آقای کربی گفته «انتظار می‌رود دولت [ترکیه] به اصول دمکراتیک مندرج در قانون اساسی احترام بگذارد».}

^{سخنگوی وزارت خارجه تاکید کرده است که سازمان‌های بین‌المللی مانند اتحادیه اروپا و ناتو، مطمئنا به وقایع نگاه می‌کنند «عضویت، مسئولیت‌های دمکراتیک را همراه می‌آورد».}

^{اما تنها دلیل اختلافات اخیر میان آنکارا و واشینگتن، وقایع داخلی ترکیه نیست و مسئله دیگر حضور فتح‌الله گولن در ایالات متحده است.}

^{مقام‌های دولتی ترکیه طی روزهای گذشته، به تلاش‌های خود برای استرداد این چهره اصلی از مخالف اردوغان، افزوده‌اند. رئیس‌جمهوری ترکیه نیز گفته است که طی روزهای آینده درخواستی در این مورد به واشینگتن ارائه می‌شود.}

^{↲ فتح‌الله گولن کیست؟ بیشتر بخوانید}

^{روزنامه ترکیه‌ای حریت گزارش داده است انتظار می‌رود مقام‌های ارشد دستگاه دیپلماسی آن کشور و ایالات متحده، در همین هفته در واشینگتن دیدار داشته باشند و در مورد گولن که در تبعید خودخواسته به سر می‌برد، گفت‌وگو کنند.}

^{دولت ترکیه می‌گوید، گولن مغز متفکر ِ پشت کودتای نافرجام است. این واعظ و رهبر مذهبی، «قاطعانه» این اتهام‌ها را رد کرده‌است. واشینگتن پیشتر گفته بود اگر ترکیه مدارک مستدل و دقیق دارد، ارائه کند تا آمریکا بتواند بر اساس آن‌ها تصمیم‌گیری کند.}

^19/7/2016